Từ nhiều năm qua, xe máy hiệu Honda luôn là thương hiệu phổ biến nhất Việt Nam, quen thuộc đến nỗi một thời gian dài người ta gọi là “xe Honda” để nói đến tất các loại xe gắn máy.
Trong số các dòng xe gắn máy từng một thời lưu hành khắp miền Nam trước năm 1975, xe Honda 67 (dành cho nam giới), cùng với xe Honda Dame (dành cho nữ giới) là các dòng xe thông dụng nhất. Trong bài viết này, xin nói đôi nét về lịch sử thương hiệu xe Honda từ thập niên 1960, và những hình ảnh một thời của xe Honda trên khắp nẻo Sài Gòn hơn nừa thế kỷ trước.
Xe máy hiệu Honda xuất hiện ở Miền Nam lần đầu là khoảng từ thập niên 1960, khi người Mỹ mua sang Việt Nam để sử dụng, đặc biệt là từ năm 1965, thường được quân nhân Mỹ dùng để di chuyển giữa chỗ đậu phi cơ đến doanh trại. Lúc đó xe Honda chưa được chính thức nhập cảng để người Việt mua chính hãng, mà được người Mỹ mua sang Việt Nam làm việc rồi khi về nước thì để lại, sau đó lọt ra thị trường và người Việt mua được.
Cho đến năm 1965, loại xe Honda được chính thức nhập cảng để bán cho người tiêu thụ là xe Honda Dame vào năm 1965. Tên chính thức của loại xe này là Honda C50, nhưng người ta quen gọi là Honda Dame. Xuất phát của tên gọi này là từ chữ tiếng Pháp Dame – nghĩa là quý bà, bởi vì C50 là loại xe dành riêng cho nữ giới.
Xe Honda Dame C50 dòng sản xuất trước 1965 có chiếc đã có bộ đề bằng điện, không cần đạp, nhưng những chiếc C50 nhập cảnh hàng loạt sau này lại không có tính năng tiện lợi này, phải đạp máy nổ bằng chân.
Năm 1966, Honda còn có một dòng sản phẩm dành cho nữ giới, gọn nhẹ hơn là Honda P50, có cấu tạo đặc biệt với bộ máy nằm ở sát bánh sau, truyền động thẳng vào bánh chứ không qua dây xích. Cấu tạo này có ưu điểm là không bị mất lực khi truyền qua dây xích và giảm bớt số bộ phận, nhưng có khuyết điểm lớn là xe dễ bị mất thăng bằng vì đầu nhẹ, đuôi nặng, lại thêm khi đi xuống ổ gà vì không có phọt nhún nên sự va chạm có thể làm bể răng cưa ở vành bánh xe.
Sau năm 1969, Honda cải tiến dòng xe này để thành PC50, chuyển sang truyền động bằng xích.
Xe Honda Dame dành riêng cho phụ nữ đi nên dùng ambrayage tự động, khi sang số chân không cần phải bóp embrayage tay mà chỉ cần giảm ga. Các hiệu xe Suzuki Dame hay Yamaha Dame cũng tương tự. Còn các xe gắn máy Nhật dành cho nam giới thì giống kiểu những chiếc môtô phân khối lớn ở chỗ không có pédale mà có cần đạp cho nổ máy, hai bên có thanh ngang để chân, bên phải là phanh chân, bên trái là cần sang số, embrayage tay trái, phanh trước tay phải, bình xăng phía trước.
Các xe này còn giống môtô ở chỗ hai bên bình xăng có hai miếng cao su để đầu gối áp vào cho êm. Một điều đặc biệt là yên xe thấp vừa với chiều cao người Á châu để cho người sử dụng có thể leo lên xe, chống xe dễ dàng hơn. Ngoài ra thì tay ga cũng vặn nhẹ nhàng chứ không nặng như xe của “Tây”, máy đạp nhẹ nhàng và dễ nổ. Nói tóm lại, các nhà chế tạo Nhật cho ra đời các dòng xe gắn máy dễ xài, tiện nghi hơn, phù hợp với dân Á Châu hơn với xe Châu Âu.
Sau chiếc xe Honda Dame là sự xuất hiện của Honda dành cho nam giới là Honda SS50 đời 1966 (SS là chữ viết tắt của Super Sport), có màu đỏ hay đen, tay lái ngắn để người lái thu hẹp khoảng cách hai tay, giảm tiết diện cản gió. Xe không có đèn xi-nhan, hộp số có năm số và có thể đạt đến tốc độ tối đa đáng nể là 90km/giờ đối với một chiếc xe máy dung tích 50cc. Đó là một chiếc xe được vẽ kiểu với các đặc tính của xe đua. Tuy nhiên chiếc xe này không tiện dụng trong thành phố vì tay lái quá ngắn nên khó điều khiển.
Sang năm 1967, Honda sửa lại kiểu xe SS50 để tay lái rộng hơn, hộp số có năm số, sơn đen hoặc đỏ, có đèn xi-nhan, ống nhún trước có bọc cao su, tốc độ tối đa 80km/giờ, để trở thành xe Honda 67 huyền thoại về sau này. Kiểu xe đời 1967 đã đi vào lịch sử vì máy mạnh, chạy nhanh, được nhiều người ưa chuộng, và cùng với Honda Dame thì xe Honda 67 có lẽ là được sử dụng nhiều nhất tại miền Nam: Một loại dành cho nữ giới, một loại dành cho nam giới.
Về sau Honda còn có rất nhiều kiểu khác nữa, nhưng Honda 67 vẫn được nhiều người biết đến nhất, là niềm mơ ước của hầu hết con trai mới lớn của một thời. Vì máy mạnh nên chiếc Honda 67 được dùng để kéo xe lôi thay cho các hiệu xe Đức trước đây.
Tổng hợp