ADVERTISEMENT
Nhạc Xưa
  • Trang Chủ
  • Nhạc Xưa
  • Cảm xúc âm nhạc
  • Xuất xứ bài hát
No Result
View All Result
Nhạc Xưa
No Result
View All Result
Home Bài viết Bàn Tròn Âm Nhạc

Nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương và hoàn cảnh sáng tác Thu Ca, Thương Hoài Ngàn Năm…

2019/06/02
in Bàn Tròn Âm Nhạc, Xuất xứ bài hát
Nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương và hoàn cảnh sáng tác Thu Ca, Thương Hoài Ngàn Năm…

Khởi đi từ những năm cuối thập niên 60 cho đến năm 1975, những người yêu nhạc có lẽ ai cũng biết đến một chương trình ca nhạc truyền hình và truyền thanh lấy tên của chính người nhạc sĩ thực hiện là Phạm Mạnh Cương. Chương trình Phạm Mạnh Cương với nữ xướng ngôn viên Như Hảo được coi là một trong những chương trình ca nhạc giá trị vào thời điểm vàng son nhất của âm nhạc miền nam Việt Nam.

Ngoài những chương trình lấy tên Phạm Mạnh Cương, người nhạc sĩ sinh trưởng tại Huế vào năm 1935 này còn phụ trách chương trình phát thanh Chiến Sĩ và Nghệ Sĩ trên đài Quân Đội và cộng tác với nhiều chương trình khác trong vai trò xử dụng guitar với các ban Võ Đức Tuyết, Hoàng Lang, Nguyễn Đức, Tô Kiều Ngân…

Nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương đã sáng tác khoảng 100 nhạc phẩm, với bài hát đầu tiên là Mái Trường Xưa từ năm 1951, được phổ biến rộng rãi tại Huế. Nhưng đến năm 1953 thì tên tuổi Phạm Mạnh Cương mới bắt đầu được biết đến với nhạc phẩm Thu Ca, sáng tác tại Hà Nội.

Sau khi viết xong Thu Ca, nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương gửi bài này đến đài phát thanh Hirondelle để sau đó được nữ ca sĩ Thanh Hằng phổ biến trên làn sóng điện. Một thời gian sau, Thu Ca đã được rất nhiều ca sĩ trình bày cho đến sau này tại hải ngoại, được tác giả dùng làm nhạc hiệu quen thuộc cho những chương trình ca nhạc của Phạm Mạnh Cương.

Dù Thu Ca được coi như một nhạc phẩm thành công của Phạm Mạnh Cương trong bước đầu sáng tác, nhưng phải một thời gian khá dài sau đó, tên tuổi ông mới thật sự chiếm được một chỗ đứng cao kể từ năm 1959.

Xem bài khác

Ca khúc “Tình Bơ Vơ” và mối tình đơn phương của nhạc sĩ Lam Phương

Vĩnh biệt nhạc sĩ Ngọc Chánh của ban nhạc Shotguns

Nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương tâm sự: “Trong gia tài âm nhạc khoảng 100 ca khúc của tôi, có 2 bài để đời là Thu Ca và Thương Hoài Ngàn Năm. Thu Ca viết năm 1953, điệu tango. Lúc này, tôi đang học trường Cao Đẳng Sư Phạm và Cử Nhân Văn Chương ở Hà Nội. Một chiều thu trời buồn man mác, gió heo may se lạnh, tôi thơ thẩn ngang qua trường Trưng Vương, hình ảnh những nữ sinh trong tà áo dài bay trong gió mùa thu Hà Nội đẹp ru hồn làm bật lên giai điệu:

Lạnh lùng sương rơi heo may
Buồn ngơ ngác bóng chim bay
Mây tím giăng sầu đó đây
Ngày đi chiều mang sầu tới…”

Nhờ năng khiếu, Phạm Mạnh Cương tự mò mẫm học nhạc lý và đàn guitar qua sách vở và qua những khóa học hàm thụ về hòa âm từ Paris. Ông cho biết có thể một phần thừa hưởng dòng máu văn nghệ của thân phụ ông là một người yêu thích cổ nhạc và biết sử dụng đàn và sáo, nên từ khi còn nhỏ ông đã tỏ ra có một sự đam mê với âm nhạc âm hưởng Tây Phương.

Với chiếc radio cũ kỹ, nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương đã bỏ ra rất nhiều thời gian để nghe những chương trình nhạc, phát thanh trên những đài Pháp Á và Hirondelle ở Hà Nội. Từ thời trẻ ông đã nghe và thích những nhạc phẩm của Đoàn Chuẩn – Từ Linh như Dang Dở, Gửi Gió Cho Mây Ngàn Bay, Thu Quyến Rũ…, có lẽ vì vậy mà một số sáng tác của Phạm Mạnh Cương có sự phảng phất cái bàng bạc mênh mang của dòng nhạc tiền chiến và bóng hình mùa thu trong nhạc Đoàn Chuẩn.

Sau khi đậu Tú Tài 2 ở Huế vào năm 1953, Phạm Mạnh Cương rời Huế để ra Hà Nội theo học Cao Đẳng Sư Phạm, lúc đó ông đã sáng tác bài hát nổi tiếng Giã Từ Cố Đô. Học xong ở Hà Nội, ông lại trở về Huế, là nơi ông đã từng hợp tác với đài phát thanh ở đây vào những năm cuối bậc trung học tại trường Khải Định, trong chương trình văn nghệ học sinh hàng tuần với một ban nhạc mà ông cũng là một thành viên.

Đến năm 1954, Phạm Mạnh Cương một mình vào Nam. Từ năm 1955, người con thứ 5 trong một gia đình gồm 9 người con, khởi đầu cuộc đời dạy học. Sau 3 năm dạy các môn Việt Văn, Sử Địa và Triết Học tại trường Nguyễn Đình Chiểu, Mỹ Tho, ông về dạy tại trường Pétrus Ký – Sài Gòn từ năm 1958 cho đến năm 1975. Ngoài ra ông còn bận dạy tại nhiều trường tư khác như Hưng Đạo, Văn Học, Lê Bảo Tịnh, Bồ Đề, Nguyễn Văn Khuê, Văn Hóa… mà ông ví von như những ca sĩ hiện nay chạy show.

Mặc dù nghề dạy học là nghề tay phải, nhưng Phạm Mạnh Cương cho rằng chính nghề tay trái là âm nhạc đã chiếm được một chỗ đứng quan trọng trong đời sống của ông, trong đó dĩ nhiên có phần không nhỏ về mặt kinh tế.

Trong thời kỳ hoạt động mạnh nhất của ông, kéo dài gần 10 năm ở Sài Gòn kể từ năm 1966 đến 1975, Phạm Mạnh Cương có thể coi như một trong những người đã đưa việc thực hiện băng nhạc vào lĩnh vực kinh doanh dưới nhãn hiệu Tú Quỳnh, với khoảng 20 băng nhạc được phát hành, quy tụ gần như tất cả những tiếng hát lớn như Thái Thanh, Lệ Thu, Khánh Ly, Duy Trác, Sĩ Phú, Thanh Tuyền, Phương Dung. Sau đó là những Phương Hồng Hạnh, Julie Quang, Carol Kim, Thanh Lan…

Sau khi từ Huế vào Sài Gòn, Phạm Mạnh Cương sáng tác nhạc phẩm Thương Hoài Ngàn Năm vào năm 1956, và đó là nhạc phẩm đầu tiên ông viết tại miền Nam. Đây là một nhạc phẩm nói lên sự đa dạng về tiết tấu trong âm nhạc của Phạm Mạnh Cương, một nhạc sĩ phần lớn chỉ viết nhạc theo điệu Slow, Tango hoặc Boston. Ông cho biết đã lấy cảm hứng từ câu ca dao “Tóc mai sợi vắn sợi dài, lấy nhau chẳng được thương hoài ngàn năm” để sáng tác thành ca khúc này.

Theo Phạm Mạnh Cương, phía sau mỗi nhạc phẩm của ông đều ghi dấu một kỷ niệm đã tạo nên nguồn cảm hứng. Từ đó ông liên tiếp tung ra những ca khúc khác như Thung Lũng Hồng, Mắt Lệ Cho Người Tình (sáng tác tại Đà Lạt), Tóc Em Chưa Úa Nắng Hè (hoàn tất tại Nha Trang) và một vài nhạc phẩm ông gọi là “thuộc loại thời trang” như Loài Hoa Không Vỡ, Tình Yêu Đã Mất… và tất cả đã trở thành những nhạc phẩm được nhiều người mến chuộng. Nhưng nhạc phẩm được ông ưa thích nhất vẫn là Thu Ca, được coi là một trong những bài tango hay nhất của Việt Nam…

Tuy nơi Phạm Mạnh Cương có hai con người khác biệt: một con người mô phạm và một con người nghệ sĩ, nhưng ông không hề để cho hai sự tương phản đó làm xáo trộn hoạt động của mình, trái lại ông đã tạo được một sự hỗ tương giữa hai lãnh vực vì “Với tôi, tôi thu xếp đâu ra đó. Dạy học vẫn làm tròn bổn phận của một nhà giáo, còn nghệ sĩ thì hoạt động hoàn toàn là một nhạc sĩ… Có lẽ tôi mang một tính chất nhà giáo để qua hoạt động bên văn nghệ”.

Chính nhờ vậy, hoạt động của ông trở nên quy củ do sự áp dụng đặc tính nề nếp của một nhà mô phạm vào lãnh vực nghệ thuật.

Còn riêng với môn Triết học được coi là môn dạy chính yếu của ông, Phạm Mạnh Cương cho biết không hề ảnh hưởng đến nội dung của những nhạc phẩm ông sáng tác vì ông quan niệm “lời ca phải làm sao cho người ta cảm, chứ đừng có viết một cách cao xa quá”.

Ông nhấn mạnh thêm, hình ảnh trong âm nhạc phải là một hình ảnh cụ thể “nhưng không phải là cụ thể một cách tầm thường, nhưng là một một sự cụ thể có thi vị”.

Cũng do sự tưởng tượng phong phú của một nghệ sĩ, Phạm Mạnh Cương cho biết không hẳn bài tình ca nào ông viết cũng đều đến từ một mối tình có thật, và thật ra đó cũng chẳng phải là lý do chính để ông viết nhạc.

Vào năm 1961, trong dịp trở ra Huế chấm thi Tú Tài phần 2, Phạm Mạnh Cương gặp Như Hảo, một thí sinh từ Đà Nẵng vào Huế dự thi, trong dịp này ông đã sáng tác nhạc phẩm Mơ Bến Hàn Giang để tặng cho người yêu. Nhạc phẩm này đã được Thái Thanh trình bầy đầu tiên.

Chỉ một năm sau đó, vào năm 1962, Phạm Mạnh Cương và Như Hảo trở thành vợ chồng qua lễ thành hôn tổ chức tại Đà Nẵng.

Vài năm sau hai người cùng nhau sát cánh trong những sinh hoạt ca nhạc trên đài truyền hình và truyền thanh với những chương trình nhạc mang những chủ đề đặc biệt do Phạm Mạnh Cương khởi xướng qua những bài viết của các tác giả tên tuổi như Duyên Anh, Mai Thảo, Hoàng Hải Thủy…

Về lĩnh vực Truyền Hình, năm 1966, Phạm Mạnh Cương được đạo diễn Lê Hoàng Hoa mời thực hiện chương trình ca nhạc đầu tiên cho đài Truyền Hình Việt Nam dưới tên “Hoa Thời Đại”, thời đó còn được phát hình từ trên máy bay trực thăng.

Nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương và vợ là phát thanh viên Như Hảo trong chương trình Hoa Thời Đại – tiền thân của Chương Trình Phạm Mạnh Cương nổi tiếng

Một năm sau chương trình này chính thức đổi thành “Chương Trình Phạm Mạnh Cương” phát hình hàng tuần vào tối thứ bẩy từ 9 đến 10 giờ và kéo dài hoạt động cho đến tháng 4 – 1975. Trong thời kỳ đầu tiên, chương trình Phạm Mạnh Cương có sự tham gia của nhiều giọng ca tên tuổi như: Hoàng Oanh, Phương Hoài Tâm, Mai Hương, Lệ Thu, Khánh Ly…

Nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương còn là người sáng lập trung tâm băng nhạc Tú Quỳnh tại Sài Gòn và là người đầu tiên chủ trương thu thanh nhạc một cách quy mô để kinh doanh với đà phát hành trung bình mỗi tháng một băng nhạc mới với sự cộng tác của hầu hết các giọng ca tên tuổi như Thái Thanh, Lệ Thu, Khánh Ly, Duy Trác, Thanh Tuyền, Sĩ Phú, Phương Dung, Thanh Lan, Julie Quang, Carol Kim…

Sinh sống và hoạt động âm nhạc ở hải ngoại

Sau 5 năm sống trong sự xáo trộn và đổi thay của đất nước, Phạm Mạnh Cương cùng 2 con là Mạnh Quỳnh và Diễm Phúc từ Cà Mau đã rời Việt Nam vào năm 1980, để lại Như Hảo và 2 người con khác ở lại. Sau khi ở tại trại Leamsing ở Thái Lan vài tháng, ông cùng hai con được sang định cư tại Montreal – Canada vào tháng 6 năm 1980.

Đến năm 1983, vợ ông và hai người con gái được đoàn tụ theo diện bảo lãnh. Nhưng vài năm sau đó, một lần nữa, định mệnh đã đưa đẩy đến sự chia tay giữa hai vợ chồng ông để hiện nay mỗi người mỗi ngả.

Phát thanh viên Như Hảo ở hải ngoại

Một thời gian ngắn sau khi tới Montreal, ông đã thành lập ban nhạc Phạm Mạnh Cương và hợp tác với nhà hàng Mỹ Trang. Qua năm 1981, ban nhạc ông được mời phụ trách chương trình khiêu vũ cho nhà hàng Văn Hoa, đến năm 1982 ông đứng ra trông coi một quầy bán băng nhạc, sách báo lấy tên Tú Quỳnh trong thương xá Việt Nam trên đường St Laurent, cùng lúc đó là cộng tác với vũ trường mang cùng tên Tú Quỳnh trên lầu thương xá này.

Đến năm 1985, ông về khai thác vũ trường Đêm Mầu Hồng trên đường St Denis. Một thời gian sau ban nhạc của ông cộng tác với vũ trường Maxim’s và kế đó là Dallas (tức Maxim’s) cho đến khi vũ trường này ngưng hoạt động.

Tuy tình trạng khách đến với vũ trường càng ngày càng thưa thớt, nhưng nhạc sĩ Phạm Đình Chương vẫn không thể từ bỏ được nguồn vui trong âm nhạc của mình, vì vậy sau đó ban nhạc của ông lại thuê được một địa điểm nhỏ khác để tổ chức chương trình ca nhạc và khiêu vũ hàng tuần trên đường St Catherine được một thời gian.

Ngoài hoạt động về ca nhạc, Phạm Mạnh Cương còn chủ trương một nguyệt san lấy tên là Thẩm Mỹ. Trung tâm Thúy Nga đã thực hiện cho ông cùng với 2 nhạc sĩ khác ở Canada là Trường Sa và Lê Dinh một chương trình video đặc biệt đề cập về cuộc đời họat động ca nhạc của từng người, mang tựa đề Thu Ca.

Theo Tivi Tuần San

Tags: phạm mạnh cương
Share2367TweetPin

Xem bài khác

Nghe lại những băng nhạc Tú Quỳnh trước năm 1975 do nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương thực hiện
Bàn Tròn Âm Nhạc

Nghe lại những băng nhạc Tú Quỳnh trước năm 1975 do nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương thực hiện

Với những người thích nghe nhạc thu âm từ trước năm 1975, chắc chắn sẽ biết đến loạt băng nhạc...

by admin
July 30, 2021
Hoàn cảnh sáng tác “Thương Hoài Ngàn Năm” (nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương) – Tình đầu cũng là tình cuối
Cảm xúc âm nhạc

Hoàn cảnh sáng tác “Thương Hoài Ngàn Năm” (nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương) – Tình đầu cũng là tình cuối

Trong kho tàng văn hóa dân gian Việt Nam, có một câu ca dao nói về tình yêu thắm thiết...

by admin
July 30, 2021
Cảm xúc về ca khúc “Mắt Lệ Cho Người Tình” (Phạm Mạnh Cương) – “Biệt ly, hôn nhau lần cuối – giá băng tơ trời…”
Cảm xúc âm nhạc

Cảm xúc về ca khúc “Mắt Lệ Cho Người Tình” (Phạm Mạnh Cương) – “Biệt ly, hôn nhau lần cuối – giá băng tơ trời…”

Trong thể loại nhạc trữ tình Việt Nam, có 2 ca khúc có tựa đề gần giống nhau của 2...

by admin
July 29, 2021
Hoàn cảnh sáng tác bài “Thu Ca” (nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương) – Tuyệt phẩm tango kinh điển của nhạc Việt
Cảm xúc âm nhạc

Hoàn cảnh sáng tác bài “Thu Ca” (nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương) – Tuyệt phẩm tango kinh điển của nhạc Việt

Trong cuộc đời và sự nghiệp có rất nhiều đóng góp cho nền âm nhạc miền Nam của nhạc sĩ...

by admin
July 29, 2021
Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương – Tác giả của Thu Ca, Thương Hoài Ngàn Năm…
Bàn Tròn Âm Nhạc

Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương – Tác giả của Thu Ca, Thương Hoài Ngàn Năm…

Xứ Huế là một trong những nôi phát triển rực rỡ của tân nhạc Việt Nam thời kỳ thập niên...

by admin
July 29, 2021
Hoàn cảnh sáng tác và ý nghĩa nội dung ca khúc “Tóc Em Chưa Úa Nắng Hè” (nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương) – Rồi nắng hạ tàn phai…
Xuất xứ bài hát

Hoàn cảnh sáng tác và ý nghĩa nội dung ca khúc “Tóc Em Chưa Úa Nắng Hè” (nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương) – Rồi nắng hạ tàn phai…

Phạm Mạnh Cương là một trong những nhạc sĩ tiêu biểu của làng nhạc miền Nam trước 1975. Không chỉ...

by admin
May 17, 2021
Next Post
Lê Uyên Phương – Những bài hát mang dự cảm về tình yêu chia cách đã trở thành sự thật sau 20 năm

Lê Uyên Phương - Những bài hát mang dự cảm về tình yêu chia cách đã trở thành sự thật sau 20 năm

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

NHẠC XƯA 360°

Nhìn lại sự nghiệp ngắn ngủi của những ca sĩ hải ngoại nổi tiếng một thời – P1: Lưu Hồng, Hồng Trúc, Phương Diễm Hạnh

Xem lại đoạn phim hiếm hoi của Lệ Thu năm 30 tuổi trích trong phim Chiếc Bóng Bên Đường (1973)

Ca khúc Thương Về Miền Trung của nhạc sĩ Duy Khánh, Minh Kỳ hay Châu Kỳ?

Nụ cười của Ngọc Lan

Cuộc đời và sự nghiệp nhạc sĩ Anh Bằng qua lời kể của Lê Dinh

Những năm đầu sự nghiệp của Như Quỳnh tại hải ngoại qua lời kể của nhạc sĩ Trúc Hồ

TIỂU SỬ BÀI HÁT

Ca khúc “Tiếng Dương Cầm” – Nhạc sĩ Văn Phụng và câu chuyện tình định mệnh với danh ca Châu Hà

Hoàn cảnh sáng tác ca khúc “Rong Chơi Cuối Trời Quên Lãng” (Hoàng Thi Thơ) – “Đời mình một mình một bóng – chênh vênh, lạc loài…”

Ca khúc “Mùa Hoa Anh Đào” của nhạc sĩ Thanh Sơn – Tình yêu như sắc hoa đào, lúc đẹp nhất cũng là lúc phải lìa xa

Hoàn cảnh sáng tác và ý nghĩa của “Bài Không Tên Số 4” (Vũ Thành An) – Triệu người quen có mấy người thân?

Hoàn cảnh sáng tác của “Về Đây Nghe Em” và “Có Phải Em Mùa Thu Hà Nội” – 2 bài hát trước 1975 nổi tiếng của nhạc sĩ Trần Quang Lộc

Ca khúc và giai thoại: 40 năm “Bài Thánh Ca Buồn”

CA TỪ TRONG NHẠC XƯA

Hoàn cảnh sáng tác bài Linh Hồn Tượng Đá: Trên dốc đá tôi tình cờ quen nàng

Ca từ trong nhạc xưa: Bàn tay thon ngón nhỏ, đan tay ‘rắn’ sông hồ

Nhạc sĩ Anh Việt Thu và “Tám Điệp Khúc” – Trời làm cho mưa bay giăng giăng…

Ca từ trong nhạc xưa: Cỏ ưu tư muộn phiền lên xám môi…

Giải thích những ca từ khó hiểu và “bí hiểm” trong các bài nhạc Trịnh Công Sơn

Ca từ trong nhạc xưa: “Chiều Mưa Biên Giới” là biên giới nào?

Tags

anh bằng anh việt thu châu kỳ chế linh duy khánh giao tiên hoài linh hoàng nguyên hoàng oanh hoàng thi thơ hoàng trang hoàng trọng huỳnh anh khánh ly lam phương lê dinh lê thương lê uyên phương lệ thu minh kỳ mạnh phát nguyễn tất nhiên nguyễn văn đông ngân giang ngô thụy miên ngọc lan như quỳnh phạm duy phạm đình chương saigon collection song ngọc thanh sơn thanh thúy thái thanh tiểu sử ca sĩ tiểu sử nhạc sĩ trúc phương trường sa trầm tử thiêng trần thiện thanh trịnh công sơn từ công phụng văn cao vũ thành an y vân
Liên hệ Ban Biên Tập

bbt@nhacxua.vn

DMCA.com Protection Status

No Result
View All Result
  • Trang Chủ
  • Nhạc Xưa
  • Cảm xúc âm nhạc
  • Xuất xứ bài hát

© 2020 NhacXua.VN - Nhạc Xưa Thời Báo.