Nhạc sĩ Phượng Vũ là tác giả của những ca khúc nổi tiếng Cánh Thư Mùa Hạ, Rừng Ái Ân, Chiếc Khăn Màu Tím, và đặc biệt là Áo Nhà Binh nổi tiếng với giọng hát Duy Khánh trước năm 1975:
Từ độ tình nhân xa khuất nẻo,
tôi lê gót chân độc hành từng đêm nghe hoang vu.
Tuổi đời trên năm ngón hao gầy
khói thuốc đen tay vàng ngược xuôi tâm tư mênh mang…
Click để nghe Duy Khánh hát Áo Nhà Binh trước 1975
Nhạc sĩ Phượng Vũ tên thật là Trần Gia Bửu, sinh ngày 24/9/1947 tại làng Tân Lập Phú, Thủ Dầu Một, Bình Dương. Ông có người em gái nổi tiếng là nhạc sĩ Khúc Lan – người chuyên viết lời Việt cho các ca khúc nhạc ngoại nổi tiếng vào thập niên 1980 ở hài ngoại.
Nhạc sĩ Phượng Vũ cho biết cha và mẹ của ông cưới nhau 3 năm nhưng không có con, bà nội sốt ruột quá nên cưới thêm dâu nhỏ. Người vợ thứ 2 này sinh được 2 người con, rồi đến 8 năm sau nữa người vợ đầu mới sinh ra nhạc sĩ Phượng Vũ và nhạc sĩ Khúc Lan.
Đến năm 5 tuổi, gia đình ông chuyển về sống ở Vũng Tàu. Phượng Vũ ở đây trong 10 năm, cho đến giữa năm đệ ngũ (lớp 8) thì chuyển về Sài Gòn học trường nam sinh Võ Trường Toản. Sau khi đậu tú tài (1968) thì ông học lên cao đẳng. Thời gian còn đi học, ông được học quân sự học đường và được đào tạo ở Quang Trung trong thời gian 1 tháng lúc nghỉ hè. Đó cũng là thời gian ông sáng tác bài Áo Nhà Binh (1969).
Sau thời gian đó có thời gian Phượng Vũ trở về Vũng Tàu học một khóa cán bộ kỹ thuật trong 9 tuần rồi trở về Sài Gòn hợp tác với hãng dĩa Dư Âm, thu thanh một số ca khúc vào dĩa nhựa. Không bao lâu sau ông được điều chuyển về Gò Công làm công chức và được hoãn dịch.
Trong thời gian hơn 2 năm ở Gò Công, ông có mở một lớp nhạc. Trong số những học trò của nhạc sĩ Phượng Vũ tại Gò Công có nhạc sĩ Hoàng Phương, tác giả của Hoa Sứ Nhà Nàng. Phượng Vũ kể rằng lúc đó Hoàng Phương chỉ mới làm thơ và nhờ Phượng Vũ phổ nhạc cho 2 bài thơ, sau đó là nhờ hướng dẫn để tự sáng tác.
Cuối năm 1972. Phượng Vũ được thuyên chuyển về làm công chức ở Cần Thơ và dạy nhạc, đi hát ở đài phát thanh cho đến năm 1975.
Sau năm 1975, Phượng Vũ tham gia hát trong đoàn Tiếng Ca Sông Hậu, Nghệ thuật Hoàng Biếu, Trường Sơn, Ngọc Giao…
Đến năm 1991, ông sang Mỹ, được nhạc sĩ Nam Lộc bảo trợ về Little Saigon. Tại đây, Phượng Vũ vừa hát vừa sáng tác cho các trung tâm băng nhạc Phượng Hoàng, Giao Linh, Hải Lý, Mai Vy… và có một phòng thu riêng ở Hoa Kỳ. Mời nghe lại những ca khúc mà Phượng Vũ song ca cùng Giao Linh, Hải Ly trong thời gian này:
Click để nghe Phượng Vũ và Hải Lý song ca Trả Lại Em Yêu (Phạm Duy)
Click để nghe Phượng Vũ và Hải Lý song ca Nửa Hồn Thương Đau (Phạm Đình Chương)
Click để nghe Phượng Vũ và Giao Linh song ca Lan & Điệp 1 (Lê Minh Bằng)
Click để nghe Phượng Vũ và Giao Linh song ca Ngày Đó Xa Rồi (Tú Nhi)
Nhạc sĩ Phượng Vũ đã sáng tác được hơn 80 ca khúc, nhiều ca khúc đã nổi tiếng từ trước 1975.
- Áo nhà binh
- Cánh thư mùa hạ
- Chiếc khăn màu tím
- Chuyện tình màu hoa tím
- Hương bưởi nhà em
- Cánh thư gửi mẹ
- Cánh thư mùa xuân
- Lời tự tình cho em
- Mái tóc quê hương
- Mẹ là bài ca dao
- Một mình trong xuân
- Mùa xuân cao nguyên
- Mùa xuân Nguyễn Thị
- Người em miền Nam
- Rừng ái ân
- Tà áo xuân
- Thảo ca
- Thư xuân cho mẹ
- Thương về mẹ Huế
- Thương lắm Cà Mau
- Thương thầm tà áo tím
- Tìm một mùa xuân
- Tết này anh không về
- Tết trên rừng
- Trên ngọn tình sầu
- Trường cũ xuân xưa
- Trường xưa lối về
Từ sau năm 2000, nhạc sĩ Phượng Vũ không còn ca hát hay sinh hoạt văn nghệ, mà chủ yếu làm về thu âm. Tháng 4 năm 2021, ông đột ngột qua đời tại Mỹ, hưởng thọ 74 tuổi.
Đông Kha – nhacxua.vn
