Hiện nay, hầu hết đại đa số người Việt trong và ngoài nước, dù có nghe nhạc hải ngoại hay không, đều biết đến ông Nguyễn Ngọc Ngạn với vai trò là MC, một người dẫn chương trình đại nhạc hội. Dù là một MC, hay là người viết văn, là người đọc truyện ma, thì vai trò của Nguyễn Ngọc Ngạn vẫn là một người kể chuyện cho người Việt khắp nơi trên thế giới.
So với cả trong và ngoài nước, chưa từng có một MC nào thành công và nổi tiếng trong một thời gian dài như vậy. Đã gần 30 năm qua, kể từ năm 1992 khi ông hợp tác với Thúy Nga cho đến tận ngày nay. Trước đây, có một thời gian có nhiều người đã ý kiến rằng không thích ông Ngạn trên Paris By Night vì ông nói dông dài quá. Tuy nhiên nếu xem xét thấu đáo, sẽ nhận thấy đối tượng khán giả chính của Paris By Night là cộng đồng người Việt ở hải ngoại. Đối tượng này, cả nam phụ lão ấu, đều ít có dịp giao tiếp bằng tiếng mẹ đẻ mà phải làm ăn sinh sống bằng ngôn ngữ xứ người, nên khi mở băng/đĩa Paris By Night, họ thèm nghe được nói chuyện, nghe kể chuyện phiếm bằng tiếng Việt. Mà cái việc nói chuyện, kể chuyện đó thì làm sao có ai qua được ông Nguyễn Ngọc Ngạn. Là một nhà văn, lại chuyên về lĩnh vực văn hóa, xã hội, chính trị, ông có thể nói về bất kể chủ đề nào một cách duyên dáng. Thỉnh thoảng cũng có lúc Nguyễn Ngọc Ngạn và Kỳ Duyên nói luyên thuyên không liên quan gì tới bài hát, nhưng có hề gì, quan trọng là khán giả của Paris By Night có nhu cầu được nghe.
Sau này, ông Nguyễn Ngọc Ngạn đã giải thích lý do ông phải nói nhiều như vậy:
“…tôi làm cái nghề đứng nói chuyện mà không có kịch bản. Tôi cũng xin mở ngoặc một đạo diễn rất nổi tiếng của Mỹ lần đầu tiên làm việc cho Paris By Night mà ông thấy tôi đứng suốt 5 tiếng đồng hồ nói, mà không hề có kịch bản (script) ở trước mặt, không có thiết bị nhắc đọc (teleprompter) gì cả, mà cứ nói không, vì nói trên Paris By Night phức tạp ở chỗ phải nói cho đến lúc nào đạo diễn trên xe đạo diễn ra dấu là sân khấu đã xong rồi mới được ngưng.
Thì tôi cứ phải nói liên tục như vậy, khán giả không biết vì sao ông này ông cứ nói, thế nhưng sự thực ra ở trên sân khấu họ chưa có đèn bấm là sân khấu đã xong, thì tôi với cô Kỳ Duyên cứ phải nói, sau show đó, lần đầu tiên ông đạo diễn làm việc ở đó, ông chạy xuống bắt tay tôi và nói: ‘Tôi chưa từng thấy một người nào nói 5 tiếng đồng hồ mà không có teleprompter đặt trước mặt, mà ông vẫn nói và khán giả vẫn cười là làm sao…”
Có một thời gian Nguyễn Ngọc Ngạn gặp vấn đề về sức khỏe, phải tạm thời nghỉ ở 1 vài số Paris By Night. Ngay lập tức chương trình đại nhạc hội này đã kém thu hút hơn, nên MC Nguyễn Ngọc Ngạn phải trở lại vai trò của mình cho đến ngày nay.
Trong một liveshow ca nhạc ở hải ngoại diễn ra vào ngày 22/8/2021, MC Nguyễn Ngọc Ngạn chính thức nói rằng sẽ giải nghệ vào năm 2022. Dự kiến ông sẽ xuất hiện trong chương trình cuối cùng là Paris By Night số 134 sẽ diễn ra ở Thái Lan.
Tuy thành công trong vai trò MC như vậy, nhưng ông Nguyễn Ngọc Ngạn luôn khẳng định mình là một nhà văn, là cái nghề gắn bó với ông một cách tình cờ từ năm 1979. Trong talkshow Nhìn Lại Một Chặng Đường năm 2016, ông nói rằng một mai kia nếu sức khỏe không còn cho phép ông đứng dẫn chương trình nữa, thì ông sẽ trở lại nghề viết. Cách đây khoảng 3 năm, trung tâm Thúy Nga đã ra mắt một kênh YouTube chính thức đầu tiên của nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn, tải lên các tác phẩm văn học dạng audiobook của ông, như là một sự chuẩn bị trước cho “một mai kia” như lời ông đã nói.
Từ năm 1992 đến nay, vì ông Nguyễn Ngọc Ngạn đã quá thành công trong vai trò MC, nên công chúng, nhất là công chúng trẻ tuổi, không biết rằng ông đã có một số lượng tác phẩm văn học đồ sộ nhất nếu so với các tác giả khác ở hải ngoại. Ngoài ra, hầu hết các vở hài kịch nổi tiếng trên chương trình Paris By Night đều là của ông viết kịch bản.
Khởi đầu cầm bút viết tiểu thuyết từ năm 1979, in lần đầu năm 1986, đến nay nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn đã có 31 tác phẩm phát hành, ngoài ra còn 6 tác phẩm đã lên bản thảo chờ in. Nói đến “nhà văn” Nguyễn Ngọc Ngạn, hầu hết mọi người đều chỉ nghĩ đến truyện ma. Tuy nhiên ông chỉ chính thức chuyển qua viết truyện ma trong một dịp tình cờ năm 1999 sẽ nhắc đến ở phần sau của bài viết này. Khởi đầu, Nguyễn Ngọc Ngạn là nhà văn chuyên về viết truyện dài, truyện ngắn với chủ đề văn hóa, chính trị, phản ánh hiện thực cuộc sống.
Nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn nói rằng ông được ông trời trao cho một khả năng thiên bẩm, đó là sức sáng tạo phong phú khi sáng tác truyện, và ông viết rất dễ dàng. Chỉ cần suy nghĩ ra một cái sườn ban đầu, khi ngồi vào viết là chữ nghĩa tự tuôn ra ào ạt. Lối viết văn của ông là viết cho đại chúng, câu chữ dễ hiểu, cốt truyện đời thường, gần gũi với cuộc sống, vì ông quan niệm ít có người muốn đọc 1 cuốn sách có triết lý nặng nề. Vì vậy sách của Nguyễn Ngọc Ngạn bán rất chạy trong cộng đồng hải ngoại và thường được tái bản nhiều lần, từ cuốn đầu tiên là Những Người Đàn Bà Còn Ở Lại, đến Xóm Đạo, Nước Đục… Thậm chí có cả nhà xuất bản trong nước còn in lậu sách của Nguyễn Ngọc Ngạn để bán mà không hỏi ông, dĩ nhiên là cũng không trả tác quyền.
Nguyễn Ngọc Ngạn cho biết hiện nay ông còn tới 6 cuốn sách chưa có điều kiện phát hành, vì các nhà xuất bản sách tiếng Việt ở hải ngoại đã đóng cửa gần hết, rồi internet bùng nổ dẫn tới sự tàn lụi chung của sách in trên toàn thế giới. Thay vào đó là sách điện tử và audiobook.
Nói về audiobook, Nguyễn Ngọc Ngạn không phải là tác giả đầu tiên của Việt Nam chuyển sách in thành audiobook, nhưng ông lại là người thành công nhất kể từ khi bắt đầu làm audiobook năm 1994 dựa trên gợi ý của ca sĩ Duy Quang.
Giải thích cho sự thành công của audiobook, Nguyễn Ngọc Ngạn cho rằng đối tượng khán giả của audiobook nhiều hơn, đặc biệt là trong thời kỳ bận rộn của cuộc sống công nghiệp, người ta không còn nhiều thời gian để đọc sách in, thay vào đó là vừa lái xe đến cơ quan vừa nghe truyện. Audiobook cũng linh động hơn trong việc mô tả tình tiết câu chuyện, kết hợp với các hiệu ứng âm thanh sống động, làm truyện trở nên hấp dẫn hơn.
Giọng đọc trong các audiobook với giọng nam là chính Nguyễn Ngọc Ngạn, còn giọng nữ ở thời điểm ban đầu là Kỳ Duyên, sau đó là các ca sĩ Ái Vân, Thanh Lan… rồi sau cùng ông chỉ hợp tác với nghệ sĩ Hồng Đào cho đến nay. Hồng Đào là một kịch sĩ, lại có thể nói cả giọng Nam lẫn giọng Bắc nên việc rất thích hợp trong công việc này.
Đúng 20 năm trước, vào năm 1999, Nguyễn Ngọc Ngạn thử nghiệm thu âm audiobook truyện ma, với truyện đầu tiên là Đêm Trong Căn Nhà Hoang, ngay lập tức đã đạt được thành công vang dội, trở thành một thương hiệu nổi tiếng của ông. Không chỉ ở hải ngoại, mà ở trong nước, thế hệ 7x trở về sau có lẽ ai cũng ít nhất 1 lần đã len lén mở nghe truyện ma Nguyễn Ngọc Ngạn trong đêm.
Người viết vẫn còn nhớ những ngày tháng ở ký túc xá đại học hồi gần 20 năm trước, cả phòng chỉ có được một cái máy tính pentium 3 kèm loa vi tính nhỏ xíu của thằng giàu nhất trong bọn. Đêm nào phòng cũng tắt đèn tối om, cả đám trùm mền nghe Nguyễn Ngọc Ngạn thủ thỉ kể truyện ma, cùng với đủ thứ những âm thanh rùng rợn nhất của câu chuyện như tiếng thét, quạ kêu, chó sủa… Những kỷ niệm khó quên đó gắn liền với cả một thế hệ sinh viên, và có lẽ ở cả nhiều thành phần khác nữa.
Nhiều người thích nghe truyện ma, có lẽ đó là những người trẻ tò mò, muốn thử cảm giác mạnh, thách thức bản năng sợ sệt của mình. Nhiều người rất sợ ma, nhưng vẫn thích nghe truyện ma Nguyễn Ngọc Ngạn, càng sợ thì lại càng tò mò muốn nghe.
Nói về việc từ một nhà văn sáng tác truyện hiện thực xã hội chuyển sang viết truyện ma, Nguyễn Ngọc Ngạn kể lại một cơ duyên tình cờ, giống như các sự tình cờ khác của các mốc thời gian quan trọng trong đời ông. Mùa Noel năm 1999, Nguyễn Ngọc Ngạn cùng với các ca sĩ hải ngoại khác đi tour trình diễn ở Châu Âu qua nhiều nước. Thông thường show sẽ được diễn từ 19h tối đến 2h sáng rồi lên xe sang nước khác “chạy show”. Trong quá trình di chuyển trong đêm đó, tính mạng của toàn bộ các nghệ sĩ được giao trọn vẹn cho người tài xế lái xe. Vì vậy mỗi người phải thay nhau kể chuyện để tài xế có thể tỉnh ngủ. Cuối cùng ca sĩ Hương Lan kể một câu chuyện ma có thật mà cô chứng kiến khi đi diễn ở Bình Dương. Câu chuyện rùng rợn được mọi người tán thưởng nhiệt liệt. Nguyễn Ngọc Ngạn nghe xong, có suy nghĩ là ai cũng thích nghe truyện ma như vậy nên ông cũng muốn thử nghiệm, và rồi audiobook truyện ma đầu tiên: Đêm Trong Căn Nhà Hoang ra đời với thành công vang dội.
Với thời đại của internet ngày nay, chỉ với 1 smartphone, ai cũng có thể tìm nghe dễ dàng các audiobook truyện ma đó của nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn, vào bất kỳ lúc nào. Từ trước đến nay, các tác phẩm văn học của ông bị tải lậu rất nhiều lên YouTube, mà người trong “nghề” gọi là reup để kiếm tiền YouTube. Thậm chí nhiều kênh YouTube đã tự ý thay đổi tựa đề tên truyện. Sau một khoảng thời gian dài, cuối cùng Trung Tâm Thúy Nga cũng đã mở một kênh YouTube “chính chủ” để đăng tải các tác phẩm của Nguyễn Ngọc Ngạn.
Nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn nói về việc ra mắt kênh YouTube chính thức
Nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn có lần nói rằng nghề cầm bút ở hải ngoại chưa bao giờ có thể là một nghề chính. Vì vậy trong cùng một thời điểm, ông luôn phải làm một nghề khác nữa để kiếm tiền mưu sinh, và có thể nuôi được nghề văn như là một niềm đam mê, hoặc là một sự thao thức muốn được trải lòng qua trang giấy về những vấn đề xã hội.
Khi từ Việt Nam sang tới Canada năm 33 tuổi, ông Nguyễn Ngọc Ngạn làm nghề phụ bếp, một thời gian sau đó ông làm dự án ở trong Bộ Y Tế ở Vancouver, sau đó ông lại chuyển về một vùng quê, làm công việc chạy máy xay lúa rất nặng nhọc. Rồi sau đó, từ một người viết văn, Nguyễn Ngọc Ngạn chuyển thành một nghệ sĩ trên Paris By Night. Dù có được nhiều vinh quang trong vai trò MC, ông vẫn không ngừng viết văn, vì theo ông, nghề viết phải được thực hiện thường xuyên, nếu ngưng lâu thì khó có thể sáng tác lại.
Cho dù làm bất kỳ nghề nào, Nguyễn Ngọc Ngạn vẫn muốn rằng đến cuối cùng được là một người cầm viết kể chuyện, như trong một lần ông trả lời bài phỏng vấn: “Một mai khi giã từ sân khấu Paris By Night, nếu sức khỏe cho phép, tôi vẫn có thể tiếp tục viết văn hay viết kịch và thực hiện audiobook. Dù sao thì cái gốc căn bản của tôi vẫn là nhà văn”.
Hiện tại, khi đã giã từ Paris By Night, nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn có thể thong thả trở lại với nghề viết như đã định trước.
Bài: Đông Kha
Bản quyền bài viết của nhacxua.vn