Sơn Tuyền là một trong nữ ca sĩ tiêu biểu của làng nhạc hải ngoại từ cuối thập niên 1980, đầu thập niên 1990, với hình tượng quen thuộc là mái tóc xù kiểu sư tử đã ghi dấu ấn sâu đậm trong trí nhớ của nhiều người.
Sơn Tuyền có giọng hát vang như chuông ngân, là ca sĩ có thể hát đa dạng thể loại, từ nhạc ngoại, nhạc khiêu vũ, trữ tình, nhạc new wave, nhạc quê hương, nhưng được yêu thích nhất vẫn là nhạc vàng với những ca khúc nổi tiếng Người Yêu Cô Đơn, Vườn Tao Ngộ, Hoa Sứ Nhà Nàng…
Ca sĩ Sơn Tuyền được sinh ra ở Đà Lạt, là người thứ 8 trong gia đình có tới 15 anh chị em, trong đó người chị đầu là ca sĩ nổi tiếng Thanh Tuyền.
Từ nhỏ, được chứng kiến người chị của mình thành công trong tột đỉnh trong lĩnh vực ca hát, Sơn Tuyền rất hâm mộ và cũng năng khiếu nghệ thuật nên được người chị nổi tiếng của mình đón xuống Sài Gòn và giới thiệu đến học khiêu vũ tại ban vũ Lưu Bình – Lưu Hồng. Tuy nhiên chỉ được một thời gian ngắn thì Sơn Tuyền nhận ra mình không thích hợp với bộ môn vũ, sau đó được Thanh Tuyền giới thiệu sang học nhạc ở thầy là nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông. Sau một thời gian học nhạc, Sơn Tuyền được đưa cho hát bài Má Hồng Đà Lạt, chuẩn bị thu âm thì xảy ra biến cố 1975, giấc mơ trở thành ca sĩ của Sơn Tuyền từ đó phải tạm gác lại.
Năm 1979, Sơn Tuyền rời Việt Nam đến đảo Air Raya, tại đây cô cùng với 2 ca sĩ – nhạc sĩ Trường Hải và Ngọc Trọng tổ chức nhiều chương trình ca nhạc cho đồng bào Việt Nam trên hòn đảo xứ Nam Dương này. Tháng 4 năm 1980, Sơn Tuyền đặt chân đến Mỹ và định cư tại Houston, Texas.
Tại đây, ban đầu Sơn Tuyền chỉ hát tại các quán cafe với sự khuyến khích của bạn bè, sau đó đi hát chuyên nghiệp tại một club dành cho khách nước ngoài tại bến cảng Port Arthur từ năm 1983. Đây cũng là nơi mà trước đó ca sĩ Carol Kim đã từng cộng tác thường xuyên. Trong thời gian đầu của sự nghiệp, Sơn Tuyền chỉ hát nhạc nước ngoài, cũng là thể loại mà cô rất yêu thích.
Nhờ đi hát thường xuyên như vậy, dần dần Sơn Tuyền bắt đầu được các bầu show người Việt để ý đến và mời đi hát. Trong một lần hát chung show, cô được danh ca Khánh Ly khen giọng tốt khi hát bài Anh Đã Quên Mùa Thu của nhạc sĩ Tùng Giang và khuyên cô về Cali để thuận tiện cho việc phát triển sự nghiệp.
Kể từ khi bắt đầu đi hát chuyên nghiệp, cô đã tự nghĩ ra nghệ danh Sơn Tuyền, dựa theo tên của người chị nổi tiếng Thanh Tuyền. Nếu như Thanh Tuyền nghĩa là dòng suối xanh mát, thì Sơn Tuyền là dòng suối từ nơi rừng núi. Ca sĩ Sơn Tuyền cho biết ngoài thần tượng chị của mình là Thanh Tuyền, cô còn yêu thích các giọng hát Thanh Lan và Ngọc Lan.
Đến 4 năm sau lời khuyên của Khánh Ly, Sơn Tuyền quyết định rời Houston về Cali định cư năm 1988, cũng là khoảng thời gian đánh dấu nhiều thay đổi trong cuộc đời và sự nghiệp của cô.
Tại Cali, với sự giúp sức của ông Tô Giang (người bạn đời đã quen từ thuở nhỏ khi còn ở Việt Nam), Sơn Tuyền thành lập nhãn hiệu băng đĩa riêng mang tên mình, với sản phẩm đầu tiên là Sơn Tuyền CD 1 chủ đề “Anh”, với phần hòa âm của nhạc sĩ Tùng Giang.
Với CD đầu tay phát hành năm 1989 này, Sơn Tuyền hát nhiều thể loại nhạc, từ nhạc ngoại, nhạc trữ tình và cả nhạc vàng. Sau khi hoàn thành xong, Sơn Tuyền đã nhờ Khánh Ly giới thiệu các đại lý bán đĩa rồi đến từng đại lý để chào mời, nhưng đa số là từ chối nhận đĩa bán vì tên tuổi Sơn Tuyền còn quá lạ lẫm, chưa ai biết tới. Dù vậy Sơn Tuyền vẫn kiên trì thuyết phục, nói với các đại lý là cứ lấy đĩa bán, nếu bán được thì trả tiền, còn không được thì thôi. Không ngờ CD đầu tiên được đón nhận ngoài mong đợi, đại lý tiếp tục gọi lấy bán thêm và hối thúc Sơn Tuyền tiếp tục ra sản phẩm mới.
Nhãn hiệu đĩa Sơn Tuyền đã ra mắt khoảng 30 CD, có nhiều CD ăn khách như Thành Phố Buồn, Nhật Ký Đời Tôi, Hoa Sứ Nhà Nàng… nhưng sản phẩm bán được số lượng khủng khiếp nhất phải là CD số 6 chủ đề Người Yêu Cô Đơn. CD này được xem như là chiếc đòn bẩy chắp cánh tên tuổi Sơn Tuyền bay xa khắp nơi vào thời điểm khởi đầu thập niên 1990. Từ sau đó cô được mời đi lưu diễn khắp nơi, từ Âu Châu sang Úc châu, xuất hiện trên sân khấu các trung tâm lớn là Paris By Night, Asia, Hollywood By Night… đồng thời nhận lời hát cho các trung tâm Phượng Hoàng, Asia, Giáng Ngọc…
Dù xuất hiện rất ít trên các đại nhạc hội thu hình, với lý do được Sơn Tuyền cho biết là “không có duyên” với các trung tâm lớn, nhưng Sơn Tuyền vẫn ghi được dấu ấn đậm nét trong lòng người yêu nhạc vàng với các ca khúc Người Yêu Cô Đơn, đặc biệt là Vườn Tao Ngộ song ca với Tuấn Vũ trên sân khấu Asia. Tuấn Vũ cũng là người song ca rất ăn ý với Sơn Tuyền trong những năm đỉnh cao của sự nghiệp thập niên 1990.
Click để nghe Tuấn Vũ & Sơn Tuyền song ca Vườn Tao Ngộ
Một điều đặc biệt, đó là dù có người chị nổi tiếng Thanh Tuyền, nhưng Sơn Tuyền không “ăn theo” sự thành công của chị, không trở thành cái bóng của Thanh Tuyền mà tạo được vị trí, tên tuổi và phong cách riêng cho mình.
Sơn Tuyền cho biết vì ban đầu cô rất thích nghe và hát nhạc nước ngoài, thích phong cách thời trang của các ca sĩ Mỹ, nên cô ăn mặc táo bạo, có phần tomboy, dù cho sau này cô chọn hát nhạc vàng là chủ đạo nhưng phong cách ăn mặc đó vẫn không thay đổi, tạo nên một trường phái riêng biệt trong làng nhạc hải ngoại.
Cho đến nay, dù đã ngoài 60 tuổi, Sơn Tuyền vẫn còn đứng vững trên các sân khấu ca nhạc ở khắp nơi, trong đó có lần về Việt Nam trình diễn vào cuối thập niên 2000, sau đó là về tham gia chương trình Sol Vàng năm 2015.
Một số hình ảnh khác của Sơn Tuyền trong các bìa CD:
nhacxua.vn biên soạn
