Một nén hương lòng thành kính gửi đến một nhan sắc, tài năng vang danh một thời của sân khấu ca nhạc, kịch nghệ, cải lương và phim ảnh… khi nhắc đến nữ nghệ sỹ Túy Phượng…
Nữ nghệ sĩ Túy Phượng, ái nữ của cố nữ kịch sĩ Túy Hoa. Túy Phượng tên thật là Nguyễn Thị Kim Phụng, sinh năm 1939 tại Bạc Liêu, cùng tuổi với các nữ tài tử: Thẩm Thúy Hằng, Kiều Chinh, Kim Vui và nữ nghệ sĩ Bích Sơn.
Túy Phượng là con của Túy Hoa nhưng được Anh Lân hết lòng thương yêu và bồi đắp trên bước đường nghệ thuật trình diễn. Túy Phượng giống mẹ như đúc, nhưng nõn nà và bốc lửa hơn mẹ. Vóc mình cô nhỏ nhắn, cân đối, tay chân xinh xắn. Khuôn mặt cô kết hợp bởi những đường nét cong, mềm và thanh tú. Đó là một vẻ đẹp chanh cốm, mũm mĩm làm say lòng người. Cô đoạt giải Hoa Hậu Đông phương trong đó có Kiều Chinh tham dự.
Tuổi thơ của Túy Phượng thật là gian nan vất vả, phải cùng mẹ bôn ba khắp nơi. Năm 1945, hai mẹ con do tránh chiến tranh và bom đạn đã sang Campuchia sinh sống. Bà Túy Hoa đã theo nghề ca hát để nuôi con, hát trong ban nhạc Tony Murena ở vũ trường Rex tại Nam Vang. Trong một lần tình cờ khi gánh Mộng Vân sang diễn cải lương tại Nam Vang, nhớ quê hương và được bầu gánh mời ký hợp đồng, cô Túy Hoa đã bồng con theo gánh về nước.
Về lại Sài Gòn, Túy Phượng được mẹ cho theo học trường nhà trắng Tân Định rồi Chí Thanh học hiệu, Đông Tây học đường… Có gen ca nhạc trong người, Túy Phượng cũng đam mê nghiệp cầm ca như Mẹ. Năm 15 tuổi, cô chính thức gia nhập làng nghệ sĩ. Với sự dìu dắt của mẹ Túy Hoa và dượng Anh Lân lúc này là bầu gánh Dân Nam, Túy Phượng dần dần khẳng định vị trí của mình tại đoàn nhà.
Ở tuổi 14,15, Tuý Phượng đã được khán giả yêu thích qua những vai nhí nhảnh, hồn nhiên. Đến tuổi 16,17, khi nghề nghiệp đã định hình, diễn xuất có chiều sâu, cô thu hút người xem trong những vai thương cảm. Hồi đó, Tuý Phượng diễn với các nghệ sĩ Kim Cương, Thẩm Thuý Hằng, má Tuý Hoa, ba Anh Lân và các anh Vân Hùng, Ngọc Đức. Đáng nhớ nhất là những vai diễn nội tâm sấu sắc nhất trong vở “Trà Hoa Nữ”, “Người mẹ tội lỗi”, “ Đứa con chị bếp”, “ Ảo ảnh”, “ Yêu trong bóng tối”, “ Nhạc lòng năm cũ”, “ Áo người trinh nữ”…
Trong cuộc bình chọn diễn viên được yêu thích do báo Công Nhân của ông Trần Tấn Quốc tổ chức, Tuý Phượng và Vân Hùng đã được khán giả bầu chọn là “đôi diễn viên trẻ tài năng được yêu thích nhất”. Đây là vinh dự lớn trong nghề của Tuý Phượng vì nhà báo Trần Tấn Quốc, người chủ chương trình bình chọn này rất có uy tín trong báo chí và kịch trường. Ông Trần Tấn Quốc cũng là người sáng lập giải Thanh Tâm để chọn ra những huy chương vàng của sân khấu cải lương, mà mở đầu là nghệ sĩ Thanh Nga.
Sáng chói từ cuộc thi Hoa hậu Đông Phương của hãng phim Đông Phương vào năm 1957, lúc cô vừa tròn 17 tuổi. Biệt danh “Hoa hậu Đông Phương” gắn liền với cô từ đó. Có một chuyện vui là vì mọi chi phí, tiền thưởng do hãng xe Lambretta bảo trợ hết, nên chữ Lambretta được vẽ kèm trong tấm banner Thi Hoa Hậụ Kết quả ca sĩ Túy Phượng đoạt chức hoa hậu, và sau đó thiên hạ gọi Túy Phượng là “Hoa Hậu Lambretta”, ít ai gọi là “Hoa Hậu Đông Phương”.
Điện ảnh đã làm cho cô được chú ý ngay từ giai đoạn này. Trong năm 1958, Túy Phượng tham gia liên tục các phim như: vai Cúc trong “Tình quê ý nhạc” của hãng Mỹ Vân, Công chúa trong ‘Thạch Sanh Lý Thông” của Văn Thế Phim, Thị Lụa trong “Bích Câu Kỳ Ngộ” của hãng Alpha… Tuý Phượng đóng rất nhiều phim, trong đó có phim hợp tác với điện ảnh Philippines như “Ánh sáng đô thành”.
Túy Phượng được nghệ sĩ Bích Thuận nhận làm mẹ đỡ đầu. Cô lại được nữ ca sĩ Mộc Lan luyện giọng. Giọng hát của cô không có gì đặc biệt. Cô lại hát bằng cách phát âm người miền Nam như Túy Hoa, Ngọc Hà. Tuy nhiên đây là một giọng có kỹ thuật cao, ngân nga rất vững. Những bản slow như bản Sương Thu của nhạc sĩ Văn Phụng được cô diễn tả rất nghề, làm thỏa mãn khách sành điệu. Ở bản Mộng Đẹp Ngày Xanh của nhạc sĩ Hoàng Trọng, dù gặp chỗ lên cao vượt ngoài âm vực của giọng hát cô, vậy mà cô hát vẫn không gãy, vẫn ngọt ngào làm cho nhiều người thán phục. Cũng như giọng Mai Hương, Hồng Phúc, giọng Túy Phượng không thích hợp với sân khấu mà chỉ thích hợp trên làn sóng điện mà thôi. Nhưng khi cô xuất hiện trên sân khấu, chính thân hình nhỏ nhắn và bốc lửa, cùng khuôn mặt mũm mĩm của cô làm say khán thính giả nhiều hơn là giọng hát .
Năm 1959, Sài Gòn xuất hiện phòng trà Hòa Bình. Túy Phượng mặc chiếc robe bằng nhung đen xẻ đùi và hở ngực hở vai khá rộng. Cô mang găng tay bằng nhung đen dài đến khuỷu tay, đeo những món nữ trang lấp lánh và cài vương miện trên tóc. Cô hát bài “Mambo Italiano” bừng bừng phấn khởi, như rải cơn bão lửa khắp phòng trà Hoà Bình.
Về sau, khoảng 1961-63, Túy Phượng xoay qua hát nhạc Twist và trở thành “Nữ Hoàng Nhạc Twist”. Nhưng cô chỉ nổi tiếng trong một thời gian ngắn ở lĩnh vực mới này. Rất tiếc, Túy Phượng có biệt tài trình diễn nhạc hay, nhưng khán thính giả chỉ say mê cô qua sắc đẹp chói chang, qua những điệu hát nhún nhẩy mà không tìm được cái nội lực chân truyền cùng kỹ thuật thâm hậu trong giọng hát của cô. Cho nên cô phải dùng nhạc Twist để làm quỷ làm yêu, trổ nhiều quái chiêu để thu phục nhiêù khán giả .
Túy Phượng đóng kịch rất hay. Sau khi Kim Cương, Vân Hùng và Túy Hồng tách rời khỏi ban Dân Nam thì cô thay thế Kim Cương thủ những vai thương cảm nòng cốt của vở kịch.
Tùng Lâm, Túy Phượng và Tùng Giang hợp với nhau thành một ban hợp ca (nằm trong đoàn Dân Nam) lấy tên là “ban tam ca Muôn Phương”, ăn mặc theo kiểu Nam Mỹ và hát nhạc châu Mỹ La Tinh được dịch lời Việt. Nghệ sĩ Tùng Lâm chơi guitar, Tùng Giang chơi congo, còn Túy Phượng lắc tamburan.
Sau năm 1975, Túy Phượng vẫn tiếp tục con đường nghệ thuật trên sân khấu kịch “Tân Dân Nam”, Túy Phượng còn là ca sĩ, một thời nổi tiếng “Nữ hoàng Twist”, nên thời điểm sau biến cố 1975, giọng ca của chị nổi bật trong các đoàn “Ca múa nhạc Hậu Giang”, “Tiếng Ca Minh Hải” lưu diễn khắp miền đất nước. Túy Phượng cũng là 1 giọng ca trình diễn ở sân khấu nhà hát Hòa Bình sớm nhất, cùng với Cẩm Vân, Thu Cúc, Bảo Yến, Nhã Phương, Thanh Hoa, Hồng Hạnh.
Nụ cười của Túy Phượng vẫn tròn đầy, từ năm 1995, sau những ngày đau buồn chịu tang mẹ là nghệ sĩ Túy Hoa, người ta không thấy Túy Phượng lưu diễn nữa. Cô vẫn hoạt động nhưng là nhận những vở diễn trong các vở kịch video. Trong lĩnh vực hài, Túy Phượng thừa hưởng cái “gen” của mẹ, nên cũng rất duyên dáng đem đến khán giả những trận cười thoải mái. Túy Phượng từng được yêu thích qua băng hài “Đắc Kỷ ho gà”, “Hai Nhái khoái vợ bé”, “Con Tấm – Con Cám” gợi nhớ một thời chị diễn hài kịch cùng mẹ là Tuý Hoa và những “Cây Cười” Thanh Việt, Phi Thoàn, Tùng Lâm, Thanh Hoài, Hoàng Mai, Khả Năng, Bé “Bự” trên nhiều sân khấu.
Túy Phượng qua đời tại Sài Gòn, ngày 13-11-2001. Đám tang của nữ nghệ sĩ Túy Phượng được chồng đứng ra lo chu tất và hỏa thiêu ở Bình Hưng Hòa .
Theo Lê Quang Thanh Tâm (Màn Ảnh Sân Khấu)