Hoàng Thanh Tâm là nhạc sĩ nổi tiếng ở hải ngoại vào thập niên 1980 với nhiều ca khúc trữ tình quen thuộc đã được yêu thích suốt 40 năm qua, tiêu biểu là Tháng Sáu Trời Mưa, Lời Tình Buồn, Đời Còn Vang Bước Em, và Trả Lại Thoáng Mây Bay.
Click để nghe Khánh Ly hát Trả Lại Thoáng Mây Bay
Nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm đã chia sẻ về thời gian đầu của sự nghiệp sáng tác như sau:
“Trả Lại Thoáng Mây Bay” là sáng tác đầu tay tại hải ngoại viết về mối tình đầu của tôi với một người con gái ở Việt Nam. Đã 30 năm trôi qua, tôi chưa hề một lần gặp lại người con gái đã gây cho tôi những rung động mãnh liệt để viết lên tình khúc này. Nhưng mỗi lần nghe lại bản nhạc đầu tay của mình, viết trong một tâm trạng cô đơn và tiếc nuối cùng cực, tôi không tránh được cảm giác bồi hồi khó tả…
Những khoảnh khắc lắng đọng đó đã hằn ghi sâu trong tâm khảm và nhạc phẩm kỷ niệm này cũng đã ghi một dấu mốc thời gian cho sự nghiệp sáng tác âm nhạc của tôi. Trả lại Thoáng Mây Bay được viết tại Bruxelles (Bỉ) năm 1980, vào một đêm mưa gió mùa đông, tại một căn lầu ký túc xá sinh viên, trong một couvent (nhà dòng) có tên là Couvent de Chants oiseaux.
Tôi đã viết nhạc và lời cho bản nhạc gần như cùng một lúc vì những xúc cảm bỗng dưng tuôn trào trong ký ức với nỗi cô đơn, nhớ thương xen lẫn tiếc nuối cho một cuộc tình tôi nghĩ sẽ không có cơ hội có thể gặp lại!
Chỉ trong vòng một tiếng đồng hồ, tôi đã hoàn tất bản thảo cho bài hát này và không hề biết rằng chính nhạc phẩm này đã mở lối cho tôi đi vào con đường sáng tác âm nhạc”.
Ca sĩ Lệ Thu là người đầu tiên thu âm bài hát này vào năm 1982, và đây cũng là ca bài hát đầu tiên của nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm được một ca sĩ nổi tiếng thu âm và phát hành.
Khi Hoàng Thanh Tâm còn ở Bỉ, trong một lần Lệ Thu sang tình diễn tại đây, anh có đi xem rồi tìm gặp Lệ Thu ở hậu trường để đưa cho cô bài hát đầu tay Trả Lại Thoáng Mây Bay vừa mới sáng tác. Lúc đó Hoàng Thanh Tâm chỉ là một chàng sinh viên không có tên tuổi, nhưng Lệ Thu vui vẻ nhận bài hát rồi thu âm ngay trong năm 1982. Đến năm 1986, khi đã sang Úc rồi, chàng nhạc sĩ trẻ Hoàng Thanh Tâm mới lần đầu được nghe bài hát này trong băng nhạc của Lệ Thu. Từ đó, anh có hứng khởi để viết thêm rất nhiều ca khúc nổi tiếng khác.
Trong phần mở đầu bài hát, Lệ Thu hát là “Nước mắt nào nhỏ xuống lấp môi khô”, và đó cũng là lời chính xác của bài hát này. Tuy nhiên sau này, nhiều ca sĩ nổi tiếng khác, bao gồm cả Khánh Ly, Ngọc Lan hát thành: “Nước mắt nào nhỏ xuống ƯỚT môi khô”.
Click để nghe Lệ Thu hát Trả Lại Thoáng Mây Bay
Nước mắt nào nhỏ xuống lấp môi khô
Những đêm khuya khi tình về réo gọi
Những chiều thu mưa bay từng hạt nhỏ
Giọt mưa sầu rơi rụng vào tim anh…
Cuộc tình đã xa cách lâu ngày, nhưng vì còn tiếc, còn thương, nên từ thuở đó không còn một cuộc tình nào khác đến nữa, bờ môi đã thành cô đơn và khô héo. Đêm từng đêm, khi tình về réo gọi, những dòng lệ nối tiếp rơi lấp kín môi buồn, như là lời vỗ về nhau trong niềm nuối tiếc về một cuộc tình đã không bao giờ còn quay trở lại được nữa. Nếu là buổi sớm mai thì nỗi đau có thể nguôi ngoai, nhưng khi những chiều thu về có mưa bay từng hạt nhỏ, hay là những đêm khuya trở giấc, niềm nhung nhớ lại kéo nhau về gọi tên người:
Em bây giờ lạc lõng bước chân chim
Thắp ước mơ soi cuộc đời im lìm
Đốt khói cay ru hồn mình bàng hoàng
Anh bây giờ mịt mờ dấu chân hoang.
Từ buổi xa nhau, em đã rẽ bước đi theo lối khác, kỷ niệm ngày cũ đã mờ xóa theo tháng năm dài, như là vết chân chim nhạt nhòa rồi sẽ đi vào lãng quên. Còn lại anh ở lại với cơn bàng hoàng chưa thể dứt, bước chân hoang lạc lối và chôn vùi đời mình trong những khói thuốc cay lòng mắt.
“Cuộc tình như cơn mơ
Để lại trong thiên thu
Một trời mây bơ vơ
Một hồn ta ngu ngơ
Những cơn sầu mưa lũ
Những vết thương mù lòa
Nước mắt mặn bờ môi…”
Cuộc tình đi qua như một cơn mơ, để lại sau lưng một linh hồn ngu ngơ cứ trôi bồng bềnh chơi vơi hoài cùng năm tháng giữa trời mây chơ vơ, giữa một thiên thu nỗi sầu.
Thấp thoáng trong cơn mê tỉnh đó, ta vẫn thấy hình dáng của người thường đi về trong những buổi chiều nắng nhạt, nhưng những dấu chân hồng đó rồi cũng phai nhòa theo tháng năm, khi người đã quyết định “chôn tình mộng”, để tâm hồn anh hoang tàn như là một cõi hư không:
“Em đi về một chiều nắng úa mi
Đường em đi phai nhạt dấu chân hồng
Khép xót xa em về chôn tình mộng
Để hồn anh là một cõi hư không…”
Click để nghe Ngọc Lan hát
Bài: Đông Kha (nhacxua.vn)
