Phạm Mạnh Cương là một nhạc sĩ Việt Nam, tác giả nhạc phẩm Thu ca. Ngoài ra ông còn được biết tới với vai trò sản xuất những băng nhạc mang tên Phạm Mạnh Cương rất phổ biến ở Sài Gòn trước 1975.
Phạm Mạnh Cương sinh ngày 30 tháng 7 năm 1933 tại Huế, là con thứ 5 trong một gia đình 9 anh em. Cha của ông là một người yêu thích cổ nhạc và biết sử dụng đàn và sáo. Từ nhỏ Phạm Mạnh Cương đã say mê âm nhạc Tây phương và yêu thích các ca khúc của Đoàn Chuẩn – Từ Linh.
Sau khi thi đậu Tú tài ở Huế vào năm 1953, Phạm Mạnh Cương ra Hà Nội theo học Cao đẳng Sư phạm. Sau đó ông trở lại Huế và có hợp tác cùng đài Phát thanh của thành phố trong chương trình văn nghệ học sinh hàng tuần với vai trò thanh viên một ban nhạc.
Năm 1954, Phạm Mạnh Cương một mình di cư vào miền Nam và từ năm 1955 ông bắt đầu dạy học ở trường Nguyễn Đình Chiểu, Mỹ Tho. Được 3 năm, ông chuyển về trường Petrus Ký, Sài Gòn và ở đó cho đến 1975.
Vào năm 1961, trong một dịp ra Huế chấm thi Tú tài 2, Phạm Mạnh Cương gặp Như Hảo, một thí sinh từ Đà Nẵng ra Huế dự thi. Một năm sau hai người thành hôn và vợ ông cũng là người hợp tác với ông trong những hoạt động âm nhạc trên đài truyền hình và truyền thanh với những chương trình mang chủ đề đặc biệt do Phạm Mạnh Cương khởi xướng.
Âm nhạc
Ca khúc đầu tay của Phạm Mạnh Cương là bài Mái trường xưa được ông viết vào năm 1951. Nhạc phẩm này tuy rất phổ biến ở Huế nhưng phải đến bản Thu ca viết năm 1953 ở Hà Nội thì tên tuổi Phạm Mạnh Cương mới thực sự được công chúng biết tới. Năm 1956, Phạm Mạnh Cương viết Thương hoài ngàn năm, ca khúc đầu tiên ông viết ở miền Nam. Nhạc phẩm này được ông lấy cảm hứng từ câu ca dao “Tóc mai sợi vắn sợi dài, lấy nhau chẳng được thương hoài ngàn năm”. Sau đó ông tiếp tục có nhiều các sáng tác khác như Thung lũng hồng, Tóc em chưa úa nắng hè, Loài hoa không vỡ, Tình yêu đã mất…
Trong vai trò sản xuất, Phạm Mạnh Cương là người sáng lập trung tâm băng nhạc Tú Quỳnh tại Sài Gòn, có thể coi như một trong những người đã đưa việc thực hiện băng nhạc vào lãnh vực kinh doanh. Dưới nhãn hiệu Tú Quỳnh với khoảng 20 băng nhạc được phát hành, đã quy tụ gần như tất cả những tiếng hát lớn như Thái Thanh, Lệ Thu, Khánh Ly, Duy Trác, Sĩ Phú, Thanh Tuyền, Phương Dung. Sau đó là những Phương Hồng Hạnh, Julie Quang, Carol Kim, Thanh Lan…
Trên lĩnh vực truyền hình, năm 1966 Phạm Mạnh Cương được đạo diễn Lê Hoàng Hoa mời thực hiện chương trình ca nhạc đầu tiên cho đài Truyền hình Việt Nam (Việt Nam Cộng Hòa). Một năm sau chương trình này chính thức đổi thành “Chương trình Phạm Mạnh Cương” phát hình hàng tuần vào tối thứ bảy từ 9 đến 10 giờ và kéo dài hoạt động cho đến tháng 4 năm 1975.
Sau sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, Phạm Mạnh Cương ở lại Việt Nam. Đến năm 1980, ông cùng hai con vượt biển từ Cà Mau rồi định cư tại Montréal, Canada. Năm 1983, vợ ông và hai người con gái được đoàn tụ theo diện bảo lãnh, nhưng sau đó vài năm cuộc hôn nhân của họ tan vỡ.
Tại Montréal, ông thành lập ban nhạc Phạm Mạnh Cương, tham gia trình diễn và kinh doanh trong lĩnh vực vũ trường. Ông cũng chủ trương một nguyệt san lấy tên là Thẩm Mỹ.
Sáng tác
Cánh hoa tàn
Cho nhau lời nguyện cầu
Đi giữa đường trăng
Đừng khóc dĩ vãng
Giã từ cố đô
Hỏi chuyện ngày xưa
Loài hoa không vỡ
Mắt lệ cho người tình
Một lần yêu
Mùa thu không có anh
Nhạc khúc mừng xuân
Như một khúc nhạc buồn
Nỗi buồn ngày tháng cũ
Nước mắt đêm xuân
Rồi tình qua mau
Suối lệ xanh
Thế rồi một mùa hè
Thôi đã muộn rồi
Thu ca
Thu về trong mắt em
Thung lũng hồng
Thương hoài ngàn năm
Tóc em chưa úa nắng hè
Trại áo lam
Xuân sầu
Yêu trong hoàng hôn
