Bài hát Chuyện Tình Liêu Trai là một ca khúc đậm chất “liêu trai”, cả về nội dung lẫn giai điệu, là sáng tác của nhạc sĩ Vinh Sử với bút hiệu Hàn Ni. Đây là một bài hát rất đặc biệt, nhưng dường như đã bị thất truyền khi chỉ có một bản thu âm duy nhất của ca sĩ Bùi Thiện trước 75. Sau này không thấy có ca sĩ nào hát lại.
Nếu bạn là người yêu thích nhạc xưa, hãy theo dõi kênh YouTube này để nghe đọc các bài cảm nhận về âm nhạc (phân tích ý nghĩa, hoàn cảnh sáng tác, tiểu sử ca nhạc sĩ): LINK YOUTUBE < Click
Click để nghe Bùi Thiện hát Chuyện Tình Liêu Trai
Bài hát có câu chuyện như trong tiểu thuyết Liêu Trai Chí Dị:
Chuyện tình mang liêu trai mà sao thời nay vẫn có
Người từ nơi thiên thu về xin thiệp cưới chung tên
Huyền hoặc nên tôi xin viết lên câu ca ngọt mềm
Để ai đang yêu êm đềm làm điển hình mà tha thiết thêm.
Mời bạn nghe sau đây chuyện ma tình yêu đẹp nhất
Mẹ nàng trong cơn mơ gặp con đòi lễ vu quy
Mẹ chàng đang đêm đen bỗng dưng chiêm bao ngỡ ngàng
Thấy con trai yêu rõ ràng hiện về đòi xin cưới nàng.
Ngày cưới chú rể cô dâu vô hình
Đàn gái bên trai chung mâm linh đình
Mà chợt lòng thầm như xót xa.
Ngày cưới gái trai ra xem tưng bừng
Người chết se duyên liêu trai chưa từng
Kìa lễ vật trầu cau chúc mừng.
Chàng từ trong thiên thu hợp hôn nàng nơi cõi chết
Kể bạn nghe cho vui hầu quên cuộc sống bôn ba
Bằng lời ca mênh mang chúc cho cô dâu huy hoàng
Chú rể keo sơn bên nàng, chuyện vợ chồng nghìn năm đá vàng.
Trước năm 1975, có rất ít những ca khúc mang nội dung tương tự. Có thể kể đến Chuyện Tình Ngưởi Đẹp Đêm Trăng của nhạc sĩ Ngân Giang, Yêu Tinh Tình Nữ của nhạc sĩ Phạm Duy…
Riêng ca khúc Chuyện Tình Liêu Trai này, mỗi lần nghe lại giọng hát Bùi Thiện, ai cũng sẽ thấy rùng mình bởi một cảm giác rờn rợn, vừa buồn, vừa sợ, vừa cảm thương cho một cuộc tình bị đau đớn, vì không thể kết duyên ở cõi sống nên đôi uyên ương từ cõi chết đã hiện về báo mộng để xin gia đình làm hợp hôn cho họ:
Mẹ nàng trong cơn mơ gặp con đòi lễ vu quy
Mẹ chàng đang đêm đen bỗng dưng chiêm bao ngỡ ngàng
Thấy con trai yêu rõ ràng hiện về đòi xin cưới nàng.
và:
Người từ nơi thiên thu về xin thiệp cưới chung tên.
…
Chàng từ trong thiên thu hợp hôn nàng nơi cõi chết.
Bài hát không nói rõ vì sao mà đôi tình nhân này đều không còn ở dương gian, nhưng người ta cũng có thể đoán được dường như là họ đã tự quyên sinh để được ở cùng nhau mãi mãi vì mối duyên tình trắc trở không được chấp thuận. Tuy nhiên sau đó, chàng và nàng đã cùng báo mộng về cho gia đình tổ chức đám cưới ma. Có một điều trùng hợp là cả 2 bên gia đình đều được báo mộng như nhau, làm cho người ta có suy nghĩ là đôi tình nhân đã thực sự được ở bên nhau nơi thế giới khác, và muốn có được một đám cưới như bao người, cho dù đó là một “đám cưới ma”.
Ngày cưới chú rể cô dâu vô hình
Đàn gái bên trai chung mâm linh đình
Mà chợt lòng thầm như xót xa.
Ngày cưới gái trai ra xem tưng bừng
Người chết se duyên liêu trai chưa từng
Kìa lễ vật trầu cau chúc mừng.
Trong ngày cưới, không có cô dâu hay chú rễ. Một ngày hợp hôn không có tiếng cười rôm rả như thông thường, mà chỉ có những xót xa, thương cảm, cho dù hai bên nhà trai gái vẫn chung mâm linh đình, vẫn có những lễ vật trầu cau để se duyên cho người đã quá cố.
Nhạc sĩ Vinh Sử kể lại câu chuyện tình liêu trai đầy huyễn hoặc này mục đích là để nhắn gửi nhiều đôi uyên ương khác ở trên đời, với ý nghĩa rằng vợ chồng cưới được nhau và sống chung với nhau là một điều may ở trên cuộc đời này. Mong rằng những ai đã tròn được mộng lứa đôi thì hãy thêm tha thiết với nhau, keo sơn để cùng nghìn năm đá vàng, vì không phải là ai yêu nhau cũng may mắn được ở bên nhau trọn đời.
Đó là ý nghĩa nhân văn mà “ca khúc ma” này muốn nhắn gửi đến khán giả:
Huyền hoặc nên tôi xin viết lên câu ca ngọt mềm
Để ai đang yêu êm đềm làm điển hình mà tha thiết thêm.
…
Kể bạn nghe cho vui hầu quên cuộc sống bôn ba
Bằng lời ca mênh mang chúc cho cô dâu huy hoàng
Chú rể keo sơn bên nàng, chuyện vợ chồng nghìn năm đá vàng.
Câu chuyện về những “đám cưới ma” như trong bài hát đã có thực ở ngoài đời, đặc biệt là ở bên Trung Quốc rất thịnh, và việc tổ chức một đám cưới cho người âm cũng phải tiến hành như với người đang sống, không được phép bỏ qua bất kỳ một tiểu tiết nào.
Sách xưa còn ghi lại rằng vào năm Kiến An thứ 13, con trai Tào Tháo là Tào Xung không may mất sớm.
Tào Tháo đau khổ, day dứt vì chưa cưới được vợ cho con khi còn sống nên muốn tìm một tiểu thư gia đình quyền quý cũng không còn nữa để làm lễ cưới với Tào Xung.
Một thời gian sau, nghe nói nhà họ Chân có con gái yểu mệnh, Tào Tháo liền đến nói chuyện. Hai gia đình chọn ngày lành tháng tốt tổ chức “đám cưới ma” như thật, sau đó hợp táng cho “đôi vợ chồng mới cưới”.
Ca sĩ duy nhất hát ca khúc Chuyện Tình Liêu Trai cho đến nay là Bùi Thiện, vốn là một văn công được đào tạo ở miền Bắc thập niên 1960. Sau đó vì nhận thấy bầu không khí của văn nghệ ở phía bắc vĩ tuyến 17 rất bức bối và không được tự do hát theo sở thích của mình, ông đã trốn vào Nam sau một chuyến công tác, rồi trở thành giọng ca được yêu thích khi song ca cùng Sơn Ca và Thanh Tuyền.
Bài hát Chuyện Tình Liêu Trai được Bùi Thiện thu âm trong băng nhạc Kim Đằng 5 vào thập niên 1970 do chính nhạc sĩ Vinh Sử thực hiện. Loạt băng Kim Đằng này tuyển tập những ca khúc đại chúng, được gọi là “thời trang nhạc tuyển”, tức là những bài nhạc chỉ mang tính thời trang, theo cách hiểu của người đương thời là nghe để rồi quên chứ sẽ không tồn tại cùng năm tháng như các bài hát có giá trị khác.
Tuy nhiên đã gần 50 năm trôi qua, rất nhiều bài hát trong các băng Kim Đằng này vẫn sống trong ký ức của khán giả, trở thành những bài hát bất tử. Các băng nhạc Kim Đằng cùng được nhiều người hiện nay tìm nghe lại rất nhiều, nên cái tên gọi “thời trang nhạc tuyển” mà chính những người thực hiện băng nhạc này sử dụng đã không còn đúng nữa.
Mời các bạn nghe lại toàn bộ băng Kim Đằng 5 ở dưới đây:
Click để nghe
Đông Kha
Bản quyền bài viết của nhacxua.vn