Trong nền âm nhạc Việt Nam, danh ca Khánh Ly là người duy nhất được xưng tụng là “nữ hoàng nhạc tango”, được đánh giá là người hát bài hát điệu tango hay nhất, và cũng là ca sĩ hát nhiều bài tango nhất của nhạc Việt.
Danh hiệu đó không những được hầu hết những người yêu nhạc Việt Nam thừa nhận, mà có một nhà nghiên cứu âm nhạc người Mỹ còn chọn Khánh Ly là 1 trong 26 người hát tango hay nhất thế giới.
Click để nghe tuyển chọn những bài nhạc tango hay nhất của Khánh Ly
Tại Việt Nam, tango xuất hiện từ đầu thế kỷ 20, là một trong những điệu đầu tiên của tân nhạc thuở bắt đầu hình thành. Điệu nhạc này đã được phổ biến rộng rãi và được yêu thích cho đến tận ngày nay.
Có lẽ là là không có điệu nhạc nào vừa yêu đời lại vừa quyến rũ như tango, và những đôi tình nhân thường chọn điệu vũ tango để được quấn quít cùng nhau theo những bước nhảy song hành đầy những đam mê.
Đối với danh ca Khánh Ly, cô đã có sự gắn bó đặc biệt với điệu tango, đặc biệt là thời gian ca hát tại hải ngoại sau 1975, những album của cô trong thời kỳ này không bao giờ thiếu điệu tango, và Khánh Ly cũng là ca sĩ duy nhất đã thu âm đến 5 album toàn nhạc tango, kể cả nhạc Việt Nam lẫn nhạc ngoại lời Việt, album nào cũng được công chúng đón nhận và yêu thích.
Khánh Ly từng kể: “Hồi nhỏ, thường phải đấm chân cho mẹ, để đỡ chán, tôi đã đấm bằng nhịp điệu Tango, và tôi yêu nhạc Tango từ đó.”
Sau đây mời các bạn nghe lại những bản tango hay nhất qua giọng hát Khánh Ly:
1. Bài Tango Cho Em (Lam Phương)
Bài tango nổi tiếng của nhạc sĩ Lam Phương viết tại hải ngoại để dành tặng cho người vợ thứ 2, người đã mang lại cho ông rất nhiều niềm vui sau những tháng ngày dài chìm đắm trong sầu khổ:
Từ ngày có em về
Nhà mình toàn ánh trăng thề
Giòng nhạc tình đang tắt lâu
Tuôn trào ngọt ngào như giòng suối
Nhạc sĩ Lam Phương đã chọn điệu tango để sáng tác ca khúc tặng cho người tình trong những ngày tháng mặn nồng thuở ban đầu. Có lẽ là vì không có điệu nhạc nào vừa yêu đời lại vừa quyến rũ như tango. Những đôi tình nhân thường chọn điệu vũ tango để quấn quít theo những bước nhảy song hành đầy những đam mê trong men tình…
Bài hát này đã gắn liền với tên tuổi của “nữ hoàng tango Khánh Ly”, mời bạn nghe lại sau đây:
Click để nghe Khánh Ly hát Bài Tango Cho Em
2. Bài Tango Cho Riêng Em (Lê Dinh)
Bài hát này đã được sáng tác từ trước năm 1975, có tên rất giống với bài hát của nhạc sĩ Lam Phương nên hay bị nhầm lẫn.
Còn một điều nhầm lẫn rất lớn khác, đó chính là tác giả của bài hát. Hầu hết các bìa CD đều ghi bài hát này là của nhạc sĩ Hoàng Nguyên, kể cả CD của Khánh Ly. Tuy nhiên nhiều người xác nhận rằng trong sự nghiệp của nhạc sĩ Hoàng Nguyên, ông chưa từng sáng tác bài tango nào, và Bài Tango Cho Riêng Em là của nhạc sĩ Lê Dinh sáng tác.
Click để nghe Khánh Ly hát Bài Tango Cho Riêng Em
3. Thương Đời Hoa (Lê Dinh)
Đây cũng là một tuyệt khúc tango của nhạc sĩ Lam Phương, có nội dung tiếc thương cho một đời hoa vị dập vùi giữa đời. Có một thời gian dài người ta tưởng rằng Lê Dinh viết bài này cho vũ nữ Cẩm Nhung nổi tiếng một thời. Tuy nhiên nhạc sĩ đã đính chính lại rằng nhân vật chính trong bài hát này là một nữ sinh Gia Long tên là Lan.
Buồn viết nên bài ca
Vì nhớ thương đời hoa
Mặn mà thay lúc đầu
Dịu dàng khoe sắc mầu
Nhìn giòng đời vui biết bao…
Click để nghe Khánh Ly hát Thương Đời Hoa
4. Kiếp Nghèo (Lam Phương)
Kiếp Nghèo có thể được coi là bài nổi tiếng nhất của nhạc sĩ Lam Phương. Bài hát này được sáng tác từ thập niên 1950, là một trong những bài hát đầu tiên của nhạc sĩ Lam Phương nói riêng và của cả dòng nhạc vàng nói chung. Trước khi sáng tác Kiếp Nghèo, nhạc sĩ Lam Phương vẫn rất lận đận ở đất Sài Gòn, và chính nhờ sự ăn khách của bài hát này mà ông đã có thể thoát được số nghèo.
Đường về đêm nay vắng tanh
Rạt rào hạt mưa rớt nhanh
Lạnh lùng mưa xuyên áo tơi
mưa chẳng yêu kiếp sống mong manh…
Kiếp Nghèo đã được các danh ca Thanh Thúy, Mai Hương, Thanh Tuyền hát trước 1975, sau 1975 được Khánh Ly hát lại. Và dù là bất kỳ ai hát, thì Kiếp Nghèo vẫn luôn được hát với điệu tango:
Click để nghe Khánh Ly hát Kiếp Nghèo
5. Kiếp Ve Sầu (Lam Phương)
Dù không phải là nhạc sĩ gắn liền với điệu tango giống như nhạc sĩ Hoàng Trọng, nhưng cố nhạc sĩ Lam Phương cũng có nhiều bài hát tango nổi tiếng. Ngoài Bài Tango Cho Em, Kiếp Nghèo, ông còn có bài Kiếp Ve Sầu:
Nghe trong đêm mưa gió
Tiếng ai ngập ngừng dừng bước
Vì đường vào ngõ tối
mưa sầu tràn về ngập lối…
Click để nghe Khánh Ly hát Kiếp Ve Sầu
6. Kiếp Cầm Ca (Huỳnh Anh)
Bài hát được nhạc sĩ Huỳnh Anh viết tặng cho nữ hoàng sân khấu Thanh Nga, khi ông được chứng kiến những buồn tủi của một người nghệ sĩ ở đằng sau ánh hào quang, khi tấm màn nhung khép lại thì cũng là lúc trở về đối diện với những quạnh hiu cuộc đời. Bài hát này có nội dung gần giống với Kiếp Ve Sầu của nhạc sĩ Lam Phương:
Đêm đêm đem lời ca tiếng thơ
Đời ca hát cho người mua vui
Nhưng khi cánh nhung khép im lìm
Ánh đèn lặng tắt gởi ai nỗi niềm…
Click để nghe Khánh Ly hát Kiếp Cầm Ca
7. Người Thợ Săn Và Đàn Chim Nhỏ (Vương Đức Long)
Bài hát của nhóm Lê Minh Bằng sáng tác với bút hiệu là Vương Đức Long. Theo lời kể của nhạc sĩ Lê Dinh, lời ca của bài hát này được nhạc sĩ Anh Bằng soạn, với nội dung lên án thái độ thái độ hà hiếp người dân của một bộ phận cảnh sát viên thời đó. Tuy nói là bạn dân nhưng không biết thông cảm mà rất thẳng tay với những người lao động hè phố, những phụ nữ buôn gánh bán bưng.
Nhạc sĩ Anh Bằng dùng hình tượng người thợ săn để ám chỉ cảnh sát, còn người dân là những chú chim hiền lành.
Click để nghe Khánh Ly hát Người Thơ Săn Và Đàn Chim Nhỏ
8. Vũ Nữ Thân Gầy (Lời Việt Phạm Duy)
Ca khúc Vũ Nữ Thân Gầy có nguyên tác là một ca khúc tango kinh điển mang tên La Cumparsita được ra đời từ hơn 100 năm trước đây. Tác giả phần nhạc là một người Uruguay, còn tác giả phần lời phổ biến nhất là một người Argentina – quê hương của điệu tango nổi tiếng.
Bài hát này đã được phổ biến trên khắp thế giới, và đến năm 1997, Quốc hội Uruguay thông qua Luật số 16.905 quy định phần nhạc của “La Cumparsita” là bản nhạc văn hóa và đại chúng của quốc gia.
Tác giả phần lời Việt của ca khúc này là nhạc sĩ Phạm Duy:
Đàn đã khơi rồi, trong lúc đêm tàn rơi
Đàn khóc ai hoài, cho héo hon lòng tôi
Đàn nhớ nhung người, như sắc hương tàn phai
Đàn cố nuôi lời, cho giấc mơ còn lơi…
Click để nghe Khánh Ly hát Vũ Nữ Thân Gầy
9. Phố Buồn (Phạm Duy)
Một bài tango nổi tiếng của nhạc sĩ Phạm Duy, mô tả về những ngõ phố tối tăm ở vùng ngoại ô thành đô Sài Gòn vào thập niên 1950. Khung cảnh bài hát này khá tương đồng với bài Kiếp Nghèo của Lam Phương hay là Xóm Đêm của Phạm Đình Chương đều được sáng tác cùng thời điểm.
Đường về đêm đêm mưa rơi ướt bước chân em
Bùn lầy không quên bôi thêm lối ngõ không tên
Qua mấy gian không đèn
Những mái tranh im lìm
Đường về nhà em tối đen…
Click để nghe Khánh Ly hát Phố Buồn
10. Thu Ca (Phạm Mạnh Cương)
Thu Ca là một trong những sáng tác đầu tiên của nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương. Đó là năm 1953, khi ông rời quê nhà Huế để theo học trường Cao Đẳng Sư Phạm và Cử Nhân Văn Chương ở Hà Nội.
Ông kể lại: “Một chiều thu trời buồn man mác, gió heo may se lạnh, tôi thơ thẩn ngang qua trường Trưng Vương, hình ảnh những nữ sinh trong tà áo dài bay trong gió mùa thu Hà Nội đẹp ru hồn làm bật lên giai điệu:
Lạnh lùng sương rơi heo may
Buồn ngơ ngác bóng chim bay
Mây tím giăng sầu đó đây
Ngày đi chiều mang sầu tới…”
Click để nghe Khánh Ly hát Thu Ca
11. Ai Đi Ngoài Sương Gió (Nguyễn Hữu Thiết)
Bài hát nổi tiếng nhất của nhạc sĩ Nguyễn Hữu Thiết, vẽ nên một hình ảnh người đi trong sương gió lạnh đầy, chịu nhiều nỗi đắng cay trong lòng và gió rét ngoài da thịt. Có lẽ đó cũng là hình ảnh thu nhỏ của một kiếp sống, phải bươn chải giữa đời với bao nhiêu khó khăn dập vùi nhưng vẫn có một niềm tin hy vọng vào ngày mai mưa thôi rơi:
“Dù trời còn mưa rơi đừng buồn lòng ai ơi
Ta vẫn tươi cười rồi ngày trời thôi mưa
Đời lại đẹp như thơ quyến luyến trong mơ
Ấm êm tâm hồn hát câu yêu đời.”
Click để nghe Khánh Ly hát Ai Đi Ngoài Sương Gió
12. Bài Tình Ca Mùa Đông (Trầm Tử Thiêng)
Nội dung bài hát của nhạc sĩ Trầm Tử Thiêng cũng là chuyện tình buồn của chính tác giả, một chuyện buồn thương thật dài theo năm tháng. Có lẽ vì là câu chuyện có thật nên bài hát có lời ca rất day dứt, khắc khoải…
Sau cơn biến động lớn của thời cuộc, phải mất 10 năm chờ đợi, hy vọng, rồi cuối cùng gặp lại được nhau thì nhạc sĩ mới biết là người xưa đã đi lấy chồng, không còn đợi nữa:
Để rồi sắp gặp nhau, mới biết em không đợi nữa
Trời lại thêm mùa đông, cho tuyết than trên đầu non
Kỷ niệm giăng ngập đêm nay trong mưa
anh hứng nốt những giọt cuối mùa…
Click để nghe Khánh Ly hát Bài Tình Ca Mùa Đông
13. Phiên Gác Đêm Xuân (Nguyễn Văn Đông)
Trong hàng trăm ca khúc nhạc vàng chủ đề mùa xuân, hiếm thấy ca khúc nào có lời ca lãng mạn và đẹp như Phiên Gác Đêm Xuân của nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông, đặc biệt là hình ảnh:
Xác hoa tàn rơi trên báng súпɡ
Ngỡ rằng pháo tung bay, ngờ đâu hoa lá rơi…
Click để nghe Khánh Ly hát Phiên Gác Đêm Xuân
Ca khúc viết về một đêm giao thừa ở nơi biên thùy, người lính đón thời khắc giao mùa trong một phiên gác đêm. Thoáng nhìn thấy xác hoa rừng rụng trên báng súng, trong một thoáng mơ hồ tỉnh thức, người lính tưởng như là đang được ngắm pháo hồng tung bay rực rỡ, rồi khi ngẩng ra thì mới biết chỉ là hoa tàn lá rụng mà thôi.
Bài hát này được nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông sáng tác từ thập niên 1950, có thể xem đây là một trong những bài nhạc vàng đầu tiên được ra đời.
14. Thung Lũng Chim Bay (Việt Dzũng)
Một bài hát được nhạc sĩ Việt Dzũng phổ từ thơ Hoàng Ngọc Ẩn và có ca từ rất đẹp:
Cho tôi xin đa tạ những tháng ngày diễm mộng
Ta đã trao cho nhau trong một cuộc tình nồng
Khung sầu tôi hắt hiu, tình tan vào giữa sóng
Thôi có còn lại gì mà tiếc nhớ chờ mong.
Click để nghe Khánh Ly hát Thung Lũng Chim Bay
15. Con Thuyền Không Bến (Đặng Thế Phong)
Bài hát thời tiền chiến nổi tiếng của nhạc sĩ tài hoa vắn số Đặng Thế Phong, là một trong những bài hát hay nhất, buồn nhất của nền tân nhạc Việt Nam:
Đêm nay thu sang cùng heo may
Đêm nay sương lam mờ chân mây
Thuyền ai lờ lững trôi xuôi dòng
Như nhớ thương ai chùng tơ lòng
Trong cây hơi thu cùng heo may
Vi vu qua muôn cành mơ say
Miền xa lời gió vang thông ngàn
Ai oán thương ai tàn mơ màng
Click để nghe Khánh Ly hát Con Thuyền Không Bến
16. Chờ Một Kiếp Mai (Xuân Tiên & Ngọc Bích)
Bài hát của nhạc sĩ Xuân Tiên, lời của Ngọc Bích, và đây là bài hát đầu tiên được phát hành khi nhạc sĩ Xuân Tiên chính thức vào Sài Gòn định cư vào năm 1952.
Một chiều ngoài trời u ám
Mưa rơi hiu hắt lắng mơ hình bóng
Xót xa ngân trong cung đàn
Ngày vui năm xưa đâu còn…
Click để nghe Khánh Ly hát Chờ Một Kiếp Mai
17. Tiễn Bước Sang Ngang (Hoàng Trọng)
Nhắc đến tango thì không thể không nhắc đến những bài nhạc bất hủ của người nghệ sĩ được xưng tụng là “ông hoàng tango”, và một trong những ca khúc nổi tiếng nhất của ông là Tiễn Bước Sang Ngang:
Biết đến bao giờ
Gặp lại người em thời ấu thơ
Để đón tin mừng
Từ ngày thuyền xuân về bến mơ
Thì phút giờ đây
Gặp mùa áo cưới nở hoa
Quà nghèo chỉ có bài ca
Tặng nàng trước khi lìa xa…
Click để nghe Khánh Ly hát Tiễn Bước Sang Ngang
18. Hai Phương Trời Cách Biệt (Hoàng Trọng)
Ánh nắng chiều thoáng phai rồi
Hoàng hôn khơi thương nhớ tới xa xôi.
Nhớ mãi nhớ muôn đời
Một chiều em khóc trong hồn tôi.
Click để nghe Khánh Ly hát Hai Phương Trời Cách Biệt
19. Ngỡ Ngàng (Hoàng Trọng)
Lòng muốn trao bằng tiếng nói
Bằng lá thư màu giấy mới
Bằng muôn cánh hoa tươi
Bằng môi hé duyên cười
Bằng đôi mắt lả lơi…
Click để nghe Khánh Ly hát Ngỡ Ngàng
20. Tango Dĩ Vãng (Anh Bằng)
Bài nhạc tango nổi tiếng nhất của nhạc sĩ Anh Bằng:
Em khóc tơ duyên bẽ bàng nằm ôm sầu nhớ mênh mang
Anh xót xa cho thân người lữ khách nơi phương trời
buồn hơn lá thu rơi.
Click để nghe Khánh Ly hát Tango Dĩ Vãng
Đông Kha (nhacxua.vn) biên soạn