ADVERTISEMENT
Nhạc Xưa
  • Trang Chủ
  • Nhạc Xưa
  • Cảm xúc âm nhạc
  • Xuất xứ bài hát
No Result
View All Result
Nhạc Xưa
No Result
View All Result
Home Bài viết Cảm xúc âm nhạc

Hoàn cảnh sáng tác và cảm nhận về ca khúc Nắng Chiều: “Anh nhớ trước đây dáng em gầy gầy…”

2021/01/09
in Cảm xúc âm nhạc, Xuất xứ bài hát
Hoàn cảnh sáng tác và cảm nhận về ca khúc Nắng Chiều: “Anh nhớ trước đây dáng em gầy gầy…”

Nhạc sĩ Lê Trọng Nguyễn sinh năm 1926, được xem là một trong những nhạc sĩ đầu tiên của tân nhạc Việt Nam thời tiền chiến. Nhạc sĩ Phạm Đình Chương, người bạn thân thiết cùng thời với Lê Trọng Nguyễn từng nhận xét, ông không chỉ là một nhạc sĩ mà còn là một học giả uyên bác về âm nhạc. Tuy sáng tác và am hiểu về âm nhạc, lại từng nhiều lần đi dạy nhạc, nhưng nhạc sĩ Lê Trọng Nguyễn sáng tác không nhiều, bởi con đường sự nghiệp chính mà ông gắn bó là kinh doanh. Ngay từ năm 1965, khi chưa tròn 30 tuổi, Lê Trọng Nguyễn đã đảm nhiệm chức danh giám đốc trong một công ty thương mại của Pháp. Cho đến năm 1975, ông đã kinh qua nhiều vị trí giám đốc quản lý trong các doanh nghiệp lớn.

Lê Trọng Nguyễn sáng tác ca khúc đầu tay từ năm 1946. Gia tài âm nhạc của ông vỏn vẹn chỉ có vài chục ca khúc. Tất cả đều rất trau chuốt về giai điệu và ngôn từ, nổi bật nhất phải kể đến là ca khúc Nắng Chiều. Một nhạc phẩm nổi tiếng không chỉ được yêu thích tại Việt Nam mà còn được chuyển ngữ và hát bằng nhiều thứ tiếng khác nhau ở Nhật Bản, Hồng Kông, Đài Loan, Thái Lan,… với nhiều cái tên thân thuộc như Việt Nam Tình Ca hay Nam Hải Tình Ca.

Nắng Chiều được nhạc sĩ Lê Trọng Nguyễn sáng tác vào năm 1953 tại Huế, trong niềm xúc cảm, nhớ thương về một bóng hồng đã đi qua đời ông. Trong một lần trả lời phỏng vấn, nhạc sĩ từng chia sẻ với phóng viên như sau:

“Tôi viết bản đó ở Huế, thời gian sau khi bỏ vùng kháng chιến về thành… Tâm sự tôi trong bài Nắng Chiều nó như thế này, kể anh nghe cho vui. Sau cuộc đảo chính của Nhật vào đêm 9 tháng 3 năm 1945, có một gia đình công chức Nam triều từ Quy Nhơn chạy ra tạm trú ở Hội An, mà tôi cũng ở Hội An lúc đó. Gia đình đó có một người con gái. Tôi yêu người con gái ấy!”.

Tuy nhiên, cô gái sau thời gian tá túc ở Hội An, đã theo gia đình tiếp tục chạy loạn đến nơi khác khiến hai người bặt tin nhau. Tình yêu của đôi trai gái vừa chớm nở vì vậy cũng không thể tiến xa hơn. Đến năm 1953, tức là 8 năm sau đó, khi cùng bạn đến Cung Diên Thọ trong Thành Nội Huế để thăm viếng đức Từ Cung, nhạc sĩ tình cờ gặp lại người quen cũ ở Hội An khi xưa. Trong câu chuyện qua lại, nhắc nhớ những kỷ niệm xưa cũ, hình ảnh người con gái dịu dàng với mái tóc thề, đôi mắt long lanh xưa kia bất chợt trở lại rúng động trái tim chàng nhạc sĩ. Và nhạc phẩm Nắng Chiều ra đời trong dòng tâm trạng đầy hoài niệm đó.

Xem bài khác

Hoàn cảnh sáng tác 2 ca khúc Đường Tình Đôi Ngả và Tình Nào Trong Mắt Em (nhạc sĩ Ngân Giang)

Ca khúc Kiếp Dã Tràng của nhạc sĩ Từ Công Phụng – Khi chuyện tình giống như loài dã tràng xe cát


Click để nghe Kim Anh – Thái Doanh Doanh hát

Qua bến nước xưa lá hoa về chiều
lạnh lùng mềm đưa trong nắng lưa thưa

Những lời hát đưa đẩy nhẹ nhàng vừa tình tự, lả lướt vừa phảng phất những nét buồn “lưa thưa”. Cái buồn đó không bi luỵ, không sầu rơi, ảm đảm mà vương vương, mang mang  như chính vùng đất mà nhạc sĩ đang đứng khi cảm tác nên nhạc phẩm này. Một nét buồn rất Huế mà nếu ai đã một lần đến Huế sẽ cảm nhận được sâu sắc tâm trạng đó. Đó là cái buồn của xứ sở thành đô cổ kính, nghiêm trang mà vẫn phảng phất hồn cốt lãng mạn, gợi niềm thơ phú.

khi đến cuối thôn chân bước không hồn
Nhớ sao là nhớ đến người ngày thơ
Anh nhớ trước đây dáng em gầy gầy
Dịu dàng nhìn anh đôi mắt long lanh

Anh nhớ bước em khi nắng vương thềm
Má em màu ngà tóc thề nhẹ vương

Bằng những lời ca êm êm, giàu chất thơ, những giai điệu mượt mà, tình tự nhưng tươi sáng của điệu hát phối trộn “Rumba bolero”, nhạc sĩ kéo người nghe theo cùng nỗi nhớ về với “người ngày thơ” của mình. “Nhớ sao là nhớ” là một lời hát rất tự nhiên, thuần Việt, đậm đà nhưng không uỷ mị mà tươi trẻ, thắm thiết. Rồi rất chậm rãi, nhạc sĩ lần mở dần những ô cửa ký ức đã bị vùi sâu từ lâu: “dáng em gầy gầy”, “đôi mắt long lanh”, má em màu ngà” và “tóc thề nhẹ vương”. Hình ảnh người thương hiện lên thật dễ thương, nhẹ nhàng, trong sáng. Người nhạc sĩ trong ký ức của mình và cả trong ca từ khi viết về cô gái dường như có một sự nâng niu, trân quý vô ngần.


Click để nghe Thanh Lan hát Nắng Chiều trước 1975

Nay anh về qua sân nắng
chạnh nhớ câu thề tim tái tê
chẳng biết bây giờ
người em gái duyên ghé về đâu

Nay anh về nương dâu úa
giọng hát câu hò thôi hết đưa
hình dáng yêu kiều
kề hoa tím biết đâu mà tìm

Những kỷ niệm êm êm, ngọt ngào của khối tình thơ mộng vừa chớm nở khi xưa ùa về vẫn còn rất dịu dàng, vương vấn tâm hồn người trai tha phương. Bao câu hỏi, trăn trở trong đầu chàng nhạc sĩ: “chẳng biết bây giờ người em gái duyên ghé về đâu?”, “hình dáng yêu kiều kề hoa tím biết đâu mà tìm?”. Mỗi câu hỏi tựa như một khối băng nhỏ tan ra, thấm đẫm, ướt lạnh lòng người. Người hỏi hẳn cũng chỉ hỏi để hỏi, để vơi đi nỗi nhớ thương, tái tê, nuối tiếc trong lòng chứ cũng không mong có được câu trả lời trong hoàn cảnh binh biến loạn lạc. Và nỗi nhớ, cũng theo dòng tâm trạng mà liên tục chuyển đổi vô cùng tinh tế:

Anh nhớ xót xa dưới tre là ngà
Gợn buồn nhìn anh em nói em nói: “Mến anh!”
Mây lướt thướt trôi khi nắng vương đồi
Nhớ em dịu hiền nắng chiều ngừng trôi..

Đầu tiên nhạc sĩ viết “nhớ sao mà nhớ”, đó là là nỗi nhớ da diết, nỗi nhớ của cảm xúc rúng động vừa ập đến. Sau sự rúng động đầu tiên, nhạc sĩ chuyển sang “chạnh nhớ”, tức là vừa nhớ vừa nuối tiếc, chạnh lòng khi nhớ đến lời thề nguyện xưa cũ. Cho đến đoạn này, khi dòng tâm trạng đã bình ổn hơn thì sự nhớ đã chuyển thành “nhớ xót xa”. Tại sao lại là “nhớ xót xa”? Là bởi anh xót xa cho duyên tình của đôi mình vừa chớm nở đã bị dập tắt. Anh xót xa là bởi anh nhớ lại trong ánh mắt em khi ngỏ lời “mến anh” đã thoáng “gợn buồn”. Dường như em đã biết trước kết cục chia ly nên mới buồn như vậy. Anh xót xa cho em, cho khối tình non tơ của anh và em, ngay từ lúc bắt đầu đã được định sẵn định mệnh chia ly.

Cái hay của Lê Trọng Nguyễn là nhạc sĩ đã sử dụng những lời ca đẹp, giản dị, thuần Việt để hát trên một nền giai điệu vững chắc, rộn rã nhưng cũng không kém phần sang trọng, mê say. Những lời hát dù đầy cảm xúc, hoài nhớ, nuối tiếc vẫn không nặng nề mà lôi cuốn, tự nhiên, gửi gắm đến người nghe thứ tình cảm chân phương, sâu lắng của người viết nhạc.

Sở hữu một ca khúc nổi tiếng như vậy, nhưng với nhạc sĩ Lê Trọng Nguyễn, đó dường như lại là một rào cản. Có lần nhạc sĩ tâm sự:

“Bài hát “Nắng Chiều” thật ra chỉ là một trong một số bài của tôi được phổ biến rộng rãi, nhưng mà tôi cũng không thích nó lắm, dù tình cảm tôi gửi vào đó rất mặn nồng…Tôi cũng không rõ cảm xúc vì sao không thích bài hát. Mặc dù lúc mới viết xong rõ ràng tôi rất khoái! Bởi “Nắng Chiều” là một nhạc bản chững chạc, vững vàng vô cùng, và chân phương đủ mặt…”.

Khi người hỏi giật mình, thắc mắc về nguyên nhân sâu xa, ông giải thích: “Ðây cũng là một loại tâm trạng. Người ta hát nhiều quá, mình đâm ra ghét. Người ta cứ giới thiệu “Nắng Chiều”, “Nắng Chiều” mà không cần biết thằng Nguyễn là ai cả…” .

Quả thực, sau Nắng Chiều, các ca khúc sau này của nhạc sĩ Lê Trọng Nguyễn dù vẫn được phổ biến và yêu thích nhưng không có bản nhạc nào có thể sánh bằng Nắng Chiều. Đây được coi là ca khúc hay nhất, thành công và nổi tiếng nhất trong sự nghiệp sáng tác của nhạc sĩ Lê Trọng Nguyễn.

Nhạc sĩ Lê Trọng Nguyễn

Không chỉ nổi tiếng trong giới yêu nhạc, Nắng Chiều còn nhiều lần được đưa vào điện ảnh. Năm 1971, ca khúc chính là nguồn cảm hứng cho đạo diễn Lê Mộng Hoàng thực hiện bộ phim cùng tên. Năm 1994, đạo diễn người Pháp gốc Việt Trần Anh Hùng đã đưa nhạc phẩm này vào làm nhạc nền cho một cảnh quay trong bộ phim nổi tiếng Xích Lô của anh, với phần thể hiện khá ấn tượng bằng giọng Quảng Nam của hai người lính bị cụt chân trong một quán ăn.


Click để nghe Nắng Chiều lời Hoa


Click để nghe bài Nắng Chiều lời Nhật

Tại Việt Nam, ca sĩ Minh Trang là người đầu tiên thu thanh bản Nắng chiều vào dĩa nhựa. Với bản tiếng Nhật, ca sĩ Nhật Bản Midori Satsuki đã hát bản này đầu tiên vào năm 1958. Đến năm 1960, nữ ca sĩ Kỷ Lộ Hà vì yêu mến ca khúc đã chuyển sang lời Hoa để hát. Sau này, ca khúc còn được chuyển ngữ và thể hiện bằng tiếng Anh và tiếng Khơ-me.

Bài: Niệm Quân
Bản quyền bài viết của nhacxua.vn

ShareTweetPin

Xem bài khác

Ca khúc “Tình Bơ Vơ” và mối tình đơn phương của nhạc sĩ Lam Phương
Bàn Tròn Âm Nhạc

Ca khúc “Tình Bơ Vơ” và mối tình đơn phương của nhạc sĩ Lam Phương

Càng nhìn em yêu em hơn và yêu em mãi Dù phút êm đềm xa xưa nay đã đi vào...

by admin
March 9, 2023
Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Ngọc Chánh (Ban Shotguns) – Tác giả của Vết Thù Trên Lưng Ngựa Hoang, Tuổi Biết Buồn…
Bàn Tròn Âm Nhạc

Vĩnh biệt nhạc sĩ Ngọc Chánh của ban nhạc Shotguns

Nhạc sĩ Ngọc Chánh, tên tuổi gắn liền với ban Shotguns trước 1975, đã vừa qua đời tại Nam California...

by admin
January 8, 2023
Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Lam Phương (1937-2020)
Bàn Tròn Âm Nhạc

Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Lam Phương (1937-2020)

Nhạc sĩ Lam Phương là một trong những tên tuổi nổi bật nhất của làng nhạc Sài Gòn trước năm...

by admin
December 22, 2022
Tác giả Mưa Đêm Tỉnh Nhỏ – Nhạc sĩ Hà Phương – nhập viện vì tai biến và té gãy xương đùi
Tin Tức

Tác giả Mưa Đêm Tỉnh Nhỏ – Nhạc sĩ Hà Phương – nhập viện vì tai biến và té gãy xương đùi

Nhạc sĩ Hà Phương, tác giả của những ca khúc nhạc vàng quen thuộc là Mưa Qua Phố Vắng, Mùa...

by admin
December 5, 2022
Vĩnh biệt nữ ca sĩ Uyên Ly của tam ca Ba Con Mèo (Cat’s Trio) trước 1975
Bàn Tròn Âm Nhạc

Vĩnh biệt nữ ca sĩ Uyên Ly của tam ca Ba Con Mèo (Cat’s Trio) trước 1975

Ban nhạc nữ Ba Con Mèo được xem là ban tam ca nữ nổi tiếng nhất của nhạc Việt thời...

by admin
December 2, 2022
Hùng Cường – Bạch Tuyết: Cơn “sóng thần” của sân khấu cải lương trước 1975
Bàn Tròn Âm Nhạc

Hùng Cường – Bạch Tuyết: Cơn “sóng thần” của sân khấu cải lương trước 1975

Nền nghệ thuật Cải lương Việt Nam giai đoạn những năm 1960 – 1970 sinh ra nhiều cặp đào –...

by admin
November 1, 2022
Next Post
Cảm nhận âm nhạc: “Mùa Xuân Hoa Đào” (nhạc sĩ Thanh Sơn) – Mùa Xuân có hoa cớ sao ta thiếu tình…

Cảm nhận âm nhạc: "Mùa Xuân Hoa Đào" (nhạc sĩ Thanh Sơn) - Mùa Xuân có hoa cớ sao ta thiếu tình...

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

NHẠC XƯA 360°

Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Bắc Sơn – Tác giả Còn Thương Rau Đắng Mọc Sau Hè, Em Đi Trên Cỏ Non…

Cuộc đời và sự nghiệp nhạc sĩ Lê Mộng Bảo – Ông giám đốc hào phóng của nhà xuất bản Tinh Hoa Miền Nam

Tiểu sử nhạc sĩ Trịnh Nam Sơn và những ca khúc nổi tiếng trong sự nghiệp: Dĩ Vãng, Con Đường Màu Xanh…

Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Lê Văn Thiện – Người hòa âm nhiều ca khúc nhạc vàng nhất

Câu chuyện đằng sau 10 ca khúc nổi tiếng nhất của nhạc sĩ Từ Công Phụng

Hồi ký Khánh Ly – Ký ức về Đà Lạt thời thơ mộng của thập niên 60

TIỂU SỬ BÀI HÁT

Chuyện tình trong bài hát “Thu, Hát Cho Người” của Vũ Đức Sao Biển: “Ta vẫn chờ em dưới gốc sim già đó…”

Hoàn cảnh sáng tác và cảm nhận về ca khúc Dư Âm (Nguyễn Văn Tý) – Bài tình ca bất hủ sống cùng năm tháng

Nhạc sĩ Diên An – Nguyễn Văn Để và hoàn cảnh sáng tác bài ‘Vết Thương Cuối Cùng’

Hoàn cảnh sáng tác ca khúc “Mất Nhau Rồi” (nhạc sĩ Giao Tiên)

Nhạc sĩ Hoàng Dương và hoàn cảnh sáng tác Hướng Về Hà Nội – “Hà Nội ơi, những ngày vui đã ra đi…”

Hoàn cảnh sáng tác ca khúc “Tà Áo Xanh” và huyền thoại về một mối tình của nhạc sĩ Đoàn Chuẩn

CA TỪ TRONG NHẠC XƯA

Ca từ trong nhạc xưa: Cỏ ưu tư muộn phiền lên xám môi…

Ca từ trong nhạc xưa: “Trốn phong ba, em làm dâu nhà người”

Ý nghĩa trong bài hát Giọng Ca Dĩ Vãng (nhạc sĩ Bảo Thu): “hoa mai giăng ngập nẻo đường em đi…”

Ca từ trong nhạc xưa: “Chiều Mưa Biên Giới” là biên giới nào?

Giải thích những ca từ khó hiểu và “bí hiểm” trong các bài nhạc Trịnh Công Sơn

Bài hát Còn Thương Rau Đắng… “coi cỏi đốt đồng…” hay “coi khói đốt đồng…”, “ba vá miếng dừa…” hay “ba vá miểng vùa…”

Tags

anh bằng anh việt thu châu kỳ chế linh duy khánh giao tiên hoài linh hoàng nguyên hoàng oanh hoàng thi thơ hoàng trang hoàng trọng huỳnh anh khánh ly lam phương lê dinh lê thương lê uyên phương lệ thu minh kỳ mạnh phát nguyễn tất nhiên nguyễn văn đông ngân giang ngô thụy miên ngọc lan như quỳnh phạm duy phạm đình chương saigon collection song ngọc thanh sơn thanh thúy thái thanh tiểu sử ca sĩ tiểu sử nhạc sĩ trúc phương trường sa trầm tử thiêng trần thiện thanh trịnh công sơn từ công phụng văn cao vũ thành an y vân
Liên hệ Ban Biên Tập

bbt@nhacxua.vn

DMCA.com Protection Status

No Result
View All Result
  • Trang Chủ
  • Nhạc Xưa
  • Cảm xúc âm nhạc
  • Xuất xứ bài hát

© 2020 NhacXua.VN - Nhạc Xưa Thời Báo.