Nhớ về Ngã 6 Phù Đổng Thiên Vương ở trung tâm đô thành Sài Gòn xưa

Có lẽ không có người Sài Gòn nào mà không biết đến, hoặc không từng đi qua Ngã 6 Phù Đổng, nơi giao nhau của 6 con đường khác nhau mang tên: Gia Long, Phạm Hồng Thái, Phan Văn Hùm, Ngô Tùng Châu, Lê Văn Duyệt và Võ Tánh. Ngày nay, chỉ còn tên đường Phạm Hồng Thái là tên cũ, còn tên đường Gia Long thành Lý Tự Trọng, Phan Văn Hùm thành Nguyễn Thị Nghĩa, Ngô Tùng Châu thành Lê Thị Riêng, Lê Văn Duyệt thành CMT8, còn Võ Tánh thành Nguyễn Trãi nối dài.

Từ năm 1966 thì bùng binh này mới được gọi là Ngã 6 Phù Đổng, còn trước đó thường được gọi là Ngã 6 Sài Gòn, là 1 trong số ít ngã 6 của đô thành thời đó. Tên gọi này xuất phát từ tượng đài nhân vật huyền thoại Thánh Gióng (tức Phù Đổng Thiên Vương) đang cưỡi ngựa, tay nắm thân tre, được binh chủng Thiết giáp dựng lên năm 1966 (Thánh Gióng được gọi là “thánh tổ” của binh chủng này).

Cả trước và sau khi tượng đài Thánh Gióng được xây dựng thì phần đế bên dưới (đảo giao thông) đều có hình elip (chứ không phải là bùng binh hình tròn như thông thường). Một điều đặc biệt là trong truyền thuyết, Thánh Gióng chỉ cưỡi ngựa khi đã thành người lớn, nhưng tượng này vẫn thể hiện Thánh Gióng là một trẻ em.

Sau đây, hãy cùng đi một vòng quanh Ngã 6 quen thuộc này để nhìn về những dấu tích xưa:

–

Cách đặt tên đường của người xưa ở khu vực này cũng mang nhiều ý nghĩa. Từ con đường Gia Long đi ngang qua dinh Gia Long (dinh này do quốc trưởng Bảo Đại đặt tên) đâm ra ngã 6 Phù Đổng, nơi có những con đường mang tên những mãnh tướng khai quốc công thần, đã theo phò trợ chúa Nguyễn Ánh lên ngôi thành Gia Long trong những thời gian khó khăn nhất, đó là Lê Văn Duyệt, và Võ Tánh – Ngô Tùng Châu.

Xưa kia Ngô Tùng Châu lúc nào cũng theo kề cận dũng tướng Võ Tánh, bao phen cùng nhau vào sinh ra tử. Năm 1801, chỉ 1 năm trước khi Nguyễn Ánh thống nhất được giang sơn, Võ Tánh cùng Ngô Tùng Châu cầm chân quân Tây Sơn ở Bình Định để chúa Nguyễn Ánh ra đánh Phú Xuân (Huế), hai ông đã bị Trần Quang Diệu vây hãm ở thành Bình Định suốt 14 tháng, rồi cuối cùng đành bị thúc thủ vì đã bị chặn mọi đường tiếp viện. Võ Tánh đã sai người trao cho Trần Quang Diệu một bức thư, nội dung là xin được tha cho toàn bộ binh sĩ, rồi cùng với Ngô Tùng Châu tuẫn tiết tại thành. Cảm động trước sự trung dũng của 2 tướng giữ thành của phe đối địch, Trần Quang Diệu sai người tẩm liệm hai ông tử tế, rồi y theo lời yêu cầu của Võ Tánh, tha cho toàn bộ hàng binh nhà Nguyễn về với gia đình.

–

–

–

–

–

–

–

–

–

Phan Văn Hùm là một trong những con đường ngắn nhất của trung tâm Sài Gòn xưa, đặc biệt hơn, nó còn là một bến xe đò liên tỉnh. Phan Văn Hùm chỉ kéo dài từ ngã 6 Phù Đổng tới đường Lê Lai, sát bờ rào của ga xe lửa cũ. Thập niên 1980, ga xe lửa Sài Gòn được dời về ga Hòa Hưng, còn nhà ga cũ được giải tỏa để thành công viên 23/9, khi đó đường Phan Văn Hùm (đổi tên thành đường Nguyễn Thị Nghĩa) sẽ chạy thông qua bên kia để nối vào đường Nguyễn Thái Học.

–

–

–

–

–

–

Ngày nay, các con đường xung quanh ngã 6 Phù Đổng vẫn cơ bản như xưa, nhưng 5/6 đường đã đổi tên, chỉ còn duy nhất tên cũ đường Phạm Hồng Thái. Ngoài ra xung quanh ngã 6 mọc lên rất nhiều cơ sở thương mại và cửa hàng ăn uống, từ sau thập niên 2010 thì bùng binh ngã 6 Phù Đổng là khu đất vàng nổi tiếng của trung tâm Sài Gòn, tập trung nhiều thương hiệu lớn, nhiều nhất là ở dọc đường Nguyễn Trãi (Võ Tánh xưa).

nhacxua.vn biên soạn