Nhắc đến nhạc sĩ Trúc Phương, ai cũng nhớ đến giọng hát Thanh Thúy, và ngược lại. Từ cuối thập niên 1950 Thanh Thuý đã là một trong những ca sĩ nổi tiếng nhất Sài Gòn, nhưng sang đến đầu thập niên 1960 thì những tuyệt phẩm của nhạc sĩ Trúc Phương đã nâng cao thêm tên tuổi của tiếng hát liêu trai Thanh Thúy, trở thành sự kết hợp có thể xem là thành công nhất của thể loại nhạc vàng từ trước đến nay.
Click để nghe Thanh Thúy hát hát nhạc Trúc Phương, thu âm trước 1975
Trong một bài tưởng niệm nhạc sĩ Trúc Phương, ca sĩ Thanh Thúy viết:
“Anh và tôi không hẹn, nhưng đã gặp nhau trên con đường sống cho kiếp tằm. Anh trút tâm sự qua cung đàn, còn tôi qua tiếng hát. Trong khoảng thập niên 60, tên tuổi anh và tôi như đã gắn liền với nhau: nhạc Trúc Phương, tiếng hát Thanh Thúy.
Như một định mệnh, tôi vào đời ca hát đúng vào thời điểm anh say mê sáng tác, và tình cờ trở thành vị sứ giả đem tâm sự anh đến mọi người, những người không nhiều thì ít cùng mang một tâm sự với anh. Tâm sự về tuổi thơ mộng, về tình yêu dịu dàng của đôi lứa (dù trong bối cảnh đau thương của đất nước), về chuyện tình dở dang, về cuộc đời…”
Sau đây, mời bạn nghe lại những bản thu âm tuyệt vời nhất được thực hiện trước năm 1975, tiếng hát Thanh Thuý với dòng nhạc Trúc Phương:
Tàu Đêm Năm Cũ
Bài nhạc vàng giai điệu bolero kinh điển nổi tiếng nhất của nhạc sĩ Trúc Phương chính là Tàu Đêm Năm Cũ, được ông viết vào đầu thập niên 1960 để tặng cho những người lính/sĩ quan phải đi xa nhà vì chính sách hoán đổi công tác của chính quyền thời bấy giờ: Công chức ở miền nam ra miền Trung công tác, và ngược lại.
Bài hát Tàu Đêm Năm Cũ có lẽ cũng là khởi đầu cho hàng loạt ca khúc nhạc vàng nổi tiếng viết về “sân ga và những chuyến tàu” thời gian sau đó, như là Chuyến Tàu Hoàng Hôn, Buồn Ga Nhỏ, Ga Chiều, Chiều Sân Ga, Người Tình Không Đến…
Nửa Đêm Ngoài Phố
Đây là ca khúc đã gắn liền với ca sĩ Thanh Thúy, viết tặng cho Thanh Thúy, và dường chỉ duy nhất dành cho tiếng hát của Thanh Thúy mà thôi.
Thanh Thúy đã hát Nửa Đêm Ngoài Phố với âm điệu như là lời thủ thỉ, tâm tình, an ủi những linh hồn đơn độc đã từng có cảm giác một mình lang thang ngoài phố vắng giữa đêm, chỉ để tìm kiếm một bóng hình không hẹn trước…
Click để nghe Nửa Đêm Ngoài Phố
Chiều Cuối Tuần
Chiều cuối tuần của hẹn hò, của những rộn ràng bước chân tình nhân trên khắp nẻo đường kinh đô. Hãy nghe Thanh Thuý kể chuyện tâm tình về một cuộc tình nhẹ nhàng, đẹp đẽ nhưng cũng mang thật nhiều âu lo của người chinh nhân cùng người yêu bé nhỏ.
Đò Chiều
Bài hát được sáng tác năm 1959, có thể là ca khúc mang giai điệu bolero đầu tiên của nhạc sĩ Trúc Phương. Nội dung bài hát nói về mối tình chung thuỷ của một cô gái chèo đò ở vùng miệt thứ. Có lần cô chở một toán quân sang sông và đã phải lòng một chàng chinh nhân với dáng vẻ phong sương:
Chợt thấy lòng lưu luyến
Và tâm hồn xao xuyến
Trông anh trai phong sương
Em thấy mà thương…
Cuộc tình sau đó được tròn đôi với kết thúc có hậu:
Tình của người thôn nữ
Vừa trao người viễn xứ
Trên sông xưa mênh mông
Đôi bóng đẹp đôi.
Có thể thấy các ca khúc đầu tiên trong sự nghiệp của nhạc sĩ Trúc Phương thật rộn ràng đẹp đẽ và chưa vương chút sầu nào như sau này.
Hai Lối Mộng
Bài hát viết về một cuộc tình đã chia xa, khi hai người bước đi về hai lối mộng, hai hướng đi, nhưng vẫn còn quyến luyến với niềm ưu tư khắc khoải chưa biết bao giờ mới nguôi.
Hình Bóng Cũ
Có lẽ Hình Bóng Cũ là ca khúc nối tiếp nội dung của ca khúc Hai Lối Mộng, khi hai người đã chia tay để đi theo 2 hướng đời rồi nhưng hình bóng cũ vẫn còn lưu luyến mãi ở trong lòng.
Trong bài Hình Bóng Cũ, người cũng gọi nhau bằng hai chữ “bạn đời” trìu mến giống như đã từng gọi trong bài Hai Lối Mộng.
Ai Cho Tôi Tình Yêu
Những lời hát thành thật để cầu xin tình yêu, xin người đừng hoài hờ hững để lòng ai còn mãi nức nở và nghẹn ngào trong những đêm trường không tròn giấc, thao thức vì một tình yêu mãi chỉ là cơn mộng mị.
Click để nghe Ai Cho Tôi Tình Yêu
Bóng Nhỏ Đường Chiều
Bài hát kể về một đôi tình nhân gặp nhau trong buổi chiều hẹn hò sau nhiều ngày xa cách. Bàn tay mềm 5 ngón thon nhỏ của người thiếu nữ đan vào tay rắn của người chinh nhân. hình như nàng đang e ấp giấu những thẹn thùng giữa phố đông, trong niềm hạnh phúc đang dâng tràn:
Tôi đến nơi hẹn hò đường chiều nghiêng nghiêng nắng đổ
Bàn tay thon ngón nhỏ đan tay rắn sông hồ
Ta nhẹ dìu nhau như tiếng thở.
Thương này thương cho bỏ lúc đợi chờ.
Click để nghe Bóng Nhỏ Đường Chiều
Buồn Trong Kỷ Niệm
Trúc Phương được mang danh là “ông hoàng bolero”, nhưng ca khúc Buồn Trong Kỷ Niệm của ông có thể xem là một trong những bài hát giai điệu slow hay nhất trong dòng nhạc vàng trước 1975.
Có lần nhạc sĩ đã nói về ca khúc này như sau:
“Bài “Buồn Trong Kỷ Niệm” được tôi sáng tác trong lúc vô cùng hạnh phúc, bởi lúc đó mới lấy vợ có đứa con đầu tiên, lúc đó đứa con gái mới có 2 tháng mấy, 3 tháng. Tôi đang ngụp lặn trong hạnh phúc. Còn việc tôi viết bài đó thì không hiểu vì sao tôi viết.
Tôi nghĩ là sau này, cái bài đó tiên tri cho mối tình của tôi. Tức là nó báo cho tôi rằng sẽ có một cái ngày mà tôi nhìn về kỷ niệm, về cái nỗi buồn kia. Thật ra thì lúc đó tôi rất hạnh phúc. Tôi cảm ơn các tác phẩm, đã cho tôi những ngày biết trước cuộc đời tôi như thế, mà phần lớn tác phẩm đều có như thế, ngoài “Buồn Trong Kỷ Niệm” ra, còn một số tác phẩm khác”
Click để nghe Buồn Trong Kỷ Niệm
Hai Chuyến Tàu Đêm
Ca khúc này được nhạc sĩ Trúc Phương viết tặng cho người tình ở Phan Thiết. Lúc đó phương tiện di chuyển tiện lợi nhất từ Saigon đến Phan Thiết để ông đến thăm tình nhân chính là những chuyến tàu. Ở bài hát này, người ta bắt gặp những lời hát buồn nhưng tuyệt đẹp:
Môi em đang xuân nhưng mắt buồn ngấn lệ trần
Chuyện đời sầu đắng vấn vương đôi má dịu hiền
Click để nghe Hai Chuyến Tàu Đêm
Chuyện Ngày Xưa
Bài hát này có cùng giai điệu với 1 bài hát nổi tiếng khác của nhạc sĩ Trúc Phương là Trên 4 Vùng Chiến Thuật, nhưng Chuyện Ngày Xưa đơn thuần là một bài hát tình cảm nhẹ nhàng có nhiều tiếc nuối.
Hãy nghe các nhạc sĩ trước 1975 nhận xét về ca khúc Chuyện Ngày Xưa vào thập niên 1960 như sau:
– Nhạc sĩ Nguyễn Hữu Thiết: Chuyện Ngày Xưa là một tâm tình được đúc kết và thể hiện qua nét nhạc đượm nhiều dân tộc tính. Tôi vẫn hài lòng với tác giả từ trước đến giờ qua các nhạc phẩm mà anh đã viết.
– Nhạc sĩ Lê Hoàng Long: Khi nghe nhạc phẩm Chuyện Ngày Xưa của Trúc Phương, tôi tưởng như mình lạc vào một dòng suối trong một đêm trăng. Bài nhạc đã hết, nhưng những âm thanh còn cô đọng lại khiến cho người nghe có cảm tưởng như mình còn thiếu một cái gì luyến tiếc.
– Nhạc sĩ Hoàng Nguyên: Tôi thích tác giả đã để tâm tư mình xuôi chảy một cách nhẹ nhàng chân thật khi đặt bút viết những lời sau đây trong điệp khúc của Chuyện Ngày Xưa:
Thôi em nhé xin trả về niềm cô đơn trước
cho anh bước xuôi ngược
khi hai chúng mình vòng tay trót buông xuôi,
dù gặp nhau, cúi mặt bước mà thôi!
Chuyện Chúng Mình
Bài hát kể về một cuộc từ ly đẫm sầu của hai người trong đêm cuối cùng trước khi “mai anh đi rồi” làm kiếp chinh nhân, để lại một người ở lại trong thương nhớ đầy vơi.
Ngôi xưng của bài hát này là “tôi” và “anh”, nên có người nói rằng có thể đây là cuộc đưa tiễn của 2 người trai thế hệ. Một người là lính ngày mai sẽ tòng quân và in dấu chân trên khắp các vùng chiến địa, một người là nhạc sĩ với “giọng ca nhịp đàn mong gửi tám hướng tâm tư”. Và câu hát “vui đi cho trót đêm nay” chính là hình ảnh 2 người bạn đang cạn ly tâm sự cho đến tàn đêm khuya.
Tuy nhiên ở đoạn đầu có câu hát “Tình mình từ thuở tuổi đôi mươi mà ta chưa biết nên để lỡ duyên đời” thiên về mô tả mối tình của đôi trai gái nhiều hơn.
Click để nghe Chuyện Chúng Mình
Mưa Nửa Đêm
Trong số những ca khúc nổi tiếng nhất của nhạc sĩ Trúc Phương, có nhiều bài hát có bối cảnh đêm khuya, như là Nửa Đêm Ngoài Phố, Hai Chuyến Tàu Đêm, Đêm Tâm Sự, Chuyện Chúng Mình, và Mưa Nửa Đêm.
Tất cả những bài hát này đều buồn, có lẽ vì khung cảnh đêm khuya dễ làm lòng người mang nhiều cảm giác cô đơn và lẻ loi nhất.
Nhân vật trong ca khúc Mưa Nửa Đêm phải đối diện với sự cô độc đó vào một đêm mưa rũ rượi sau khi tiễn “một người vừa ra đi đêm nay”. Cách xưng hô trong bài hát này cũng là “anh” và “tôi”, và đặc biệt hình ảnh “anh gối tay tôi để ôn chuyện xưa cũ” gợi hình dáng 2 người bạn thân hơn là đôi nam nữ, giống như trong ca khúc Chuyện Chúng Mình.
Đêm Tâm Sự
Thêm một bài hát có danh xưng thường được hát là “tôi” và “anh”. Nhiều người cho rằng “tôi” trong bài hát cũng là một người con trai giống như 2 bài đã kể ở trên, vì làm gì có cô gái nào táo bạo đến nỗi mời mọc người yêu ở lại qua đêm một cách thẳng thừng như vậy:
Nhà tôi đơn côi mời anh ở lại
Kể chuyện tha hương chưa lần phai nhớ thương.
Sau đó, họ còn gọi nhau là “bạn” trong câu hát:
Này bạn đêm nay hỡi nếu mai đi rồi
nhớ mang theo nụ cười
Tuy nhiên, nếu nghe kỹ bài hát, có thể thấy nhân vật “tôi” trong bài hát có rất nhiều tâm sự với nỗi lòng của một người thiếu nữ:
Nhiều khi ưu tư tựa song cửa nhỏ
Nhìn ngoài mưa tuôn nghe sao lạnh vào hồn.
Bài: Đông Kha
Bản quyền bài viết của nhacxua.vn