Trong hàng trăm nhạc sĩ danh tiếng của thể loại nhạc vàng, nếu kể tên những tên tuổi lớn nhất và mang tầm ảnh hưởng nhất đối với làng nhạc, người ta thường nhớ đến những tên tuổi như Trúc Phương, Lam Phương, Trần Thiện Thanh, Hoàng Thi Thơ, Anh Bằng, Minh Kỳ, Lê Dinh… và không thể không nhắc đến nhạc sĩ Hoài Linh, tác giả của rất nhiều bài hát bất hủ và được nhiều đồng nghiệp lẫn khán giả nhận xét là viết lời nhạc hay nhất và thi vị nhất.
Click để nghe nhạc những ca khúc thu âm trước 1975 của Hoài Linh sáng tác
Có rất nhiều ca khúc của nhạc sĩ Hoài Linh sáng tác đã trở thành những bài hát bất hủ và quen thuộc nhất của dòng nhạc vàng, tiêu biểu nhất là Về Đâu Mái Tóc Người Thương, Căn Nhà Màu Tím, Lính Nghĩ Gì, Lá Thư Trần Thế…
Ngoài ra, vì nổi tiếng với khả năng đặt lời cho bài hát nên có rất nhiều nhạc sĩ sáng tác nhạc xong đã nhờ nhạc sĩ Hoài Linh đặt lời, đó là nhạc sĩ Minh Kỳ với các ca khúc Biệt Kinh Kỳ, Cánh Buồm Chuyển Bến, Chuyến Tàu Hoàng Hôn, Khói Lam Chiều, Sầu Tím Thiệp Hồng… Nhạc Song Ngọc viết chung với Hoài Linh các ca khúc Chiều Thương Đô Thị, Nó Và Tôi, Một Chuyến Bay Đêm, Chúng mình 3 Đứa, Thiệp Hồng Anh Viết Tên Em, cùng với nhạc sĩ Tuấn Khanh có 3 ca khúc nổi tiếng Hai Kỷ Niệm Một Chuyến Đi, Nẻo Đường Kỷ Niệm, Quán Nửa Khuya, và với Mạnh Phát có ca khúc bất tử Nỗi Buồn Gác Trọ…
Ngoài bút hiệu Hoài Linh, nhạc sĩ còn sử dụng bút danh khác là Nguyên Lễ (trong ca khúc Thiên Duyên Tiền Định), và Vọng Châu (trong ca khúc Nó Và Tôi).
Nhạc sĩ Hoài Linh tên thật là Lê Văn Linh, sinh năm 1925 tại Hải Phòng, sau khi vào Nam và làm giấy tờ, ông đổi năm sinh thành 1920. Có thể nói trong hàng trăm nhạc sĩ sáng tác nhạc vàng thì Hoài Linh là nhạc sĩ lớn tuổi nhất và cũng là nhạc sĩ thế hệ đầu tiên.
Trước năm 1975, nhạc sĩ Hoài Linh tham gia trong đoàn văn nghệ Vì Dân thuộc Nha Cảnh sát Quốc gia với cấp bậc Trung úy dưới quyền điều khiển của đại tá nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông. Ông cũng công tác bên bộ phận an ninh thuộc lực lượng cảnh sát QG và chủ yếu là mặc thường phục.
Nhạc sĩ Hoài Linh lập gia đình và có người con trai đầu lòng (là nhạc sĩ Tuấn Lê) ở Hải Phòng trước khi di cư vào Nam năm 1954. Trước đó ông đã có sáng tác nhạc, nhưng hầu hết đã bị thất lạc, và những bài hát nổi tiếng của Hoài Linh được biết đến cho đến ngày nay là được sáng tác tại Sài Gòn từ năm 1955.
Nếu so về tuổi đời, nhạc sĩ Hoài Linh cùng thời với những nhạc sĩ được xếp vào thể loại nhạc tiền chiến như Nguyễn Văn Tý (1925), Đoàn Chuẩn (1924), Hoàng Giác (1924)… nên dù sáng tác sau, nhạc của Hoài Linh vẫn còn phảng phất nét nhạc thời tiền chiến: Rất lãng mạn, thơ mộng, bay bổng, ca khúc thường có ca từ đẹp và vần điệu như một bài thơ.
Một ví dụ tiêu biểu cho cách đặt lời nhạc đầy chất thơ của nhạc sĩ Hoài Linh là bài Về Đâu Mái Tóc Người Thương, có vần điệu như một áng thơ lãng mạn:
Hồn lỡ sa vào đôi mắt em
Chiều nao xõa tóc ngồi bên rèm
Thầm ước nhưng nào đâu dám nói
Khép tâm tư lại thôi
Đường hoa vẫn chưa mở lối
Đời lắm phong trần tay trắng tay
Trời đông ngại gió lùa vai gầy
Lầu kín trăng về không lối chiếu
Gác cao ngăn niềm yêu
Thì thôi mơ ước chi nhiều…
Tuy là một nhạc sĩ nổi tiếng, tuổi đời thuộc dạng đàn anh trong làng nhạc, nhưng theo mô tả của những người cùng thời thì nhạc sĩ Hoài Linh có ngoại hình giản dị, tướng võ biền, không giống như là một nhạc sĩ thư sinh có thể sáng tác ra những ca từ tuyệt mỹ đến như vậy. Trong nhiều năm quen biết, nhạc sĩ Lê Dinh nói rằng ông chỉ thấy ở Hoài Linh một kiểu ăn diện duy nhất, đó là áo sơ-mi bỏ ngoài quần.
Phương Dung cũng chia sẻ thêm về ngoại hình và tính tình của nhạc sĩ Hoài Linh như sau:
“Nhạc sĩ Hoài Linh có dáng người cao, nước da ngâm ngâm và là người rất thân thiện, hòa nhã với mọi người xung quanh”.
Là một nhạc sĩ tài hoa, nổi tiếng và được công chúng mến mộ, nhưng cuộc sống riêng của nhạc sĩ Hoài Linh luôn kín tiếng, Theo chia sẻ của những người con của Hoài Linh thì ông là người đàn ông của gia đình, chung thuỷ với vợ và rất yêu chiều con cái. Ông và người vợ quen nhau từ thuở hàn vi đã chung sống hạnh phúc đến lúc cuối đời. Con gái của nhạc sĩ kể lại trên truyền hình như sau:
“Ông rất thương gia đình. Ông có thói quen tự tay ủi hết quần áo mặc trong cả tuần và đi đâu vui, ăn gì ngon cũng sẽ dẫn vợ con theo.
Ông đi làm về là lo cho con đầu tiên, ông thích tự tay tắm giặt cho các con, mua đồ đẹp cho chị em tôi lúc nhỏ và cha tôi từng ước rằng lúc nào cũng được chăm sóc, chở che cho các con. Ông đi làm về lúc nào cũng có bánh cho con. Trong mỗi bữa ăn, ông thường pha trò cho cả nhà vui. Đặc biệt dù thương con nhưng ông vẫn đánh đòn khi con hư và mua quà về bù cho con”.
Người con dâu của nhạc sĩ Hoài Linh là cô Dung (vợ của nhạc sĩ Tuấn Lê – con trai trưởng nhạc sĩ Hoài Linh) kể lại rằng nhạc sĩ Hoài Linh rất hiền, hầu như không làm mích lòng ai và rất thương con dâu, cháu nội. Đối với người ngoài, chòm xóm, nhạc sĩ Hoài Linh nhã nhặn, khiêm tốn, không phô trương và sống chan hoà với mọi người xung quanh nên được mọi người cùng yêu mến.
Khác với hầu hết những nhạc sĩ nhạc vàng khác, thường tìm cảm hứng sáng tác từ những cuộc tình thoáng qua trong đời, thì nguồn cảm hứng sáng tác duy nhất của nhạc sĩ Hoài Linh chính là người vợ yêu quý của mình. ông đã viết tặng vợ những bài hát Căn Nhà Màu Tím, Cô Bé Ngày Xưa…
Trong cuộc đời của nhạc sĩ Hoài Linh không có mối tình nào khác thoáng qua, không có hình bóng giai nhân nào khác, không có cuộc tình nào đổ vỡ, nên những bài nhạc vàng buồn mà ông sáng tác là đều dựa trên trí tưởng tượng và chứng kiến chuyện tình của người khác, rồi viết thành nhạc.
Nhạc của Hoài Linh được công chúng yêu thích, đón nhận và bán rất chạy nên ông thành công về mặt tài chính, là một trong số ít nhạc sĩ sống dư dả chỉ nhờ công việc sáng tác nhạc.
Sau năm 1975, vì phục vụ trong lực lượng cảnh sát, nhạc sĩ Hoài Linh mang nỗi lo sợ gặp rắc rối, ông đã có ý định đi di tản, nhưng vì còn mẹ già và cũng vì tiếc nuối “căn nhà màu tím” kỷ niệm mà ông làm việc vất vả mới có được vào năm 1968 ở đường Trương Minh Giảng, nên đã quyết định ở lại. Nhạc sĩ Hoài Linh tránh được việc phải đi “cải tạo” là vì dù là cảnh sát nhưng ông phục vụ bên an ninh, chủ yếu mặc thường phục nên không nhiều người biết.
Sau năm 1975, nhạc sĩ Hoài Linh dành trọn tâm huyết của mình cho việc viết thánh nhạc, phục vụ cho nhà thờ.
Đầu năm 1995, ông trở bệnh nặng và qua đời đúng ngày định mệnh 30 tháng 4 năm 1995, tròn 20 năm sau cuộc “đổi đời”.
Bài: Đông Kha (nhacxua.vn)
