Nghe lại những bản thâu thanh hiếm của danh ca Minh Trang vào thập niên 1950

Danh ca Minh Trang đến với âm nhạc trong một dịp tình cờ và không chủ đích, ở cái tuổi đã quá trễ để bắt đầu sự nghiệp ca hát so với những danh ca khác cùng thời. Hầu hết những nữ danh ca Việt Nam khác thường đi hát chuyên nghiệp từ khi mới 17,18 tuổi, hoặc trễ nhất thì cũng 20 tuổi, còn tiếng hát Minh Trang xuất hiện lần đầu trên đài phát thanh Pháp (tiền thân của đài Pháp-Á) khi bà đã 27 tuổi.

Minh Trang xuất thân trong gia đình hoàng tộc, từ nhỏ được theo Tây học và tốt nghiệp Tú tài toàn phần của Pháp vào thời điểm hiếm có người phụ nữ Việt Nam nào học được cao như vậy. Bà thông thạo tiếng Pháp và văn hóa Đông Tây, nên trước khi là ca sĩ, danh ca Minh Trang được nhận đài phát thanh nhận vào làm biên tập viên kiêm phát thanh viên Pháp ngữ.

Danh ca Minh Trang kể lại:

“Bỏ Huế mà đi, tôi muốn tự lập. Vào đến Sài Gòn, đi mòn cả guốc không kiếm ra việc làm. May sao một hôm có người quen mách cho biết rằng ở đài Pháp Á đang tuyển người làm xướng ngôn viên tiếng Pháp, kiêm biên tập. Tôi đến nộp đơn thi cùng với nhiều phụ nữ người Pháp, rồi được tuyển. Tôi được chọn, chủ yếu là nhờ được học trường Pháp từ nhỏ, phát âm như người Pháp. Kiếm được việc, mừng quá”.

Công việc của bà là dịch những bản tin tiếng Pháp sang tiếng Việt, rồi tự mình trình bày bản tin đó trên làn sóng phát thanh. Trong lúc dịch tin, thỉnh thoảng bà ngẫu hứng một vài ca khúc tiếng Pháp. Rồi từ những lần hát nghêu ngao đó, Minh Trang trở thành ca sĩ của đài Pháp Á. Cơ duyên này được bà kể lại như sau:

“Hồi đó nhạc sĩ Đức Quỳnh phụ trách một chương trình ca nhạc hàng tuần, ca sĩ trong ban nhạc đó là chị Ngọc Thanh, vợ của anh Đức Quỳnh. Một hôm chị Ngọc Thanh bệnh không đến hát được. Ngày đó không có thu thanh trước rồi tới giờ mới phát như hiện nay, mà là hát với ban nhạc trước máy vi âm và phát thanh trực tiếp trên làn sóng điện.

Không có ca sĩ cho ban nhạc, nên đài cuống lên không biết giải quyết tình trạng đó ra sao. Nhân vì thường khi ngồi làm việc, viết tin tức, tôi cứ hay tự hát nho nhỏ, nên đồng nghiệp cũng biết là tôi biết hát. Lúc đó ông Hoàng Cao Tăng là chủ sự Ban Văn Nghệ của đài mới qua đề nghị tôi có thể hát đỡ một bài. Tôi nói tôi chỉ nhớ mấy bài tiếng Pháp, còn bài nhạc Việt thì chỉ thuộc duy nhất bài Đêm Đông của nhạc sĩ Nguyễn Văn Thương. Tôi thuộc bài đó cũng vì hồi ở Huế tôi có chơi thân với chị Xuân Nga là vợ anh Thương, và đã từng hát Đêm Đông cho anh Thương nghe.

Ông Hoàng Cao Tăng nói nếu tôi thuộc thì cứ hát đại đi. Tôi bèn hát đại. Vậy là thành ca sĩ.

Thính giả cả 3 miền thích lắm, viết thư về đài rất nhiều. Ông Hoàng Cao Tăng liền đề nghị tôi hát thường xuyên, trả thù lao gấp đôi, bình thường hát như vậy được 150 đồng, còn tôi thì ổng trả 300 đồng.

Được mấy tuần lễ sau thì rất nhiều nhạc sĩ ngoài Hà Nội như các anh Dương Thiệu Tước, Vũ Thành, Nguyễn Văn Khánh, Hoàng Giác, Nguyễn Thiện Tơ, Thẩm Oánh gửi tác phẩm vào Sài Gòn nhờ tôi hát. Nhạc của ai tôi cũng hát cả.

Thành ra, tôi trở thành ca sĩ chuyên nghiệp là do sự tình cờ sắp xếp cho mình, chứ từ ngày nhỏ tôi không hề nghĩ mình sẽ chọn con đường âm nhạc”

Như vậy, từ một xướng ngôn viên, Minh Trang đã trở thành danh ca nổi tiếng nhất Sài Gòn trong một dịp hát thế như vậy.

Bắt đầu ca hát rất muộn và cũng nhanh chóng ngừng đi hát sau khi kết hôn với người chồng thứ 2 là nhạc sĩ Dương Thiệu Tước, vì vậy sự nghiệp ca hát của Minh Trang chỉ kéo dài trong vài năm. Thời gian sau đó, Minh Trang vẫn hoạt động nghệ thuật, nhưng chủ yếu là làm việc trong đài phát thanh, thành lập ban Nhi Đồng (tiền thân của ban Tuổi Xanh), đồng thời cũng cùng với chồng sáng tác ca khúc, chỉ thỉnh thoảng thu âm trong dĩa 78 vòng và hát trên đài phát thanh. Sau đây là một số bản thâu thanh hiếm của Minh Trang vào thập niên 1950 còn lại cho đến ngày nay, mời các bạn nghe lại.

nhacxua.vn biên soạn