ADVERTISEMENT
Nhạc Xưa
  • Trang Chủ
  • Nhạc Xưa
  • Cảm xúc âm nhạc
  • Xuất xứ bài hát
No Result
View All Result
Nhạc Xưa
No Result
View All Result
Home Bài viết Bàn Tròn Âm Nhạc

Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Lê Thương – Tác giả “Hòn Vọng Phu”

2020/09/16
in Bàn Tròn Âm Nhạc
Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Lê Thương – Tác giả “Hòn Vọng Phu”

Nếu nhắc về những nhạc sĩ tiên phong có đóng góp nhiều nhất cho sự hình thành của tân nhạc Việt Nam, người ta có thể nhắc đến nhiều cái tên, và bao giờ cũng có nhạc sĩ Lê Thương trong số đó. Ông đã luôn hiện diện trong lịch sử tân nhạc Việt Nam kể từ lúc mời thành lập cho đến nhiều năm sau đó với các vai trò khác nhau, từ tham gia sáng tác lúc tân nhạc còn “phôi thai”, sau đó là trình diễn, giảng dạy, viết báo về nhạc và nghiên cứu âm nhạc.

Những sáng tác nổi tiếng nhất của nhạc sĩ Lê Thương là bộ ba trường ca Hòn Vọng Phu, Thu Trên Đảo Kinh Châu, Bản Đàn Xuân, Lòng Mẹ Việt Nam, đặc biệt là những ca khúc viết cho tuổi thiếu nhi là Thằng Cuội, Học Sinh Hành Khúc, Ông Ninh Ông Nang…


Click để nghe Duy Trác hát Thu Trên Đảo Kinh Châu trước 1975

Tuy là một nhạc sĩ lớn, được nhiều thế hệ kính trọng, thuộc lớp tiền phong của tân nhạc, ngay ca nhạc sĩ Văn Cao cũng luôn gọi Lê Thương là thầy dạy nhạc, nhưng có lẽ không mấy người biết đến chi tiết về cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Lê Thương, có lẽ cũng bởi ông có bản tính ít phô trương và sống một cuộc đời giản dị.

Nhạc sĩ Lê Thương tên thật là Ngô Đình Hộ, sinh năm 1914 tại Yên Viên, Hàm Long – Hà Nội. Ông mồ côi mẹ từ năm 9 tuổi, cha tục huyền nên 4 anh em (gồm 3 trai 1 gái) được bà nội đem về nuôi.

Lê Thương được bà nội nuôi dưỡng trong một gia tộc sùng đạo, có năng khiếu âm nhạc bẩm sinh và được hấp thụ trong môi trường nhà dòng chứ ông không được học ở trường lớp nhạc lý nào. Lê Thương đi tu được một thời gian thì hoàn tục và đi dạy từ năm 1935 sau khi tốt nghiệp ngành sư phạm. Ban đầu ông dạy ở Hà Nội, sau 2 năm thì chuyển về dạy ở trường trung học Lê Lợi – Hải Phòng. Tại đất cảng, ông cùng Hoàng Quý, Hoàng Phú (tức nhạc sĩ Tô Vũ), Phạm Ngữ, Canh Thân cùng một số ca sĩ “trẻ” họp thành một nhóm Đồng Vọng để bắt đầu sáng tác và hát phụ diễn cho những buổi diễn kịch nói của nhóm kịch Thế Lữ tại Hải Phòng, đồng thời cũng theo ban kịch này đi hát tại Hà Nội, Vĩnh Yên. Đây là thời điểm những ca khúc của ông lần lượt được giới thiệu với khán giả: Tiếng Đàn Đêm Khuya, Một Ngày Xanh, Trên Sông Dương Tử, Thu Trên Đảo Kinh Châu…

Xem bài khác

Vĩnh biệt nhạc sĩ Ngọc Chánh của ban nhạc Shotguns

Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Lam Phương (1937-2020)

Bút danh Lê Thương của ông được ghép họ mẹ với tên con sông Thương – dòng sông của tuổi thơ đầy ắp kỷ niệm trong những dịp nghỉ hè ở đồn điền tại Đồng Đăng (Lạng Sơn) của gia đình của một người bạn học. Nơi đây ông cũng có dịp nhìn ngắm tượng đá vọng phu, là nguồn cảm hứng để nhiều năm sau đó ông viết thành bài trường ca bất tử.

Nhạc sĩ Phạm Duy và Lê Thương

Năm 1941, Lê Thương vào miền Nam dạy học, ban đầu là ở cù lao An Hóa, tỉnh Mỹ Tho. Cũng tại đây, vào khoảng năm 1944, ông bắt đầu viết ca khúc đầu tiên của trường ca Hòn Vọng Phu. Đó cũng là thời điểm Lê Thương theo Việt Minh tham gia công tác tuyên truyền cùng với nhạc sĩ Lưu Hữu Phước. Sau khi hoàn thành xong Hòn Vọng Phu 1, nhạc sĩ Lê Thương đưa cho Lưu Hữu Phước mang ra Hà Nội.


Click để nghe Thái Thanh hát Hòn Vọng Phu 1


Click để nghe Thái Thanh hát Hòn Vọng Phu 2

Bài Hòn Vọng Phu thứ 2 được ông viết khoảng năm 1945-1946 trên đường theo kháng chiên ở vùng Mỹ Tho, Bến Tre và được yêu thích trên các sân khấu ở Sài Gòn năm 1948. Đó cũng là năm ông hoàn thành ca khúc cuối là Hòn Vọng Phu 3 – Người Chinh Phu Trở Về.


Click để nghe Thái Thanh hát Hòn Vọng Phu 3

Tác phẩm lớn lao và bất diệt: Trường Ca Hòn Vọng Phu đã làm nổi bật tên tuổi của nhạc sĩ Lê Thương trong Tân Nhạc Việt Nam gần 100 năm qua.

Cũng trong thời điểm tham gia kháng chiên, nhạc sĩ Lê Thương sáng tác những ca khúc ca tụng những con người bình dị thôn quê nhưng có tấm lòng lớn lao, như là bài Bà Mẹ Việt Nam, Bà Tư Bán Hàng.

Từ cuối năm 1947, sau một thời gian ngắn bị Pháp bắt vì tham gia Việt Minh, khi được thả thì nhạc sĩ Lê Thương về sinh sống ở Sài Gòn, vừa viết báo về âm nhạc, vừa dạy học và sáng tác. Ông cùng với nghệ sĩ Trần Văn Trạch tiên phong viết thể loại nhạc hài hước, chân biếm, như là bài Hoà Bình 48, Làng Báo Sài Gòn, Đốt Hay Không Đốt, Liên Hiệp Quốc… Những ca khúc này được “quái kiệt” Trần Văn Trạch trình bày nhiều lần trên sân khấu và ở ban Sầm Giang. Cũng vì những ca khúc này, cùng với những bài trước đó như là Bà Tư Bán Hàng, Lòng Mẹ Việt Nam mà ông cùng với nhạc sĩ Phạm Duy và Trần Văn Trạch bị Pháp bắt giam một thời gian ngắn trong khám Catinat năm 1951.


Click để nghe Khánh Ly hát Lòng Mẹ Việt Nam

Sau năm 1954, hiệp định Geneve chia đôi đất nước, nhạc sĩ Lê Thương tiếp tục sinh sống ở Sài Gòn và làm giáo sư Sử Địa, giảng dạy tại một số trường trung học tư ở Sài Gòn. Ông cũng từng là giáo sư Pháp ngữ tại trường trung học Pétrus – Ký vào thập niên 1960.

Ngoài ra nhạc sĩ Lê Thương cũng từng làm công chức ở Trung tâm Học liệu, bộ Quốc gia Giáo dục và là giảng viên Trường Quốc gia Âm nhạc và Kịch nghệ.

Ngoài thể loại nhạc tình ca thời tiền chiến, nhạc trường ca, nhạc kháng chiến và nhạc hài hước như đã nhắc đến ở trên, nhạc sĩ Lê Thương còn sáng tác nhiều bài Truyện Ca nổi tiếng là Hoa Thuỷ Tiên, Nàng Hà Tiên, Lịch Sử Loài Người.


Click để nghe Khánh Ly hát Hoa Thuỷ Tiên

Một đề tài âm nhạc khác mà nhạc sĩ Lê Thương cũng rất nổi tiếng và trở thành người tiên phong, đó là nhạc dành cho các lứa tuổi nhỏ, điển hình là ca khúc mà hầu như ai cũng thuộc, thường được hát vào dịp Trung Thu là Thằng Cuội:

Bóng trăng trắng ngà
Có cây đa to
Có thằng Cuội già
Ôm một mối mơ…

Có một thời gian nhạc sĩ Lê Thương cùng với nhạc sĩ Lê Cao Phan phụ trách ban nhạc Măng Non cho trẻ em, phát thanh các truyện cổ tích, khúc dân ca, bài ca nhi đồng, từ đó ông đã sáng tác rất nhiều bài hát thiếu nhi là Tuổi Thơ, Cô Bán Bánh, Con Mèo Trèo Cây Cau, Thằng Bé Tí Hon, Ông Ninh Ông Nang…

Có một ca khúc dành khác nữa của Lê Thương mà hầu hết thế hệ học sinh thời thập niên 1960 đến năm 1975 không ai mà không biết đến, đó là Học Sinh Hành Khúc, với những lời nhạc quen thuộc:

Học sinh là người tổ quốc mong cho mai sau
Học sinh xây đời niên thiếu trên bao công lao…


Click để nghe Học Sinh Hành Khúc

Nhạc sĩ Lê Thương lập gia đình cùng một phụ nữ học ở Pháp về và họ có chín người con.

Sau năm 1975, nền âm nhạc miền Nam tan tác, nhạc trữ tình không còn được lưu hành, nhạc sĩ Lê Thương lại dồn tâm huyết cho thể loại nhạc thiếu nhi, ông đã biên tập, biên soạn, và cả sáng tác thêm các ca khúc dành cho tuổi nhỏ.

Ông lâm trọng bệnh từ đầu thập niên 1990 và qua đời năm 1996 ở tuổi 83.

Đông Kha (nhacxua.vn) biên soạn

Tags: lê thương
ShareTweetPin

Xem bài khác

Ca khúc “Thằng Cuội” của nhạc sĩ Lê Thương – Những cảm xúc hồn nhiên và trong trẻo của tuổi thơ
Cảm xúc âm nhạc

Ca khúc “Thằng Cuội” của nhạc sĩ Lê Thương – Những cảm xúc hồn nhiên và trong trẻo của tuổi thơ

Mỗi năm, gần đến rằm tháng tám, chắc là nhiều người sẽ nhớ về tuổi thơ mầu nhiệm của mình...

by admin
September 17, 2020
Hoàn cảnh sáng tác “Học Sinh Hành Khúc” của nhạc sĩ Lê Thương: Học sinh là người tổ quốc mong cho mai sau…
Xuất xứ bài hát

Hoàn cảnh sáng tác “Học Sinh Hành Khúc” của nhạc sĩ Lê Thương: Học sinh là người tổ quốc mong cho mai sau…

Hầu hết thế hệ học sinh thời thập niên 1960 đến năm 1975, có lẽ là không ai mà không...

by admin
August 16, 2020
Phân tích ý nghĩa trường ca Hòn Vọng Phu (Lê Thương) – Phần 3: Người Chinh Phu Về – Nguồn sử xanh âm thầm vẫn sống…
Bàn Tròn Âm Nhạc

Phân tích ý nghĩa trường ca Hòn Vọng Phu (Lê Thương) – Phần 3: Người Chinh Phu Về – Nguồn sử xanh âm thầm vẫn sống…

Hòn Vọng Phu 3, còn có tên khác là Người Chinh Phu Về, mô tả sự trở về của người...

by admin
September 17, 2019
Phân tích ý nghĩa trường ca Hòn Vọng Phu (Lê Thương) – Phần 2: Ai Xuôi Vạn Lý – Sự tích của núi sông
Bàn Tròn Âm Nhạc

Phân tích ý nghĩa trường ca Hòn Vọng Phu (Lê Thương) – Phần 2: Ai Xuôi Vạn Lý – Sự tích của núi sông

Sau bài viết phân tích và giải thích ý nghĩa trường ca Hòn Vọng Phu phần 1 đã đăng trước...

by admin
September 17, 2019
Nhạc sĩ Lê Thương và một đời cống hiến cho tân nhạc Việt Nam
Bàn Tròn Âm Nhạc

Nhạc sĩ Lê Thương và một đời cống hiến cho tân nhạc Việt Nam

Lê Thương là một trong những nhạc sĩ tiên phong của phong trào tân nhạc tại Việt Nam vào những...

by admin
September 17, 2019
Phân tích ý nghĩa trường ca Hòn Vọng Phu (Lê Thương) – Phần thứ nhất: “Vui ca xang rồi đi tiến binh ngoài ngàn…”
Bàn Tròn Âm Nhạc

Phân tích ý nghĩa trường ca Hòn Vọng Phu (Lê Thương) – Phần thứ nhất: “Vui ca xang rồi đi tiến binh ngoài ngàn…”

Có thể xem Hòn Vọng Phu là bài trường ca nổi tiếng nhất của lịch sử tân nhạc Việt Nam....

by admin
September 16, 2019
Next Post
Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Hùng Lân – Tác giả của Khỏe Vì Nước, Việt Nam Minh Châu Trời Đông, Đêm Thánh Vô Cùng…

Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Hùng Lân - Tác giả của Khỏe Vì Nước, Việt Nam Minh Châu Trời Đông, Đêm Thánh Vô Cùng...

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

NHẠC XƯA 360°

Tiểu sử ca sĩ Mạnh Quỳnh – Giọng hát trữ tình quê hương tiêu biểu của làng nhạc hải ngoại

Con trai ca sĩ Giang Tử hát Chuyến Đi Về Sáng (Mạnh Phát) để tưởng niệm cha

Đôi nét về nhạc sĩ Hà Phương và những ca khúc nhạc vàng nổi tiếng: Mưa Đêm Tỉnh Nhỏ, Mùa Mưa Đi Qua, Em Về Miệt Thứ…

Lê Uyên Phương và những tình khúc “yêu nhau trong nỗi chết”

Nguồn gốc những nghệ danh của các ca sĩ nổi tiếng trước 1975: Chế Linh, Thanh Tuyền, Duy Khánh…

Lệ Thu – Một đời ca sĩ hát trong buồn tênh

TIỂU SỬ BÀI HÁT

Nhạc sĩ Diên An – Nguyễn Văn Để và hoàn cảnh sáng tác bài ‘Vết Thương Cuối Cùng’

Bí ẩn nội dung của bài hát “Hai Vì Sao Lạc” (nhạc sĩ Anh Việt Thu)

Hoàn cảnh sáng tác và cảm nhận về ca khúc “Mùa Thu Trong Mưa” (Trường Sa) – “Chiều mưa không có em…”

Hoàn cảnh sáng tác ca khúc “Mất Nhau Rồi” (nhạc sĩ Giao Tiên)

Câu chuyện về “nàng Ẩn Lan” trong ca khúc Gọi Em Là Đóa Hoa Sầu (nhạc Phạm Duy, thơ Phạm Thiên Thư)

Ca khúc “Nụ Cười Sơn Cước” của nhạc sĩ Tô Hải và hình ảnh những người “sơn nữ” trong tân nhạc

CA TỪ TRONG NHẠC XƯA

Ca khúc “Hoa Sứ Nhà Nàng” của nhạc sĩ Hoàng Phương – Ca khúc nhạc vàng bị hát sai lời nhiều nhất

Bài hát Còn Thương Rau Đắng… “coi cỏi đốt đồng…” hay “coi khói đốt đồng…”, “ba vá miếng dừa…” hay “ba vá miểng vùa…”

Ca từ trong nhạc xưa: “Trốn phong ba, em làm dâu nhà người”

Ý nghĩa trong bài hát Giọng Ca Dĩ Vãng (nhạc sĩ Bảo Thu): “hoa mai giăng ngập nẻo đường em đi…”

Ca từ trong nhạc xưa: Cỏ ưu tư muộn phiền lên xám môi…

Ca từ trong nhạc xưa: “Chiều Mưa Biên Giới” là biên giới nào?

Tags

anh bằng anh việt thu châu kỳ chế linh duy khánh giao tiên hoài linh hoàng nguyên hoàng oanh hoàng thi thơ hoàng trang hoàng trọng huỳnh anh khánh ly lam phương lê dinh lê thương lê uyên phương lệ thu minh kỳ mạnh phát nguyễn tất nhiên nguyễn văn đông ngân giang ngô thụy miên ngọc lan như quỳnh phạm duy phạm đình chương saigon collection song ngọc thanh sơn thanh thúy thái thanh tiểu sử ca sĩ tiểu sử nhạc sĩ trúc phương trường sa trầm tử thiêng trần thiện thanh trịnh công sơn từ công phụng văn cao vũ thành an y vân
Liên hệ Ban Biên Tập

bbt@nhacxua.vn

DMCA.com Protection Status

No Result
View All Result
  • Trang Chủ
  • Nhạc Xưa
  • Cảm xúc âm nhạc
  • Xuất xứ bài hát

© 2020 NhacXua.VN - Nhạc Xưa Thời Báo.