Hoàng Oanh (sinh 1946) là một ca sĩ người Việt hải ngoại. Bà nổi tiếng là một giọng hát bền bỉ và chuyên về các dòng nhạc vàng và nhạc tiền chiến, được đánh giá là 10 nữ ca sĩ ảnh hưởng lớn nhất tại Việt Nam trước năm 1975.. Bà được xem là một trong những giọng ca trụ cột cho trung tâm Asia và cũng đóng góp nhiều lần cho các trung tâm khác như Thúy Nga.
Bà tên thật là Huỳnh Kim Chi, sinh ngày 27 tháng 1 năm 1946 tại tỉnh Mỹ Tho nhưng trưởng thành ở Sài Gòn. Gia đình bà có 6 chị em, tuy chịu sự giáo dục nề nếp nghiêm khắc của thân phụ, nhưng vì cũng là một nghệ sĩ, nên ông cũng tạo điều kiện cho bà phát triển tài ca ngâm. Bà bắt đầu được thân phụ dạy hát khi mới lên 5 tuổi và đến năm lên 8, bà trình diễn trên sân khấu lần đầu tiên tại Liên trường Võ khoa Thủ Đức với hai bản nhạc “Hương lúa miền Nam” và “Có một đàn chim”. Thuở nhỏ, bà học bậc Tiểu học tại Phú Nhuận. Năm 11 tuổi, bà theo học Trung học tại trường Gia Long nhưng vẫn thường xuyên đi thu âm và biểu diễn. Ngày 6 tháng 11 năm 1964, tại phòng thâu băng đường Võ Duy Nguy (Chợ Cũ); trong lúc đang tập hát với ban nhạc của nhạc sư Nghiêm Phú Phi, nhà văn Lê Thanh Thái chụp mấy tấm hình tặng bà kèm theo bài thơ có hai câu:
“Vượt núi tiếng hò ra xứ Huế…
Oanh vàng dìu dặt gợn dòng Hương…”
Cũng vào năm đó, bà được mời đi trình diễn đại nhạc hội ở Huế. Do có khiếu ngâm thơ và thường ngâm thơ trước khi hát, bà đã tạo nên sự khác biệt cho các phần trình diễn của mình trong suốt sự nghiệp và được đánh giá là “đủ tài ca ngâm”.
Tốt nghiệp Đại học Văn khoa Sài Gòn với bằng Cử nhân văn chương, tạm gác ước mơ làm nghề dạy học, bà bước vào con đường ca sĩ chuyên nghiệp, xuất hiện trong nhiều chương trình nhạc và thơ uy tín của đài phát thanh cũng như đài truyền hình thời bấy giờ: Tiếng Tơ Đồng của Hoàng Trọng, chương trình Phạm Mạnh Cương, Tiếng Hát Đôi Mươi của Nhật Trường, Trường Sơn của Duy Khánh, Nhạc Vàng của Phó Quốc Lân, Tiếng Thùy Dương của Châu Kỳ, Tao Đàn của Đinh Hùng, Tiếng Thơ của Thanh Nam, Ly Tao của Thái Thủy…
Về khía cạnh băng đĩa, bà được đánh giá là một trong những nữ ca sĩ được mời thâu dĩa nhiều nhất thời bấy giờ. Suốt sự nghiệp của mình, bà đã thâu khoảng hơn 200 dĩa với các hãng Asia, Sóng Nhạc, Việt Nam, Sơn Ca, Thiên Thai, Continental …
Trong sự nghiệp trình diễn của mình, bà không trình diễn tại các vũ trường, phòng trà. Bà giải thích điều này như sau: “Hồi nhỏ, Oanh ở với ông cậu rất nghiêm khắc nên ông không cho Oanh hát phòng trà hay vũ trường, thỉnh thoảng chỉ cho hát đại nhạc hội mà thôi.”
Rời Việt Nam ngày 28 tháng 4 năm 1975, ban đầu bà định cư ở một thành phố gần New York, tiểu bang New Jersey, nhưng sau đó bà chuyển về hoạt động tại tiểu bang California. Bà mở trung tâm âm nhạc và vạch cho mình một lối đi: “Làm sao để bảo tồn văn hóa cổ truyền và nuôi dưỡng tâm hồn Việt Nam trong cộng đồng người Việt cũng như trong lớp ca nhạc sĩ trưởng thành ở hải ngoại”.
Bà xuất hiện thường xuyên nhất trong loạt chương trình của trung tâm Asia từ năm 1996 đến nay và “Paris by Night” của trung tâm Thúy Nga và được nhiều yêu mến từ khán giả với các bài hát Huế cũng như các dòng nhạc quê hương luôn đi kèm với giọng ngâm thơ ngọt ngào.
Các màn trình diễn gần đây nhất trên sân khấu có thu hình là:
“Ai Nhớ Chăng Ai” (Asia 70)
“LK Nhớ Nhau Hoài – Người Ngoài Phố” (Asia 69
“Chiều Cuối Tuần” (Asia 68)
“LK Mùa Xuân Trên Cao – Tâm Sự Nàng Xuân” (Asia 67)
“Những Đóm Mắt Hỏa Châu” (Asia 66)
“Chuyến Đò Vĩ Tuyến” (Asia 65)
“Những đồi hoa sim” (Paris By Night 96)
“Một người đi” (Paris By Night 95)
“Thương về xứ Huế” (Paris By Night 91)
“Người yêu của lính” (Paris By Night 90)
“Chiều tàn” (Paris By Night 88)
“Sao chưa thấy hồi âm” (Paris By Night 78)
“Tình yêu trả lại trăng sao” (Paris By Night 70)
Nhận định
Hoàng Oanh được đánh giá là một giọng hát đa diện, có khả năng trình diễn tất cả các loại nhạc cũng như lối ngâm. Từ những nét sang trọng, dịu dàng, quý phái của nhạc tiền chiến đến những bản dân ca ba miền, những côi tình tứ quê hương, từ những câu hò mái đẩy miền Trung đến côi vọng cổ miền Nam hay câu “sa mạc”, hát ví của miền Bắc.
Bà là một trong số ít nghệ sĩ có sự nghiệp và đời tư không sóng gió: đi hát, đi học, sống êm đềm trong hạnh phúc gia đình, trong tình thân bằng hữu và trong cảm tình nồng hậu của thính giả; có được nhiều tác phẩm thành công như Chuyến đò vĩ tuyến, Anh tiền tuyến em hậu phương, Một người đi, Sao chưa thấy hồi âm, Về đâu mái tóc người thương,..
Bà thường trình diễn thể loại nhạc có chất dân ca, những tình khúc Huế, bolero hay nhạc của Trần Thiện Thanh và Trầm Tử Thiêng; và thể hiện rất nhiều tác phẩm rất thành công như “Mưa trên phố Huế”, “Trộm nhìn nhau”, “Anh đi chiến dịch” hay “Hai vì sao lạc” … Để vinh danh bà, Trung tâm Asia từng phát hành CD “Truyện ca cổ tích” với phần trình diễn của bà ca chung với bác sĩ Trung Chỉnh trong nhạc phẩm Hòn Vọng Phu và những nhạc phẩm khác như “Trầu Cao”, “Thiên Thai”… Ngoài ra còn có trường ca “Hội Trùng Dương” hát chung với Thanh Tuyền và Thanh Lan thể hiện rõ nét đặc trưng chất âm đặc biệt của bà.
Hiện nay, bà vẫn xuất hiện thường xuyên trong các chương trình Paris by Night, Asia cũng như các hoạt động nghệ thuật ở hải ngoại.
