Tuổi thơ của tôi và cái Gạc-Măng-Rê (Garde-manger)
Hồi xưa xưa, những năm 1990, vẫn còn cái garde-manger đựng đồ ăn. Ngăn trên đựng đồ khô, đồ ăn nấu sáng ăn tới chiều, ngăn giữa đựng chai lọ mắm muối, ngăn dưới cùng đựng chén bát. Còn trên nóc, đó là chỗ yên ấm của bạn mèo nằm khoanh tròn ngủ.
Nhiệm vụ của cô con gái lớn trong nhà là giữ cái bếp và cái garde-manger luôn sạch sẽ, gọn gàng…
Tới chừng năm 200x là chức năng garde-manger đã bị thay thế bởi tủ lạnh, nhưng nó vẫn đứng đó, trong gian bếp, như chứng nhân của những đổi thay thời thế diễn ra trong bếp, và chứa thật nhiều kỷ niệm của gia đình.
Gặp bài viết này, chắc là tác giả lớn lớn tuổi (thế hệ 5x), ai ngờ garde-manger xuất hiện từ sớm vậy, và cũng là vật kỷ niệm, đúng hơn là người bạn xưa cũ của nhiều gia đình như vậy.
Xin chép lại đoạn viết của tác giả, một người Sài Gòn xưa, cùng với cái garde-manger xưa xưa…
Những năm 50s, khi Dân Saigon chưa có tủ lạnh, trong bếp mỗi nhà đều có cái garde-manger đựng thức ăn.
Garde-manger thường làm bằng gỗ, được đóng thành hai tầng. Tầng dưới trữ đồ khô, đồ linh tinh hoặc dụng cụ để nấu nướng, tầng trên để đồ ăn trong ngày tránh ruồi, dán, kiến, tầng trên cùng để mấy hộp sữa mấy lon guigoz bột , đường hoặc gia vị. Cạnh bên hông trái có một thanh gỗ ngang để giắt dao kéo các loại, còn cạnh bên phải Mẹ tôi treo cái vĩ nướng, cái vá, nắp nồi. Garde Manger có 4 cái chân được đăt trên 4 cái chén cù lao bằng đất nung để chống kiến!
Nhớ lúc còn thơ, sau giấc ngủ trưa, việc đầu tiên là xuống bếp mở cái garde-manger để coi bữa nay Mẹ có mua gì ăn xế hông. Bữa nào hổng có là cái mặt tiu nghỉu, hờn giận hông chịu nói năng đùa giỡn… cả buổi chiều…
Garde-manger có cái mùi rất riêng, cái mùi gỗ cũ ám khói, pha lẫn mùi thức ăn, thực phẩm các loại trong cái nóng oi bức của Saigon… Ấy vậy chứ mỗi lần đi đâu xa về, chị em tui cứ chạy xuống bếp hít lấy hít để cái mùi ở trỏng, lục lọi hết cái tủ, như chỉ để biết chắc mình đã về nhà…
Có nhiều cái, nhiều thứ, có muốn níu giữ cũng chẳng được. Cuộc sống đổi thay vèo vèo thì sứ mệnh của Garde Manger cũng thay đổi theo cho kịp thời đại! Với tôi, cái garde-manger chứa cả một trời kỷ niệm ngọt ngào, như những chén chè đậu, những chiếc bánh dân dã mà tôi hằng yêu thích. Hoặc như khi len lén ăn vụng nửa tán đường của Ngoại để dành, cho đến khi kho cá bà mới phát giác.
Ôi tuổi thơ của tôi…, nó nằm trong cái garde-manger cũ xì này đây!
Nguồn: Brown Suger – nhaxua.net