Trong số những nam tài tử đời đầu của nền điện ảnh Miền Nam Việt Nam kể từ năm 1955, có thể nói tài tử Lê Quỳnh là tên tuổi sáng giá nhất, nổi tiếng nhất và tham gia trong nhiều cuốn phim lừng lẫy nhất.
Tài tử Lê Quỳnh sinh ngày 6 tháng 9 năm 1934 tại Hà Nội, gia nhập không quân từ năm 1952, khi đó đơn vị này chỉ mới thành lập được một năm, thuộc quân đội của Quốc Gia Việt Nam, tổng tư lệnh là quốc trưởng Bảo Đại.
Dù theo nghiệp nhà binh nhưng Lê Quỳnh đam mê điện ảnh từ rất sớm, tham gia làng điện ảnh từ trước năm 1954 trong nhóm làm phim của đạo diễn Hoàng Vĩnh Lộc.
Vào thời điểm đó không có trường lớp đào tạo chính quy, Lê Quỳnh chỉ học hỏi diễn xuất điện ảnh qua những bộ phim Pháp được trình chiếu tại các rạp ở Hà Nội.
Năm 1954, Lê Quỳnh di cư vào Nam, sau đó chính thức được công chúng biết đến khi đóng vai chính (bên cạnh Mai Trâm) trong cuốn phim đầu tiên của nền điện ảnh Miền Nam là Chúng Tôi Muốn Sống của đạo diễn Vĩnh Noãn, do Tân Việt Điện Ảnh của ông Bùi Diễm sản xuất, công chiếu năm 1956. Ông Bùi Diễm sau này là đại sứ VNCH tại Mỹ thời kỳ 1967-1972.
Vai diễn của Lê Quỳnh trong phim đã hoàn toàn chinh phục khán giả thời ấy.
Trong cùng năm 1956, khi đã nổi danh trong làng nghệ thuật, Lê Quỳnh hỏi cưới một nữ danh ca cùng tuổi, đó chính là Thái Thanh. Sau này Thái Thanh đã kể lại như sau:
“Chúng tôi gặp nhau ở Sài Gòn. Tôi gặp bố các cháu vào lúc ông ấy đi đóng cuốn phim “Chúng Tôi Muốn Sống”. Lúc đó tôi đã là ca sĩ khá nổi tiếng rồi. Khi mà ông ấy cho người tới mai mối thì gia đình tôi mới trả lời tôi rằng, ông ấy là tài tử xi-nê nổi tiếng, còn con thì hát nổi tiếng, bố mẹ cho con lấy đấy.
Tôi nhớ đã gặp bố các cháu lần đầu vào dịp trình diễn văn nghệ vào dịp tết ở những rạp trước giờ chiếu phim. Gọi là phụ diễn nhưng có khí kéo cả giờ đấy. Anh Lê Quỳnh ở trong ban văn nghệ. Ông ấy hát hay lắm, chỉ có điều là ông ấy không đi hát thôi. Ông ấy lại đóng phim giỏi. Ông ấy đóng kịch thì tuyệt vời. Đó là trời sinh ra ông ấy để ông ấy đứng trên sân khấu chứ không phải ở dưới này đâu. Thì trong một buổi diễn chung như vậy, chúng tôi gặp nhau. Và chúng tôi mê nhau.”
Lê Quỳnh và Thái Thanh kết hôn năm 1956, khi cả 2 đều 22 tuổi và đang chớm vào đỉnh cao của sự nghiệp. Họ có với nhau 5 người con: 3 gái, 2 trai (trong đó người con đầu là ca sĩ Ý Lan). Cuộc hôn nhân của họ cũng mang rất nhiều sóng gió, có lẽ là vì Lê Quỳnh nổi tiếng đóng phim hay, nhưng cũng nổi tiếng bay bướm hào hoa.
Năm 1957, Lê Quỳnh lại hợp tác với Tân Việt Điện Ảnh và ông Bùi Diễm để vào vai chính trong cuốn phim nổi tiếng của đạo diễn Lê Dân, đó là Hồi Chuông Thiên Mụ, xuất hiện bên cạnh Kiều Chinh. Đây cũng là cuốn phim đầu tiên của nữ minh tinh huyền thoại này.
Phim Hồi Chuông Thiên Mụ dựa theo tiểu thuyết của Phan Trần Chúc, âm nhạc do 2 nhạc sĩ nổi tiếng Nguyễn Hữu Ba và Phạm Duy phụ trách. Phim được công chiếu vào năm 1958, có bối cảnh vào triều vua Tự Đức, câu chuyện xảy ra giữa các gia đình quý tộc ở kinh đô Huế, đề cao trung hiếu tiết nghĩa, sự ngay thẳng – những đức tính tốt đẹp của con người.
Trong phim, Kiều Chinh vào vai Như Ngọc, thầm yêu mến anh chàng thư sinh Hoài An do Lê Quỳnh đóng. Hoài An là sinh viên Quốc tử giám, đỗ đầu trong kỳ thi Hương.
Trong một lần Như Ngọc bị kẻ xấu hãm hại, tình cờ Hoài An trông thấy và kịp thời giải cứu. Nhân dịp đó Như Ngọc tiểu thư thổ lộ lòng mình. Xin trích một số lời thoại trong phim:
– Công tử Hoài An!
Hoài An ngạc nhiên:
– Tiểu thư biết tôi?
Như Ngọc lấy làm cảm xúc, đánh liều tỏ nỗi lòng bấy lâu giữ kín:
– Tôi thường hâm mộ tài công tử, hằng mong được hầu chuyện cùng công tử. Hôm nay tình cờ lại gặp… Âu cũng là thiên duyên. Quả thật công tử là người anh hùng đáng mến phục.
Hoài An tìm lời nói tránh:
– Ngăn một tên gian làm bậy, tiểu thư chả nên coi là một việc anh hùng. Thôi, tôi tìm người đưa tiểu thư về nhà nhé?
Như Ngọc van lơn:
– Em không vững lòng bên cạnh ai bằng công tử…
Hoài An quả quyết:
– Xin tiểu thư thứ lỗi. vì có hẹn phải đi ngay, tôi rất tiếc không thể đưa tiểu thư về nhà được…
Như Ngọc dành tình cảm cho Hoài An, nhưng Hoài An thì đã có vợ sắp cưới là Lệ Hà (Phương Mai đóng), trong khi đó Lệ Hà lại là người trong mộng của Văn Thái (Ngọc Quỳnh đóng).
Câu chuyện ân oán cứ đan xen như vậy, cộng với những mối thâm thù hãm hại lẫn nhau giữa các gia đình, tạo nên một câu chuyện phim hấp dẫn. Đây chỉ mới là cuốn phim đầu tay của đạo diễn Lê Dân nhưng đã thành công rực rỡ.
Sau đây là đôi lời tóm tắt phim Hồi Chuông Thiên Mụ:
Sau Hồi Chuông Thiên Mụ, tên tuổi tài tử Lê Quỳnh lên đỉnh cao sáng chói, liên tục được mời xuất hiện trong hầu hết những cuốn phim có tầm vóc lớn và quan trọng khác của Miền Nam Việt Nam, hoặc do các hãng phim quốc tế thực hiện như Ðất Lành, Thiếu Phụ Nam Xương, Tổ Ðặc Công 13, Người Mỹ Trầm Lặng, Đêm Của Rồng,…
Đó là những cuốn phim đã khẳng định vị trí nam diễn viên số 1 của màn ảnh Sài Gòn thập niên 1960, bên cạnh những tên tuổi mới như Anh Tứ, La Thoại Tân, Nguyễn Đình Dần,…
Dù là một quân nhân, nhưng Lê Quỳnh tham gia trong rất nhiều phim khác nữa như Mưa Rừng, Đôi Mắt Người Xưa, Ngàn Năm Mây Bay, Bụi Phấn Hồng, Chờ Sáng, Tổ Đặc Công 13, 11h 30, Mùa Thu Cuối Cùng,… xuất hiện bên cạnh những bạn diễn nữ tài sắc như Khánh Ngọc, Kiều Chinh, Kim Cương, Thanh Nga, Bích Sơn, Mộng Tuyền,… đưa sự nghiệp diễn xuất của Lê Quỳnh thăng hoa với những giải thưởng điện ảnh trong nước, đồng thời tạo được sự chú ý nhiều hơn khi được các nhà làm phim Pháp, Đài Loan, Thái Lan chú ý.
Năm 1966, Lê Quỳnh đại diện Việt Nam tham dự Đại hội điện ảnh Á Châu tại Seoul (Hàn Quốc) và đã đoạt được hai giải thưởng trong Đại hội này. Năm 1967, Lê Quỳnh cũng tham dự Đại hội điện ảnh quốc tế tại Berlin (Đức), lần này ông được mời làm hội viên danh dự của nghiệp đoàn diễn viên điện ảnh quốc tế.
Ngoài ra, Lê Quỳnh còn làm Giám đốc Trung Tâm Quốc Gia Điện Ảnh Việt Nam (số 11 Thi Sách – quận 1 – Sài Gòn) phụ trách mảng quay phim thời sự. Ở vai trò là quân nhân, ông đã thực hiện nhiều phi vụ ᴄhιến đấu và đã từng nhận được các huy chương Anh Dũng Bội Tinh, hoặc Phi Dũng Bội Tinh. Quân hàm cuối cùng của ông là Thiếu tá. Ngoài ra Lê Quỳnh cũng tham gia vào những hoạt động hành chánh dân sự và xã hội khác, đã từng ra ứng cử dân biểu quốc hội vào năm 1967.
Năm 1968, Lê Quỳnh tham gia phim Từ Sài Gòn Đến Điện Biên Phủ, là cuốn phim màu màn ảnh đại vĩ tuyến đầu tiên của Liên Ảnh Công Ty hợp tác với Đài Loan, Hongkong thực hiện, do đạo diễn Lê Mộng Hoàng làm đạo diễn chính, quy tụ ngoài số tài tử điện ảnh gạo cội: Kiều Chinh vai Kiều Loan, Lê Quỳnh vai Ngọc Minh, Thẩm Thúy Hằng vai Lệ Hằng, Đoàn Châu Mậu vai Lâm… Phía Đài Loan có nữ tài tử Lâm Cơ vai Cẩm Hà, nam tài tử Trần Dương vai Nhân. Phía Hồng Kông có các diễn viên như Dư Minh, Trịnh Hậu, Trần Ly Ly diễn.
Về kỹ thuật phim thời đó thì Từ Sài Gòn Đến Điện Biên Phủ có thể xem là phim có được những tiến bộ vượt bực, được được trình chiếu tại Đông Nam Á và gây được tiếng vang lớn.
Sau đây là một số hình ảnh của Lê Quỳnh trong phim Từ Sài Gòn Đến Điện Biên Phủ:
Đầu thập niên 1975, Lê Quỳnh tham gia phim Bẫy Ngầm của đạo diễn Lê Hoàng Hoa và được trao đoạt giải nam diễn viên hay nhất trong năm.
Tài tử Lê Quỳnh sang định cư tại Hoa Kỳ vào năm 1975 và ông đã tích cực tham gia vào các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, đóng phim… là một trong những cố vấn di trú đầu tiên của cơ quan thiện nguyện USCC tại Los Angeles. Ông qua đời vào ngày 5/1/2008.
nhacxua.vn biên soạn