Ca khúc Trả Lại Thời Gian được nhạc sĩ Thanh Sơn sáng tác vào khoảng năm 1968 và được ca sĩ Trúc Ly thu âm lần đầu tiên vào trong dĩa nhựa 45 vòng của Dĩa Hát Việt Nam.
Thập niên 1980, 1990, Trả Lại Thời Gian đã được một số ca sĩ nổi tiếng hát lại, như Hương Lan, Giao Linh, tuy nhiên bài hát này vẫn không thực sự nổi tiếng so với nhiều bài nhạc vàng khác, cho đến năm 2011, khi ca sĩ Như Quỳnh hát lại Trả Lại Thời Gian trong Paris By Night 103, từ đó bài hát như là được sống lại và trở thành một hiện đình đám cả trong nước lẫn hải ngoại, được rất nhiều ca sĩ trẻ khác hát lại.
Click để nghe Trúc Ly hát Trả Lại Thời Gian trước năm 1975
Click vào hình để nghe ca sĩ Như Quỳnh hát Trả Lại Thời Gian năm 2011
Cũng vào thời điểm năm 2011, nhạc sĩ Thanh Sơn đã nhiệt tình giúp đỡ trung tâm Thúy Nga liên hệ với các nhạc sĩ ở trong nước để thực hiện thương trình Paris By Night 103. Ban đầu chính ông cũng đã lên hình để kể lại chuyện tình trong bài hát Hai Chuyến Tàu Đêm của nhạc sĩ Trúc Phương. Tuy nhiên trong quá trình làm việc đó, vào một buổi sáng sớm đầu tháng 4 năm 2011, nhạc sĩ Thanh Sơn bị tai biến. Vì vậy đến khi giới thiệu chính nhạc phẩm của mình trong chương trình đó là Trả Lại Thời Gian thì ông không còn khỏe mạnh như trước nữa. Chỉ 1 năm sau đó thì ông qua đời…
Sau đây là nguyên văn lời của nhạc sĩ kể về chuyện tình của chính ông trong ca khúc Trả Lại Thời Gian:
“Bao nhiêu kỷ niệm, bao nhiêu ân tình trong bài hát Xin Trả Lại Thời Gian, xin trả hết về cho người. Dù sao tôi cũng xin cảm ơn Đà Lạt, cảm ơn người con gái đã cho tôi 1 mối tình dang dở. Mặc dù sau này mối tình không thành, nhưng để lại trong lòng tôi rất nhiều kỷ niệm, và cho đến bây giờ tôi vẫn còn thương cô. Cảm ơn em đã cho tôi uống những giọt men tình đắng. Cám ơn em đã cho tôi, tặng cho tôi những vết thương của tình yêu.”
“Mối tình Đà Lạt” mà nhạc sĩ Thanh Sơn nhắc tới là 1 ca sĩ rất nổi tiếng của nhạc vàng. Đó là một mối tình dang dở để lại cho ông rất nhiều luyến tiếc, có ít nhất 4 bài hát ông đã viết cho mối tình này, ngoài Trả Lại Thời Gian còn có Giòng Suối Xanh, Nhật Ký Đời Tôi và Hoa Tím Người Xưa.
Khi kể về hoàn cảnh sáng tác ca khúc Hoa Tím Người Xưa, nhạc sĩ Thanh Sơn từng tiết lộ thêm về chuyện tình này như sau:
“Bài hát Hoa Tím Người Xưa là một chuyện tình có thật, là một kỷ niệm của đời tôi. Lúc đó vào thập niên 1960, tình yêu của tôi rất tràn trề, tuổi đời của tôi lúc đó khoảng ngoài 20. Tôi có quen với 1 người con gái, và chúng tôi có hẹn hò lên Đà Lạt, vào 1 vườn hoa tím rất đẹp ở Thung Lũng Tình Yêu. Chúng tôi tâm sự rồi sau đó là chia tay. Hai năm sau, tôi trở lại cũng vườn hoa đó, mà người xưa thì không còn nữa. Tôi thẫn thờ, buồn, và thốt lên một câu:
Người xưa hỡi thấu cho nỗi lòng hoa tím còn người đâu…”
Có thể thấy trong cả 2 ca khúc Trả Lại Thời Gian và Hoa Tím Người Xưa, tác giả đều nhắc về một màu áo tím khắc khoải:
Bao năm thầm kín trót thương tà áo tím (Trả Lại Thời Gian)
Nhặt hoa tím rụng cài lên áo, có ai đâu ngờ hoa tím cả người thương (Hoa Tím Người Xưa)
“Tà áo tím” đã có nhiều kỷ niệm với nhạc sĩ Thanh Sơn đó là ai thì ông vẫn giấu kín trong lòng, vì sau này ai cũng đã có cuộc sống gia đình riêng.
Xin trả lại những kỷ niệm buồn vui
Ngày xanh đã theo thời gian qua mất rồi
Ngồi viết tâm sự nhớ ngược về quá khứ, chợt lên nét suy tư
Bao năm thầm kín trót thương tà áo tím
Những đêm sương lạnh nghe trái sầu rớt vào tim…
Ngoài tương đồng với bài Hoa Tím Người Xưa, có thể thấy bài Trả Lại Thời Gian cũng rất giống với bài Nhật Ký Đời Tôi, cùng là nỗi lòng muốn ngược thời gian trở về quá khứ để sống lại với kỷ niệm của ngày xanh.
Đặc biệt, đối với ca khúc Trả Lại Thời Gian, nhạc sĩ Thanh Sơn cũng đã viết thêm lời 2 cho bài hát và đặt tên là Hai Người Lính Tâm Sự, tuy nhiên không thấy có ca sĩ nào đã từng hát phần lời này.
Sau đây là 3 phiên bản nhạc tờ khác nhau của bài hát này đã được phát hành: 1 phiên bản bài Trả Lại Thời Gian, 1 phiên bản bài Hai Người Lính Tâm Sự, và 1 phiên bản gộp chung 2 lời bài hát trong 1 khuông nhạc:
TRẢ LẠI THỜI GIAN:
HAI NGƯỜI LÍNH TÂM SỰ
Bài: Đông Kha (nhacxua.vn)
