Nhạc sĩ Xuân Tiên là một nhạc sĩ lão làng có nhiều đóng góp to lớn cho nền tân nhạc Việt Nam 1954-1975.
Xuân Tiên sinh ngày 28-1-1921 tại Hà Nội. Là em của nhạc sĩ Xuân Lôi.
Năm 6 tuổi bắt đầu học nhạc với cha. Từng theo cha chu du sang Campuchia để sau này viết bài Hận Đồ Bàn nổi tiếng.
Năm 1952 cả gia đình ông vào Sài Gòn kiếm sống bằng nghề nhạc cho đến 30/4/1975.
Năm 1986 được bảo lãnh sang Úc và sống ở Sydney từ đó cho đến nay.
Năm 2006, trung tâm Thúy Nga có mời ông và 2 nhạc sĩ Thanh Sơn, Nguyễn Ánh 9 làm chương trình đại nhạc hội Paris By Night 83: Những Khúc Hát Ân Tình vinh danh những đóng góp có giá trị của 3 nhạc sĩ này vào nền tân nhạc Việt Nam.
Thành tựu âm nhạc
Sử dụng được nhiều loại nhạc lí và nhạc cụ cổ truyền phương đông và phương tây. Đặc biệt chơi được tất cả nhạc cụ cổ truyền Việt Nam, Thái Lan, Lào, Cammpuchia.
Cùng anh là Xuân Lôi cải tiến sáo tre thành hai loại: 10 lỗ và 13 lỗ có khả năng chơi được nhiều âm giai khác nhau. Hiện loại sáo này đang được cất giữ tại bảo tàng Paris, Pháp.
Chế tạo cây đàn 60 dây chơi được tất cả âm giai, cách chơi tương tự đàn tranh.
Cải tiến đàn bầu, trái bầu dài làm hộp khuếch âm. Nhiều lần được đem đi triễn lãm ở Úc, thường được gọi là “đàn bầu Xuân Tiên”.
Được mời điều khiển nhiều dàn nhạc nổi tiếng từ Bắc vào Nam (1944-1975)
1944-1946: Hà Nội
1951-1952: Nam Định
1952-175: Sài Gòn (các đài phát thanh Pháp Á, Sài Gòn, Quê Hương, Mẹ Việt Nam)
Sáng tác nhiều bản nhạc có giá trị được nhiều người yêu thích như Khúc Hát Ân Tình, Về Dưới Mái Nhà, Hận Đồ Bàn, Chờ Một Kiếp Mai…
Các nhạc phẩm phổ thông
Chờ anh bên đồi
Chờ một kiếp mai (Xuân Tiên & Ngọc Bích)
Duyên tình
Đất Việt
Đường đi lối về
Đường lên non
Hận Đồ Bàn
Lòng người xa quê
Khúc hát ân tình (Xuân Tiên & Song Hương)
Khúc nhạc đồng xanh
Mong chờ
Nguồn sống bao la
Nhắn mây
Nhịp sống vui
Tiếng hát trong sương
Tiếng trống rừng sâu
Trăng khuya (Xuân Tiên – Y Vân)
Trên kiếp hoa
Về dưới mái nhà
Xa quê hương
