“Chiều nội trú bâng khuâng như đôi mắt ai ngày nào tao ngộ.
Chiều nội trú bâng khuâng như đôi mắt ai vời vợi tha thiết.
Ánh mắt thật gần mà cũng thật xa.
Ôi yêu thương quá ánh mắt êm đềm.
Mong tình yêu cho hồn trở lớn khôn thêm…”
Có một chiều nội trú, mênh mang theo những cảm xúc của thuở bắt đầu mơ mộng, biết buồn, biết nhớ. Có một chiều nội trú xa xăm tơ tưởng. Để rồi khi bất chợt nhận ra ánh mắt ai da diết quá khiến lòng bồi hồi đến lạ, vừa trông chờ, vừa nghi hoặc, phân vân. Tâm hồn rộng mở đón nhận những rung động đầu đời đang chớm nở hoài mong, vương vấn. Nhạc sĩ Nguyễn Trung Cang đã dùng giai điệu dịu dàng mà dè dặt, ngọt ngào nhưng thoáng chút ưu tư mở đầu cho nhạc phẩm “Bâng Khuâng Chiều Nội Trú” để khơi gợi lại cái thuở ban đầu lưu luyến ấy trong miền hoài niệm riêng của mỗi người. Giữa khung trời nội trú bâng khuâng đó, một tâm hồn đang bẽn lẽn rũ đi thơ dại mà trở mình biết suy tư.
“… Là một thoáng mây bay trong đôi mắt ai một ngày nắng đẹp.
Là một thoáng giăng mây trong đôi mắt ai một ngày u ám.
Ánh mắt mơ hồ phủ kín hồn tôi.
Nghe sao chới với có thể quên người.
Mưa chiều nay cho hồn tôi luống bâng khuâng…”
“Đôi mắt ai” sao trở nên thân thuộc quá, tình cảm trong sáng ấy từ sự chớm nở dần thành sâu đậm. Mắt ai vui thì hồn ta trong trẻo, mắt ai buồn thì hồn ta u ám. Không chỉ còn là xao động nhất thời, ánh mắt yêu thương giờ đã ngập tràn cả cảm xúc tương tư. Ôi, ánh mắt lãng đãng như mây trời, đam mê say sưa, níu bước ai trong những chiều nhẹ rung mênh mang cơn mưa. Không rõ cơn mưa đầu mùa là khách thể đồng cảm, góp thêm nỗi da diết hay chính là chủ thể trữ tình đang rì rào trong man mác bâng khuâng.
“… Mưa đầu mùa hạt nhỏ long lanh.
Mưa quấn quít giọt dài giọt vắn.
Mưa hỡi mưa ơi có bao giờ nhớ nắng.
Sao ta buồn lại nhớ thương nhau.
Mưa tình đầu nghe rất mong manh.
Mưa tí tách thì thầm trên ngói.
Em có nghe mưa tưởng chăng lời anh nói.
Rất nồng nàn ngọt tiếng: yêu em…”
Có chiều nào miên man như chiều mưa ký túc, lặng nhìn mưa rơi, lặng nghe tiếng tí tách, lòng bồi hồi thầm ghen với những hạt mưa nhỏ có đôi, đang rì rào ca khúc tự tình. Để rồi, ta mượn thanh âm của mưa gửi đi chút tương tư thương nhớ, gửi đi lời tỏ tình đầu hạ. Nhạc vừa réo rắt, vui say, vừa nồng nàn, dịu nhẹ như mối tình đầu trong khung trời ký túc, làm dâng trào những cảm xúc vụng dại mà lãng mạn vô cùng… Từ trong khoảng xa xôi chợt trở về ánh mắt mê đắm năm cũ. Và, biết đâu trong chiều mưa hạ nào đó, ta lại thành ta của những ngày xưa, giũ đi những oằn nặng của cuộc đời, của thời gian, để cho tâm tưởng lại bay bổng cùng những thanh âm rào rạt mà mỉm cười cùng nuối tiếc yêu đương ngày cũ.
Bâng Khuâng Chiều Nội Trú là ca khúc nổi tiếng nhất của nhạc sĩ Nguyễn Trung Cang thời điểm sau năm 1975. Vào thập niên 1990, tiếng hát Tuấn Ngọc với ca khúc này như nói thay nỗi lòng của hàng vạn sinh viên ký túc xá. Tuy là một trong những ca khúc yêu thích nhất của sinh viên gần 30 năm trước, nhưng có ít người biết được hoàn cảnh sáng tác bài này.
Câu chuyện của bài hát được bắt đầu từ hai bài thơ được một cô nữ sinh Trường Luật viết trong một buổi chiều mưa tầm tã năm 1981. Bạn trai của cô gái này là bạn thân của nhạc sĩ Nguyễn Trung Cang. Mối quan hệ “bắc cầu” ấy dẫn đến sự ra đời của bài hát Bâng Khuâng Chiều Nội Trú. Bài hát này được phổ biến ở hải ngoại từ trước rồi mới “dội” lại trong nước nên nhiều người vẫn tưởng đây là một ca khúc ra đời trước năm 1975 ở miền Nam chứ không biết rằng nó ra đời vào năm 1981.
Người đã viết ra hai bài thơ Bâng Khuâng Chiều Nội Trú (được nhạc sĩ Nguyễn Trung Cang lấy làm cảm hứng soạn ra phần đầu bài hát này) và Mưa (được đưa vào đoạn B trong cấu trúc A-B của bài Bâng Khuâng Chiều Nội Trú) là chị Hoài Mỹ, một “thi sĩ nghiệp dư” như cách gọi đùa của bạn bè chị. Nhiều năm trôi qua từ ngày bài thơ và bài hát ấy ra đời và chị gần như quên bẵng câu chuyện chiều mưa ký túc xá ấy thì đến một ngày, khi ấy Hoài Mỹ đang làm việc ở Long Xuyên (An Giang) chị nghe được bài hát này trong quán cà phê, qua giọng hát Tuấn Ngọc và chị mới nhớ lại là sau khi 2 bài thơ ra đời, anh Phương Thái (khi đó là người yêu sau này là ông xã của chị) đã đưa cho nhạc sĩ Nguyễn Trung Cang xem, và nhạc sĩ đã thích thú phổ nhạc hai bài thơ này. Hoài Mỹ còn nhớ là chị đã được xem bản thảo gốc với chính nét bút của Nguyễn Trung Cang. Nhưng ở thời điểm ấy, những bài hát như Bâng Khuâng Chiều Nội Trú không thể có chỗ trên sân khấu ca nhạc do bị quy là “nhạc tiểu tư sản”. Dù rằng, lời thơ ban đầu khác khá xa với bài hát sau này.
Lời thơ (trích theo trí nhớ của chị Hoài Mỹ)
Bâng khuâng chiều nội trú
Chiều nội trú bâng khuâng
Trong đôi mắt anh học viên tư pháp
Tôi bắt gặp cái nhìn
Dù tôi đi gần
Dù tôi đi xa
Cái nhìn ấy suốt đời tôi nhớ
Ôi! Cái nhìn thân thuộc quá
Một cái nhìn làm tôi lớn khôn lên
Hoài Mỹ
Mưa
Mưa đầu mùa hạt nhỏ long lanh
Mưa tí tách giọt dài giọt vắn
Mưa hỡi mưa ơi có bao giờ nhớ nắng
Sao em buồn lại nhớ thương anh
Mưa tình đầu nghe rất mong manh
Mưa quấn quýt thì thầm trên ngói
Anh có nghe mưa tường chăng lời em nói
Rất nồng nàn tha thiết yêu anh
Như tiếng hát anh xưa
Tiếng hát êm đềm
Như mưa hôm nay
Mưa âm thầm gợi nhớ
Như em yêu anh em buồn vô cớ
Như anh rất gần mà anh rất xa
Chị Hoài Mỹ cũng tiết lộ là bài thơ Bâng Khuâng Chiều Nội Trú có một nhân vật chính khác ngoài chị. Đó là một anh bạn cùng trường, học trước chị một khóa. Một chiều mưa đến chơi phòng chị trong khu nội trú. Và ánh mắt của anh, cái nhìn của “anh học viên tư pháp” cùng cơn mưa rả rích bên ngoài đã khiến chị tức cảnh sinh… thơ. Bài thơ ra đời như thế.
Còn bài Mưa là một trạng thái cảm xúc khác, một bài thơ dành cho người yêu. Anh bạn tư pháp ngày nào, tên là Chánh, giờ đang công tác tại Tòa án, còn chị Hoài Mỹ giờ không làm trong ngành tư pháp nữa. Mỗi lần nghe lại bài hát này, chị thấy nhớ lại một thời đi học, nhớ lại tình bạn giữa chị và anh Thái với nhạc sĩ Nguyễn Trung Cang. Chị cũng không quan tâm lắm đến chuyện tên mình có được gắn với bài hát hay không. Đó là một kỷ niệm đẹp với thời đi học, với những người bạn, với nhạc sĩNguyễn Trung Cang. Và bài hát này, giúp chị gìn giữ được những kỷ niệm ấy.
Nguồn: báo Tuổi Trẻ, vannghetiengiang.vn