Nhạc sĩ Đức Huy tên thật là Đặng Đức Huy, sinh ngày 10 tháng 6 năm 1947 tại thị xã Sơn Tây. Năm 4 tuổi, anh ra Hà Nội sống với ông bà ngoại ở phố Hàm Long. Mẹ anh là một tín đồ Công giáo thuần thành nên anh cũng theo đạo Công giáo, có tên thánh Josué. Tài năng âm nhạc của anh được người anh con cậu là Nguyễn Tuấn Khanh, (tức nhạc sĩ Nguyễn Vũ) phát hiện khi anh mới 15 tuổi.
Nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng đã viết về bước đầu đến với âm nhạc và những sáng tác đầu tay của Đức Huy như sau: “Nghe các ca khúc của Đức Huy, dù bạn còn trẻ hay đã luống tuổi, bạn sẽ vẫn cảm thấy trái tim mình như còn đọng lại một chút mặt trời tình yêu trong những âm thanh ngọt ngào, lãng mạn… Đức Huy là một trong số ít nhạc sĩ mà những ca khúc hoàn toàn viết cho tình yêu, cho tuổi trẻ Việt Nam. Và người ta sẽ không ngạc nhiên nếu biết rằng giới trẻ trong và ngoài nước rất yêu những ca khúc của anh”.
Click để nghe Khánh Hà hát Bay Đi Cánh Chim Biển trước 1975
Thuở còn đi học đệ ngũ (lớp 8) và lớp đệ tứ (lớp 9) ở trường Nguyễn Trãi, nhạc trẻ thế giới đã rung động trái tim tràn đầy âm thanh của Đức Huy. Anh đón nhận những âm hưởng mới một cách vội vã, không chọn lọc. Đó là những chuỗi âm thanh cuồng loạn của The Beatles, The Shadows, The Rolling Stones… Đức Huy lúc bấy giờ mới khoảng 15, 16 tuổi nhưng đã được một ban nhạc trẻ nhà nghề Les Vampires mời tham gia.
“Tôi may mắn được các bạn lớn tuổi hơn đưa tay giúp đỡ…” – Đó là năm 1963, một dấu mốc trong đời Đức Huy, và thế là Đức Huy bước vào nghề. Chơi nghề đàn vài năm rồi lại thích hát, hát chán rồi lại sáng tác “để có cái gì cho mình hát chứ!”
“Cơn Mưa Phùn” (1969) là sáng tác đầu tay của Đức Huy được thính giả trẻ đón nhận nồng nhiệt”. Sau “Cơn Mưa Phùn” là “Nếu Xa Nhau”, “Bay Đi Cánh Chim Biển” (1972)” và một loạt ca khúc như “Và Tôi Cũng Yêu Em”, “Đừng Xa Em Đêm Nay”, “Một Tình Yêu”, “Như Đã Dấu Yêu”, “Người Tình Trăm Năm”, “Và Con Tim Đã Vui Trở Lại”, “Sao Vẫn Còn Mưa Rơi”, “Tiếng Mưa Đêm”, “Lời Yêu Thương” (đặt lời Việt cho ca khúc “Jamaica farewell”)…
Nhạc sĩ Đức Huy có nói về cảm hứng của anh khi sáng tác những ca khúc trữ tình theo phong cách nhạc folk như sau: “Tôi tìm cảm hứng từ cuộc sống, qua những cuộc trò chuyện, những cuộc gặp mặt… Tôi quan niệm nhạc phải phản ánh được cuộc sống. Chính vì vậy, những ca khúc tôi sáng tác không dành riêng cho một số người mà cho tất cả mọi người. Bởi đó là sự trải nghiệm, nhưng dù gì thì những khổ đau trong bài hát của tôi đều có lối thoát và kết thúc đẹp. Nói văn hoa một chút thì là trong đám mây tuyệt vọng vẫn tìm thấy ánh nắng của hy vọng”.
Click để nghe Ý Lan hát Bay Đi Cánh Chim Biển
Tâm tình của Đức Huy khi viết ca khúc “Bay Đi Cánh Chim Biển” (1972) là tâm tình của một chàng trai bị hụt hẫng vì đánh mất một mối tình lớn như anh đã chia sẻ: “Một chàng tuổi trẻ mang đầy hoài bão được bay cao, bay xa như những cánh chim kia. Bỗng hụt hẫng ước mơ, lỡ cả mối tình mới chớm. Vậy là chiều chiều ra ngồi nhìn những cánh hải âu, gom hết tâm tư đan thành những cung điệu…”
Click để nghe Đức Huy hát Bay Đi Cánh Chim Biển trước 1975
Giấc mơ đã tan vỡ và chẳng còn mối ràng buộc nào níu giữ chân người yêu nên nàng đã xa lìa anh như hải âu đã tung cánh bay lượn trên những con sóng đang vỗ vào ghềnh đá dưới ánh mặt trời chói chang để bắt đầu chuyến du hành vô định về những phương trời xa. Đất trời rộng nhưng chẳng có nơi nào là chốn nương thân của cánh chim biển lang thang theo cánh gió cũng như giấc mơ lãng đãng của anh chẳng thuộc về một chốn nào trên cõi đời vô vọng này. Người yêu đã cất bước ra đi vào một buổi chiều gió lộng và quay lại nhìn anh một lần cuối. Tình yêu của anh giờ đây đã như một giấc mơ vuột khỏi tầm tay như cánh chim hải âu đã bay mãi về phương trời xa trong tiếng sóng vỗ muôn trùng.
BAY ĐI CÁNH CHIM BIỂN
Bay đi cánh chim biển hiền lành
Chẳng còn giấc mơ nào để giữ đôi chân em
Chẳng còn tiếng nói nào để trách cứ em
Khi mặt trời đậu trên đôi cánh vỗ
Theo tiếng hát của người thủy thủ
Lượn trên sóng vỗ về ghềnh đá chim bay qua
Lang thang cánh gió chiều buồn trắng men san hô
Đất trời rộng sao em không bến đỗ
Giấc mơ của tôi và cánh chim hải âu
Bay ra khỏi tầm tay và tiếng sóng
Em đã muốn ra đi nhiều lần
Trời lên tiếng kêu gọi và gió reo tên em
Trùng dương vỗ sóng về để đón bước em
Quay mặt lại nhìn nhau một lần cuối
Bay đi cánh chim biển hiền lành
Chẳng còn giấc mơ nào để giữ đôi chân em
Chẳng còn tiếng nói nào để trách cứ em
Khi mặt trời đậu trên đôi cánh vỗ
Giấc mơ của tôi và cánh chim hải âu
Bay ra khỏi tầm tay và tiếng sóng.
Tác giả: Huỳnh Duy Lộc
