Anh Khoa là một trong những nam ca sĩ được yêu thích nhất của làng nhạc miền Nam trước 1975. Ông sở hữu giọng hát truyền cảm và nhẹ nhàng gây được ấn tượng mạnh mẽ với khán giả yêu nhạc trữ tình suốt hơn 50 năm qua.
Click để nghe nhạc Anh Khoa thu âm trước 1975
Ca sĩ Anh Khoa tên thật là Trần Công Khai, sinh năm 1948 tại Phan Thiết trong gia đình có đến 12 người con. Thời trung học, ông được theo học tại ngôi trường nổi tiếng của Phan Thiết là Phan Bội Châu, cũng là trường mà ca nhạc sĩ Nhật Trường – Trần Thiện Thanh đã theo học trước đó.
Năng khiếu về ca hát của Anh Khoa đã thể hiện từ khi còn ngồi ghế nhà trường khi vào năm 1960, ông đại diện địa phương được cử vào Sài Gòn tham gia giải Văn Nghệ Ấp Chiến Lược Toàn Quốc tại rạp Quốc Thanh và đạt giải nhất với ca khúc Biệt Kinh Kỳ, được nhận bằng khen của tổng thống cùng số tiền thưởng 5000 đồng, một số tiền rất lớn khi đó. Năm đó Anh Khoa mới được 12 tuổi, và ông đã dùng tiền này để mua sách về tự học nhạc, là tiền đề để có thể theo đuổi con đường âm nhạc sau này.
Thấy Anh Khoa mê nhạc, dù điều kiện tài chính gia đình rất khó khăn nhưng mẹ của ông vẫn chiều ý và mua cho một cây guitar bass. Tuy nhiên cũng vì cây đàn quý giá này mà ông lơ là việc học vì suốt ngày chỉ ôm đàn theo bạn bè đi tập nhạc.
Ban nhạc đầu đời mà Anh Khoa tham gia là ban nhạc trẻ ở quê nhà lấy tên là The Sea Bees, nhưng không tồn tại được lâu. Thời bấy giờ ông mới theo học hết bậc trung học đệ nhất cấp (hết cấp 2 so với ngày nay). Vì gia đình trở nên túng quẫn nên Anh Khoa quyết định nghỉ học để một mình vào Sài Gòn tìm kiếm cơ hội ca hát, lập nghiệp. Kể từ đó, sự nghiệp ca hát của ca sĩ Anh Khoa phải trải qua nhiều khó khăn lận đận trong khoảng 5 năm trước khi đạt đến đỉnh cao của sự nghiệp.
Khi mới đặt chân đến Sài Gòn ở tuổi 17, Anh Khoa chưa phải là tay đàn hay là ca sĩ chuyên nghiệp, chỉ đi hát được 1 thời gian ngắn với ban nhạc Les Milans rồi lại quay về Phan Thiết vì ông tự cảm thấy không thể đi được đến đâu. Thời gian sau đó Anh Khoa lại “đi bụi” ra thành phố biển Nha Trang để tìm cơ hội.
Nhờ một người bạn giới thiệu, ông gia nhập được một ban nhạc trẻ chơi cho các club Mỹ. Mặc dù khả năng của Anh Khoa vẫn còn hạn chế, cả về giọng hát lẫn khả năng Anh ngữ, nhưng đó là thời điểm quân đội Mỹ bắt đầu vào Việt Nam (từ năm 1965), các thành phố ở lớn miền Nam (trong đó có Nha Trang) có sự hiện diện rất nhiều của quân nhân Mỹ, nhu cầu nghe nhạc Mỹ tại các club tăng cao và rất khan hiếm các ban hát nhạc nước ngoài, vì vậy mà giọng hát mang tính nghiệp dư của Anh Khoa cũng được chấp nhận để đi trình diễn.
Tại Nha Trang, Anh Khoa vừa đi hát mỗi đêm, vừa tiếp tục theo học bậc trung học đệ nhị cấp (cấp 3 hiện nay) tại trường Nguyễn Huệ, nhưng vì mê hát không chuyên tâm học hành nên ông bị rớt Tú Tài 2.
Được một thời gian, Anh Khoa ra đến Sông Mao (cách Phan Thiết 20km) để xin vào đàn hát cho những club Mỹ được một thời gian ngắn trước khi quyết định vào hẳn Sài Gòn để lập nghiệp, đó là năm 1968, khi ông vừa tròn 20 tuổi.
Tại đây Sài Gòn, Anh Khoa được nhận vào chơi guitar bass cho một ban nhạc trong club Mỹ, sau đó được giới thiệu sang chơi bass trong ban nhạc Jo Marcel ở vũ trường Tự Do.
Kể từ đó, Anh Khoa được tham gia vào môi trường ca hát chuyên nghiệp, bắt đầu được gặp gỡ với nhiều nghệ sĩ có tên tuổi của Sài Gòn để tiến xa hơn trong sự nghiệp. Với hình ảnh một người nghệ sĩ vừa đánh bass vừa có giọng ca truyền cảm, Anh Khoa đã gây được chú ý với khán giả tại vũ trường Tự Do danh tiếng thời đó. Đó cũng là thời gian ông chuyển sang hát nhạc Việt với sự khuyến khích của “bầu sô” là ca sĩ Jo Marcel.
Năm 1969, Jo Marcel chuyển sang khai thác phòng trà Queen Bee, Anh Khoa theo chân để trình diễn tại tầng dưới của Queen Bee cùng các ca sĩ Carol Kim, Ngọc Mỹ, Như An… Thời đó Queen Bee chia làm 2 tầng, tầng trên là có thể xem “phòng VIP” sang trọng hơn, là sân khấu của những ca sĩ danh tiếng. Lúc đầu Anh Khoa chỉ được hát ở tầng dưới, sau đó khi được Jo Marcel đưa lên hát ở tầng trên trong chương trình của Lệ Thu thì Anh Khoa mới bắt đầu thật sự tạo được chú ý.
Hôm đó vì một ca sĩ vắng mặt nên Anh Khoa được đưa lên tầng trên để hát thế với ca khúc Bài Không Tên Số 3, Giọng hát truyền cảm của ông đã gây ấn tượng mạnh với nhạc sĩ Vũ Thành An đang có mặt và nhận được những tràn pháo tay tán thưởng của khán giả. Từ sau hôm đó, Anh Khoa hát thêm nhiều ca khúc khác của Vũ Thành An và đều rất được yêu thích.
Sang năm 1970, Jo Marcel rời Queen Bee để lập phòng trà Ritz, bắt đầu thực hiện những chương trình nhạc Jo Marcel thu thanh trực tiếp từ phòng trà. Giọng hát Anh Khoa đã xuất hiện trong hầu hết những băng nhạc Jo Marcel, trở thành 1 trong những nam ca sĩ nhạc trữ tình được yêu thích nhất từ thập niên 1970. Thời gian này, Anh Khoa cũng chính thức nhập ngũ vào binh chủng không quân và được biệt phái vào đoàn văn nghệ.
Chỉ trong 5 năm đầu của thập niên 1970, Anh Khoa đã thu âm hàng trăm bài hát và trở thành một ca sĩ rất ăn khách. Báo chí thời đó đã viết rằng “ca sĩ Anh Khoa bước chân vào nền âm nhạc Việt Nam bằng đôi hia bảy dặm”.
Tháng 4 năm 1975 , cũng như tất cả các đồng nghiệp khác của làng nhạc Sài Gòn, Anh Khoa mất tất cả sự nghiệp khi đang ở trên đỉnh cao. Công việc duy nhất mà ông biết từ lúc rời ghế nhà trường là ca hát, nhưng từ đó không còn hành nghề được nên rất chán nản. Sau một thời gian, ông bắt đầu được đi hát trở lại cho đoàn nhạc của Ngọc Giao ở các làng, xã nhỏ của vùng quê xa xôi.
Từ khoảng năm 1977, 1978, Anh Khoa gia nhập ban kịch Thẩm Thúy Hằng và xuất hiện trong phần phụ diễn tân nhạc. Sau hơn 1 năm, Anh Khoa bắt đầu được hát trở lại ở các tụ điểm, các câu lạc bộ văn hóa ở Sài Gòn và được biết đến nhiều qua những nhạc phẩm của nhạc sĩ Trần Tiến như Thành Phố Trẻ, Mặt Trời Bé Con, Vết Chân Tròn Trên Cát,…
Ngoài ra thời gian này Anh Khoa còn sinh hoạt ca hát ở phòng trà với nơi cộng tác cuối cùng là phòng trà Maxim’s trong thời gian các phòng trà và vũ trường được phép hoạt động trở lại vào thập niên 1980.
Một bước ngoặt lớn trong cuộc đời Anh Khoa xảy ra khi ông tròn 40 tuổi với quyết định kết hôn cùng một thiếu nữ người Đông Âu. Đó là cô gái tên là Iren Karsai, là ái nữ của đại sứ Hungary tại Kampuchea. Trong một lần cùng cha mẹ du lịch sang Sài Gòn rồi vào nghe nhạc nhà hàng Maxim’s, cô gái mới 20 tuổi này đã để ý đến chàng ca sĩ điển trai và cao ráo đã 40 tuổi.
Iren Karsai đã chủ động làm quen thông qua nữ nhân viên phục vụ phòng trà. Cô nhân viên này nói lại với Phương Hồng Quế để nữ ca sĩ làm bà mai, đứng ra sắp xếp cho Anh Khoa gặp gỡ Iren. Như là một định mệnh, vì hôm đó Anh Khoa đã hát bài Love Story, sau khi hát xong thì cũng bắt đầu một câu chuyện tình thực sự.
Iren Karsai thông thạo 4 ngôn ngữ, nên dễ dàng giao tiếp với Anh Khoa bằng tiếng Anh, và họ quyết định kết hôn với nhau chỉ 1 năm sau đó. Tiệc thành hôn được tổ chức thân mật và ấm cúng tại nhà hàng Majestic vào tháng 8 năm 1989. Sau đó Anh Khoa cùng với vợ qua sống tại Hungary.
Những ngày đầu tiên đặt chân đến Budapest, thủ đô của nước Hungary, Anh Khoa cho biết ông cảm thấy rất buồn khi sống giữa một nơi hoàn toàn xa lạ. Thời điểm đó hầu hết người Việt hải ngoại đã số chọn định cư ở Mỹ hoặc Tây Âu, Úc Châu, còn ở nước Hung Gia Lợi không có nhiều người Việt.
Năm 1995, Anh Khoa được trung tâm Thúy Nga mời cộng tác và xuất hiện lần đầu tiên trên chương trình Paris By Night 15 với ca khúc sở trường Anh Đến Thăm Em Đêm 30 của nhạc sĩ Vũ Thành An. Khi đó khán giả đã nhìn thấy những giọt nước mắt của ông. Đó là những giọt nước mắt vui mừng và sung sướng vì lại được đứng trên một sân khấu lớn, trước nhiều khán giả để tìm lại cảm giác của 20 năm trước đó.
Năm 2005, Anh Khoa bắt đầu chuyển sang hợp tác cùng Asia, rồi sau đó quay lại hợp tác với Paris By Night trong một vài chương trình.
Một số hình ảnh của Anh Khoa cùng vợ và con gái ở Hungary:
Từ những năm đầu thập niên 2010, Anh Khoa bắt đầu về nước biểu diễn tại các phòng trà ở Sài Gòn.
Đông Kha
Bản quyền bài viết của nhacxua.vn