Cùng với hoa sim, hoa phượng, hoa pensee… thì hoa mimosa cũng là loài hoa thường xuất hiện trong thơ và nhạc. Loài hoa màu vàng có vẻ đẹp mong manh này thường được thấy ở Đà Lạt, nên khi nhắc đến loài hoa này, ai cũng sẽ nghĩ đến miền đất lạnh cao nguyên Đà Lạt.
Trong nhiều bài hát có nhắc đến hoa mimosa, nổi tiếng nhất có lẽ là bài Mimosa của cố nhạc sĩ Trường Hải:
Năm xưa chốn này người quen biết nhau
Tặng hoa ngát hương ghi phút ban đầu…
Còn ở trong thơ, có thể nói rằng không có thi sĩ nào nhắc đến loài hoa vàng này nhiều bằng thi sĩ Nhất Tuấn. Không thể đếm hết số lượng bài thơ của ông có nhắc đến loài hoa này, nhưng chỉ tính riêng các bài thơ phổ nhạc thì đã có gần chục bài hát.
Thi sĩ Nhất Tuấn có 2 giai đoạn gắn bó với Đà Lạt. Đầu tiên là năm 1955, ngay sau khi di cư vào Nam ông đã theo học khóa 7 trường Võ bị Quốc gia Đà Lạt. Sau khi ra trường và công tác qua nhiều vị trí khác nhau, đến năm 1970 thì ông được cử theo học lớp chỉ huy tham mưu cao cấp tại Đại học Quân sự Đà Lạt. Trong tập thơ Truyện Chúng Mình nổi tiếng của Nhất Tuấn, có rất nhiều bài thơ của ông lấy bối cảnh Đà Lạt, nhắc đến Đà Lạt sương khói có đồi sim, đồi thông, hồ Than Thở, và dĩ nhiên là không thể thiếu hoa Mimosa.
Đà Lạt thơ mộng của một trời thương nhớ, rất thích hợp để được chọn làm bối cảnh cho những chuyện tình, và có lẽ là thời đó, bất kỳ chàng khóa sinh trường võ bị nào cũng có cho mình một hoặc nhiều mối tình. Thi sĩ Nhất Tuấn cũng vậy, và vì đó là mối tình dang dở, nên ông luôn nhớ về Đà Lạt với nhiều luyến tiếc về một quãng thời gian tươi đẹp:
“Nhớ tám năm về trước
Khi còn là sinh viên
Học trong trường Võ bị
Nơi núi rừng cao nguyên
Dạo ấy em mười tám
Xinh đẹp hơn tiên nga
Tóc mây bồng vương trán
Môi cười tươi như hoa
Còn nhớ không ngày xưa
Đà Lạt buồn trăng mờ
Gió vàng trên nước biếc
Chim chiều bay bơ vơ”
Trong bài thơ Mimosa Thôi Nở (đã được nhạc sĩ Đan Thọ phổ nhạc), nhà thơ cũng nhắc về mối tình mong manh như loài hoa mimosa đó:
Mới bốn mùa thu qua
Mimosa vẫn nở
Sao mối tình đôi ta
Ai làm cho dang dở…
Hoa mimosa có nét đẹp mỏng manh như sương, như khói, đẹp nhưng dễ biến tan, giống như là cuộc tình:
Ai thoạt gặp đã vội vàng lẩn tránh
Trong mưa bay anh thờ thẫn ra về
Mimosa tràn ngập lối anh đi
Hoa hay chính mình đang tan nát…
Mối tình Đà Lạt đó của Nhất Tuấn rất có thể chớm nở trong một mùa Giáng Sinh nào đó, nên trong thơ ông, bên cạnh nhắc đến hoa mimosa thì còn tràn ngập không khí Noel. Ngoài ra, loài hoa mimosa cũng thường nở vào mùa thu và rộ lên sắc vàng vào mùa đông lạnh:
Lại một Noël nữa
Mấy mùa Giáng Sinh rồi
Anh ở đồn biên giới
Thương về một khung trời.
Chắc Đà Lạt vui lắm
Mimosa nở vàng
Anh đào khoe sắc thắm
Hương ngào ngạt không gian.
Đó là lời bài thơ Niềm Tin, đã được nhạc sĩ Anh Linh phổ thành ca khúc cùng tên, được nhiều danh ca trình bày trước 1975: Duy Trác, Khánh Ly, Thanh Lan, và Duy Khánh.
Click để nghe Duy Trác hát Niềm Tin trước 1975
Một bài thơ khác cũng có nhắc đến mimosa mùa Noel, đó là bài Mimosa Thôi Nở đã được nhạc sĩ Đan Thọ phổ nhạc, như đã nhắc đến:
Noel xưa anh nhớ:
Khi hãy còn yêu nhau
Nhà thờ nơi cuối phố
Thấp thoáng sau ngàn dâu
Anh chờ em đi lễ
Chung dâng lời nguyện cầu…
Click để nghe Duy Quang hát Mimosa Thôi Nở
Một bài thơ viết về Mimosa khác của Nhất Tuấn mang tên Truyện Cành Hoa Mimosa, đã được nhạc sĩ Hồng Vân phổ thành bài hát mang tên Chuyện Cành Hoa Mimosa. Nguyên tác bài thơ như sau:
Bỗng dưng nhận được cành hoa
Của người ở tận phương xa gửi về
Dẫu tên người ấy không đề
Sao mình vẫn nhớ hẹn thề ngày xưa
Ngày xưa hai đứa còn thơ
Chiều chiều đi học đứng chờ ngõ sau
Thẹn thùng trong lúc gặp nhau
Em nghiêng vành nón cúi đầu chào anh
Mimosa nở vàng cành
Thông reo, gió đuổi mây xanh cuối trời
Chúng mình bối rối nghẹn lời
Tóc em gió thổi, rối bời như mây
Quyến theo tà áo em bay
Nắng tà nhuộm má ai hây hây hồng
Định sau này kết vợ chồng
Định sau này lễ tơ-hồng như ai
Cần gì ông mối, bà mai?
(Chỉ lo nhà gái!)
Nhà trai sợ gì
Thề xưa theo gió bay đi
(Không vì nhà gái, không vì nhà trai)
Không vì ông mối, bà mai
Một mình nghe gió thở dài đêm đêm
Một đi vĩnh biệt cao-nguyên
Mimosa trả cho miền núi non
Làm gì có chuyện sắt-son
Thì thôi đừng dại mỏi mòn mắt trông
Người vui hạnh phúc bên chồng
Mình về gác trọ, sống trong mộng hờ
Tám năm xây mộng sông hồ
Cố quên trong những vần thơ nghẹn-ngào
Bây giờ hoa cũ người trao
Lòng không muốn nhận mà sao thật buồn.
Có thể thấy thơ của thi sĩ Nhất Tuấn không phải là lời thơ chải chuốt bóng bẩy, mà rất dung dị và bình dân, nên khi được phổ nhạc thì ca từ cũng dễ nhận được sự đồng cảm của công chúng.
Click để nghe Julie Quang hát Chuyện Cành Hoa Mimosa trước 1975
Xuất xứ loài hoa mimosa
Những du khách đến Đà Lạt vào khoảng thời thời cuối năm sẽ dễ dàng bị ấn tượng bởi màu vàng rực của cánh hoa tròn mỏng của loài hoa mimosa. Sau năm 1975, có một ca khúc của nhạc sĩ Từ Kiết Tường về loài hoa này cũng được nhiều người yêu thích:
Mimosa từ đâu em tới?
Mimosa vì sao em tới đất này?
Đà Lạt đồi nút chập chùng
Đà Lạt trời mây nước mênh mông…
Vậy hoa mimosa từ đâu mà đến xứ Đà Lạt?
Mimosa là loài cây thân gỗ, có thể có tán rộng đến 10m đối với cây trên 10 năm. Cành cây Mimosa có chi chít những nhánh nhỏ, lá kép hình oval, mặt dưới lá có màu trắng bạc như được phủ một lớp phấn trắng. Hoa Mimosa màu vàng có nhiều cánh nhỏ li ti giống như hoa mắc cỡ hoặc hoa bồ công anh, nở thành chùm trên một cành, tạo thành sắc vàng quyến rũ nao lòng người. Mimosa không có sắc đẹp rực rỡ như nhiều loài hoa khác, nhưng có hương thơm nhẹ nhàng, lưu luyến, để lại ấn tượng khó quên đối với du khách Đà Lạt.
Mùa hoa Mimosa nở là vào mùa thu hoặc đầu đông, khi những cơn mưa vùng cao nguyên đã dần ngớt. Hoa có thể nở hết trong mùa đông và tàn khi xuân đến. Khi đó sắc vàng của Mimosa mùa đông sẽ nhường lại cho sắc hồng của mai anh đào mùa xuân. Vì vậy trong bài hát Mimosa, nhạc sĩ Trường Hải đã viết:
Tình yêu đắm say nào có ai ngờ
Mộng vỡ khi xuân vừa sang
…
Xuân đi để nhớ cho ai một trời, một trời vấn vương,
Mà cánh hoa tàn làm vỡ tan bao mộng đời…
Ở Đà Lạt, hoa Mimosa có nhiều nhất ở Thung Lũng Tình Yêu, đặc biệt ở đèo Mimosa. Đây là đoạn đèo dài 10km mang tên loài hoa này, chạy song song với đèo Prenn có cảnh đẹp thơ mộng. Vào những ngày cuối đông, đi trên đoạn đèo này và bắt gặp sắc vàng nở rộ trên từng nhánh cây ven đường, cùng mùi hương phảng phất dịu dàng, đó là cảm giác rất khó tả đối với những du khách yêu sự thơ mộng của xứ sở Đà Lạt.
Hoa Mimosa có nguồn gốc từ nước Úc, gắn liền với câu chuyện tình yêu nồng nàn của đôi tình nhân ở đất nước này. Đó là một câu chuyện tình buồn dang dở, đôi tình nhân trẻ không thể sống bên nhau được nên hẹn gặp nhau ở một kiếp khác. Tại nơi họ nằm xuống trên một vùng núi cao, có loài hoa lấp lánh bung nở, khoe sắc vàng, tỏa hương thơm mát – đó chính là Mimosa – loài hoa tượng trưng cho tình yêu thầm kín và sự khiêm nhường.
nhacxua.vn biên soạn