ADVERTISEMENT
Nhạc Xưa
  • Trang Chủ
  • Nhạc Xưa
  • Cảm xúc âm nhạc
  • Xuất xứ bài hát
No Result
View All Result
Nhạc Xưa
No Result
View All Result
Home Bài viết Bàn Tròn Âm Nhạc

“Cung Đàn Xưa” của nhạc sĩ Văn Cao – Những dự cảm về cuộc đời qua hình bóng và số phận của Trương Chi

2022/07/11
in Bàn Tròn Âm Nhạc
“Cung Đàn Xưa” của nhạc sĩ Văn Cao – Những dự cảm về cuộc đời qua hình bóng và số phận của Trương Chi

Nhạc sĩ Văn Cao (1923-1995) được xem là một trong những tân tuổi lớn nhất của tân nhạc vì những đóng góp mang tính dấu mốc cho sự phát triển tân nhạc Việt Nam, cả ở mảng tình ca lãng mạn lẫn hùng ca. Ngoài ra ông còn là một nhà thơ, họa sĩ, lĩnh vực nào cũng để lại dấu ấn đặc biệt.

Ca khúc Cung Đàn Xưa ra đời vào năm 1942. Về kỹ thuật, chàng nhạc sĩ trẻ Văn Cao lúc đó đã tận dụng một nhạc điệu đầy cảm tính trong nhạc Tây Phương, cũng như thể điệu valse lưu luyến để diển tả một người tình trong Cung Đàn Xưa.Về hình thức cả nội dung, ca khúc này đã thể hiện được tuyệt kỹ và tuyệt mỹ mà nhạc sĩ Văn Cao đã từng vươn tới được qua ca khúc Thiên Thai (1941), và sau đó là Trương Chi (1943).

“Hồn cầm phong sương hình dáng xuân tàn.
Ngàу dần buông trôi sầu vắng cung đàn.

Từ người ra đi chờ vắng tin người
Từ người ra đi là hết mơ rồi.
Ϲung thương là tiếng đàn
Ϲung nam là tiếng người.”

Trong ca khúc này nhạc sĩ Văn Cao có nhắc tới mùa Xuân, nhưng có lẽ rằng ông vẫn bị ám ảnh bởi mùa Thu trong văn chương lãng mạn, cho nên Xuân ở đây cũng chỉ là mùa Xuân tàn úa. Văn Cao có thể đã tương tư một mỹ nhân nào đó mà không dám ngỏ lời mà chỉ thổ lộ vào âm nhạc, thể hiện qua câu hát:

Xem bài khác

Ca khúc “Tình Bơ Vơ” và mối tình đơn phương của nhạc sĩ Lam Phương

Vĩnh biệt nhạc sĩ Ngọc Chánh của ban nhạc Shotguns

“Từ người ra đi chờ vắng tin người
Từ người ra đi là hết mơ rồi.”

Tiếp theo đó là những tiếng hát và tiếng đàn, tức cung Thương và cung Nam trong nhạc Đông Phương :

“Ϲung thương là tiếng đàn
Ϲung nam là tiếng người

Ai oán khúc ca cầm châu rơi
Tình duуên lãng đãng, nhớ thương dần pha phôi.
Ϲung đàn ngân buồn xa vắng trong tiếng thầm
Buồn tê tái trong tiếng ngân, buồn như lúc xuân sắp tàn.

Ơi đàn xưa còn vang nhắc chi tới người
Lòng ta tắt bao thắm tươi u hoài duуên đưa.”

Sau đó là những nỗi buồn réo rắt trong cung đàn, như là sự cô đơn của nhạc sĩ trong tương lai, là một tiên kiến cho số phận âm nhạc của ông.

“Ϲung đàn ngân buồn xa vắng trong tiếng thầm.
Buồn tê tái trong tiếng ngân, buồn như lúc xuân sắp tàn.
Ơi đàn xưa còn vang nhắc chi tới người
Lòng ta tắt bao thắm tươi u hoài duуên đưa.

Ϲhiều năm xưa gót hài khai hoa,
Mắt huуền lưu xuân, dáng hồng thơm hương.
Ϲhiều năm naу bóng người khơi thương
Tiếng đàn gieo oan giấc mộng chàng Trương.”

Đoạn tiếp theo là sự tương tư mộng mị và một tuyệt thế giai nhân qua các mô tả về một đôi mắt huyền, một dáng hồng thơm hương, rồi sau đó là hình ảnh “chàng Trương” xuất hiện cùng với “tiếng đàn gieo oan”, vì vậy “bóng người khơi thương” chính là bóng dáng của nàng Mỵ Nương. Có ít nhất 3 ca khúc nổi tiếng của Văn Cao có bóng dáng của Trương Chi được sáng tác vào giai đoạn 1942-1943, ngoài bài hát Trương Chi nổi tiếng ra đời năm 1943, thì 2 ca khúc khác nữa là Suối Mơ, và Cung Đàn Xưa (cùng sáng tác năm 1942). Có thể thấy ngay từ tuổi đôi mươi, chàng Văn Cao đã bị ám ảnh bởi bóng dáng của chàng Trương, nên suốt cuộc đời sau đó, số phận của nhạc sĩ cũng tương đồng với số phận của nhân vật trong truyền thuyết:

“Giờ còn mong chi người hát theo đàn
Giờ còn mong chi hợp cánh hoa tàn.

Lời đàn năm xưa se kết đôi lòng
Lời đàn năm naу đôi lứa xa vời.
Khi hôn hoàng xuống dần
Trăng lên vàng mái lầu”

Đây có thể xem là một bài tình ca, viết về một người tình mộng tưởng, nhưng nhìn ở một khía cạnh khác, những lời hát này đã tiên đoán được về sự nghiệp âm nhạc thời gian sau này của tác giả.

Nhạc sĩ Văn Cao tuổi đôi mươi

Đã có thời gian dài, nhạc sĩ không còn mong chi người đời còn hát theo đàn của mình, cũng không mong gì có thể tái hợp những ca khúc mà ông xem như là người tình (đã bao lần ông đã thổ lộ những tương tư của mình vào trong các bài tình ca đó).

Liệu lời đàn năm xưa có thể mang Văn Cao trở lại, hay là chỉ càng làm ông cảm thấy xa vời. Rồi khi hoàng hôn xuống dần, chàng nhạc sĩ cũng phải chung số phận với chàng Trương Chi trong tích xưa, trong chốc lát chỉ nghe thoáng tiếng kinh cầu để khép lại một nỗi sầu bao la:

“Nghe thoáng tiếng kinh cầu xa xa,
Ngàn lau thấp thoáng bóng kinh kỳ sầu bao la”

Về nội dung của nhạc phẩm nhạc sỹ Phạm Duy đã từng nhận xét đầy thán phục như sau:

“Những Cô Hái Mơ, Cô Bán Hoa, Cô Hàng Nước, Cô Láng Giềng mà ta thấy xuất hiện trong các bản nhạc tình thời đó, làm sao mà có được những gót hài khai hoa, mắt huyền đưa xuân, dáng hồng hương thơm như trong Cung Đàn Xưa. Chỉ cần 12 chữ và dù chỉ để xưng tụng một người tình tưởng tượng mà thôi, Văn Cao đã đưa nhạc tình tiền chiến lên tới một độ cao vượt khỏi những khuôn sáo cũ mèm”

Cung Đàn Xưa chính là cung đàn của chàng Trương Chi năm xưa, người có tài đàn hát làm xiêu lòng Mỵ Nương. Nhưng sự mong đợi của nàng công chúa, có ai đáp ứng được, hoặc là người đẹp chẳng thể nhận ra vẻ đẹp thực sự của tiếng hát, của tâm hồn nghệ sĩ, để rồi tình yêu là oan trái, là đàn đứt dây tơ, và cũng như nhạc sĩ Phạm Duy đã mô tả, các mối tình của Văn Cao vốn chỉ là những “mối tình ấp úng”. Nhạc sĩ Văn Cao không dám ngỏ lời với các mỹ nhân, chỉ biết trút lòng mình vào âm nhạc. Ca khúc Cung Đàn Xưa ra đời sớm hơn nhiều bài tình ca khác của Văn Cao nhưng đã tạo lập được một vị thế trong gia tài âm nhạc vốn ít ỏi các bài tình ca của ông, nhờ chất liệu ca từ và tứ nhạc hài hòa giữa hình thức âm nhạc Tây phương trong điệu valse và những thi tứ kiểu Đường thi, mà có người nhận xét là có những vết tích điển cố của thơ Thôi Hiệu: “đào hoa y cựu tiếu đông phong/hoa đào năm ngoái còn cười gió đông”.

Ca khúc Cung Đàn Xưa được công chúng biết đến rộng rãi từ năm 1950, khi Mộc Lan cùng ban nhạc Võ Đức Thu thu thanh trên dĩa Philips với một gai điệu mới lạ: slow, làm cho nỗi buồn dường như sâu lắng hơn bao giờ hết.


Click để nghe nhạc

Ngoài ra, mời nghe lại giọng hát Thanh Vũ với thể điệu valse nguyên bản của Cung Đàn Xưa:


Click để nghe nhạc

Biên soạn: Nguyễn Thanh Phong 
Biên tập: Đông Kha
Bản quyền bài viết của nhacxua.vn

Tags: văn cao
ShareTweetPin

Xem bài khác

Chuyện tình nhạc sĩ Văn Cao – “Người tình duy nhất” trong đời của nhạc sĩ tài hoa
Bàn Tròn Âm Nhạc

Chuyện tình nhạc sĩ Văn Cao – “Người tình duy nhất” trong đời của nhạc sĩ tài hoa

Vào năm 1993, khi được hỏi về vợ là bà Nghiêm Thuý Băng, nhạc sĩ Văn Cao đã nói đại...

by admin
July 10, 2021
Nỗi buồn thân phận và dự cảm cuộc đời của nhạc sĩ Văn Cao qua ca khúc bất hủ “Trương Chi”
Bàn Tròn Âm Nhạc

Nỗi buồn thân phận và dự cảm cuộc đời của nhạc sĩ Văn Cao qua ca khúc bất hủ “Trương Chi”

Trương Chi là một đề tài thú vị trong văn học nghệ thuật Việt Nam nói chung và Tân nhạc...

by admin
July 10, 2021
Ca khúc “Thiên Thai” của Văn Cao – Khi âm nhạc vươn tới sự tuyệt mỹ
Cảm xúc âm nhạc

Ca khúc “Thiên Thai” của Văn Cao – Khi âm nhạc vươn tới sự tuyệt mỹ

Trong nền tân nhạc Việt Nam, hiếm có nhạc sĩ nào mà tài năng đạt đến đỉnh cao nhất ngay...

by admin
May 28, 2021
Ca khúc “Suối Mơ” của nhạc sĩ Văn Cao – Tuyệt tác của dòng nhạc lãng mạn
Cảm xúc âm nhạc

Ca khúc “Suối Mơ” của nhạc sĩ Văn Cao – Tuyệt tác của dòng nhạc lãng mạn

Ca khúc Suối Mơ được nhạc sĩ Văn Cao sáng tác vào khoảng năm 1942, khi ông mới chỉ 19...

by admin
May 5, 2021
Hoàn cảnh sáng tác ca khúc “Bến Xuân” – Bức tranh mùa xuân tuyệt mỹ của nhạc sĩ Văn Cao 80 năm trước
Cảm xúc âm nhạc

Hoàn cảnh sáng tác ca khúc “Bến Xuân” – Bức tranh mùa xuân tuyệt mỹ của nhạc sĩ Văn Cao 80 năm trước

Nhạc sĩ Văn Cao đã soạn ca khúc Bến Xuân từ 80 năm trước, khi ông thầm thương trộm nhớ...

by admin
January 11, 2021
Số phận long đong của ca khúc “Mùa Xuân Đầu Tiên” – Tuyệt tác sau cùng của nhạc sĩ Văn Cao
Cảm xúc âm nhạc

Số phận long đong của ca khúc “Mùa Xuân Đầu Tiên” – Tuyệt tác sau cùng của nhạc sĩ Văn Cao

Rồi dặt dìu mùa Xuân theo én về Mùa bình thường mùa vui nay đã về Mùa Xuân mơ ước...

by admin
January 13, 2020
Next Post
Đôi nét về nhạc sĩ Võ Đức Thu – Nhạc sĩ tiên phong của tân nhạc Việt

Đôi nét về nhạc sĩ Võ Đức Thu - Nhạc sĩ tiên phong của tân nhạc Việt

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

NHẠC XƯA 360°

Chuyện tình được nhiều người ngưỡng mộ của nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ và ca sĩ Thúy Nga

Những bài nhạc vàng nổi tiếng bị ghi sai tựa đề – Phần 3: Xe Mo Ngày Cũ, Vùng Trời Xanh kỷ Niệm…

Những bóng hồng trong cuộc đời và âm nhạc Đoàn Chuẩn

Những bài nhạc vàng nổi tiếng bị ghi sai tựa đề: Hoa Sứ Nhà Em, Mèo Hoang, Về Với Cát Bụi…

Cuộc đời và sự nghiệp của ca sĩ Trang Mỹ Dung – “Giọt buồn trong mưa” một thuở

“Cát Bụi Tình Xa” – Bài hát liên khúc đầu tiên của nhạc Việt được ra đời như thế nào?

TIỂU SỬ BÀI HÁT

Hoàn cảnh sáng tác và cảm nhận về ca khúc “Thà Như Giọt Mưa” (Nguyễn Tất Nhiên – Phạm Duy)

Thu của một thời

Biệt Ly và câu chuyện tiễn đưa

Ca khúc “Nụ Cười Sơn Cước” của nhạc sĩ Tô Hải và hình ảnh những người “sơn nữ” trong tân nhạc

Nhà thơ Cung Trầm Tưởng và hoàn cảnh sáng tác những bài thơ Paris nổi tiếng: “lên xe tiễn em đi, chưa bao giờ buồn thế…”

Bài hát “Khi Xa Sài Gòn” (Kim Tuấn – Lê Uyên Phương) và những điều ít người biết

CA TỪ TRONG NHẠC XƯA

Ý nghĩa trong bài hát Giọng Ca Dĩ Vãng (nhạc sĩ Bảo Thu): “hoa mai giăng ngập nẻo đường em đi…”

Hoàn cảnh sáng tác bài Linh Hồn Tượng Đá: Trên dốc đá tôi tình cờ quen nàng

Ca từ trong nhạc xưa: Bàn tay thon ngón nhỏ, đan tay ‘rắn’ sông hồ

Ca từ trong nhạc xưa: “Chiều Mưa Biên Giới” là biên giới nào?

Ca khúc “Hoa Sứ Nhà Nàng” của nhạc sĩ Hoàng Phương – Ca khúc nhạc vàng bị hát sai lời nhiều nhất

Ca từ trong nhạc xưa: Cỏ ưu tư muộn phiền lên xám môi…

Tags

anh bằng anh việt thu châu kỳ chế linh duy khánh giao tiên hoài linh hoàng nguyên hoàng oanh hoàng thi thơ hoàng trang hoàng trọng huỳnh anh khánh ly lam phương lê dinh lê thương lê uyên phương lệ thu minh kỳ mạnh phát nguyễn tất nhiên nguyễn văn đông ngân giang ngô thụy miên ngọc lan như quỳnh phạm duy phạm đình chương saigon collection song ngọc thanh sơn thanh thúy thái thanh tiểu sử ca sĩ tiểu sử nhạc sĩ trúc phương trường sa trầm tử thiêng trần thiện thanh trịnh công sơn từ công phụng văn cao vũ thành an y vân
Liên hệ Ban Biên Tập

bbt@nhacxua.vn

DMCA.com Protection Status

No Result
View All Result
  • Trang Chủ
  • Nhạc Xưa
  • Cảm xúc âm nhạc
  • Xuất xứ bài hát

© 2020 NhacXua.VN - Nhạc Xưa Thời Báo.